Medicijnschaarste opgelopen tot recordhoogte, vorig jaar ruim 1500 tekorten
Apothekersorganisatie KNMP heeft vorig jaar 1514 medicijntekorten geregistreerd, vooral vanwege problemen met de productie en distributie van geneesmiddelen. Volgens de branchevereniging is het nog nooit zo vaak gebeurd dat een medicijn langer dan twee weken niet beschikbaar was in Nederland. Onder meer aan tabletten die worden gebruikt bij ADHD en aan medicijnen tegen jichtaanvallen bestond een tekort.
Volgens KNMP konden de tekorten in bijna driekwart van de gevallen worden opgevangen door geneesmiddelen met dezelfde werkzame stof te gebruiken. Meer dan de helft van de tekorten was binnen tien weken opgelost.
KNMP-voorzitter Aris Prins spreekt desondanks van een schrikbarende toename van de medicijntekorten. In 2021 ging het nog om 1007 soorten medicijnen die te weinig beschikbaar waren. In 2019 en 2020 was de schaarste groter: toen was aan bijna 1500 medicijnsoorten een gebrek. In de jaren daarvoor lagen de tekorten in absolute aantallen een stuk lager, hoewel de schaarste wel ieder jaar een beetje toenam.
Sinds 1 januari zijn handelaren en groothandels in medicijnen verplicht om een zogeheten 'ijzeren voorraad' aan te leggen, waarmee eventuele tekorten zeker zes weken kunnen worden overbrugd. Volgens Prins is dat hoopgevend, mits iedereen zich aan de nieuwe maatregel houdt. "Dat is absoluut nodig, want patiënten, apothekers en andere zorgverleners ondervinden hier dagelijks buitengewoon veel last van."
Omdat de 'ijzeren voorraad'-regel pas net is ingegaan, wordt er dit jaar nog niet actief op gecontroleerd. De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ), die verantwoordelijk is voor de handhaving, ziet 2023 wat dat betreft als overgangsjaar.
Kwetsbaar systeem
De vraag is bovendien of de verplichte voorraad de medicijntekorten kan oplossen. Hans Waals, directeur van de Nederlandse medicijnfabriek Tiofarma, sprak eerder vandaag tegen de NOS van "symptoombestrijding".
Volgens hem kan de maatregel kwetsbaarheden in het medicijnsysteem niet wegnemen, zoals de ontwikkeling dat Nederland voor geneesmiddelen steeds afhankelijker wordt van het buitenland. Waar er decennia geleden nog tientallen medicijnfabrieken waren in Nederland, zijn dat er inmiddels nog maar zo'n twintig.
Geen van die fabrieken produceert uitsluitend voor de Nederlandse markt. Na dit weekend sluit InnoGenerics, de laatste medicijnfabriek in Nederland die dat wel deed, zijn deuren. Het bedrijf ging onlangs failliet.
Europese aanpak
Het ministerie van Volksgezondheid zegt tegen persbureau ANP dat het belangrijk is om met een Europese aanpak te komen voor de medicijntekorten. "Schaarste is een wereldwijd probleem en kan eigenlijk alleen goed internationaal worden aangepakt", aldus een woordvoerder.
