Nederland schond rechten uitgezette dissident Bahrein
Nederland heeft de rechten van de gevluchte dissident Ali Mohammed al-Showaikh uit Bahrein geschonden door hem terug te sturen naar zijn land van herkomst. Dat oordeelt het Europees Hof voor de Rechten van de Mens. Showaikh werd na zijn uitzetting vijf jaar geleden direct na aankomst in Bahrein gearresteerd en veroordeeld tot een levenslange gevangenisstraf.
Volgens de Europese rechter heeft Nederland de bewijzen van Showaikh bij zijn asielaanvraag niet goed genoeg beoordeeld. Ook kreeg hij niet de ruimte om zijn afwijzing aan te vechten. "Het besluit is genomen in een taal die hij niet begrijpt en werd gestuurd naar een advocaat die hem niet vertegenwoordigde. Dat gebeurde pas nadat hij al was uitgezet", stelt het hof.
De advocaat van de dissident eiste nu dat Nederland alsnog alles zou doen om hem vrij te krijgen en terug naar Nederland te halen. Zo ver gingen de Europese rechters niet; wel veroordeelden ze Nederland tot het betalen van een schadevergoeding van 50.000 euro.
Showaikh protesteerde in Bahrein voor democratische hervormingen. Zijn broer, die dat ook deed, werd op een lijst van vermeende 'terroristen' gezet en vond asiel in Duitsland. Ali Mohammed al-Showaikh vreesde voor dezelfde vervolging, maar de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) achtte dit ongeloofwaardig. Hij ging in beroep, maar dat werd niet-ontvankelijk verklaard omdat hij te laat was.
Document
Op de dag voor zijn uitzetting verstrekte Showaikh een document van aanklagers in Bahrein, waarin stond dat hij gezocht werd. De IND weigerde dit te beoordelen, maar volgens het Europees Hof had dat wel gemoeten. In afwachting daarvan had hij in Nederland moeten kunnen blijven.
Op 20 oktober 2018 zette Nederland hem op het vliegtuig. Bij aankomst werd hij direct gearresteerd. Naar eigen zeggen werd hij mishandeld tot hij een bekentenis aflegde. Begin 2019 werd hij veroordeeld voor terrorisme.
Amnesty International en Vluchtelingenwerk Nederland riepen de Nederlandse overheid toen al op om alles op alles te zetten om ervoor te zorgen dat Showaikh vrijkomt. Ook de Nederlandse ambassadeur in Bahrein was destijds "zeer kritisch" over het handelen van de IND.
De advocaat van Showaikh laat vandaag in een reactie op de uitspraak weten dat hij met de Nederlandse overheid wil praten over manieren om ervoor te zorgen dat hij alsnog vrijkomt. "Ali wordt in Bahrein immers nog steeds onder mensonterende omstandigheden vastgehouden", stelt het Amsterdamse kantoor Prakken d'Oliveira in een verklaring.
'Niet gerust dat dit niet weer gebeurt'
Vluchtelingenwerk Nederland stelt in een reactie dat er in deze zaak grote fouten zijn gemaakt. "Door onzorgvuldig handelen is een asielzoeker die bescherming nodig had levenslang in de gevangenis beland. We zijn er niet op gerust dat deze situatie niet opnieuw kan voorkomen." Volgens de organisatie stuurt de politiek momenteel aan op het uitzetten van zo veel mogelijk vluchtelingen, terwijl het beoordelen van asielverzoeken hoort te draaien om de vraag wie bescherming nodig heeft.
Volgens Vluchtelingenwerk ging Showaikh onlangs in hongerstaking om aandacht te vragen voor "de verschrikkelijke omstandigheden" in de gevangenis. Het zou niet goed gaan met zijn gezondheid. De organisatie roept het demissionaire kabinet op de veroordeling serieus te nemen en zich per direct in te spannen voor de vrijlating en de waarborging van Showaikhs veiligheid.
In Bahrein, een kleine eilandstaat voor de kust van Saudi-Arabië die rijk werd door olie, is politieke oppositie nauwelijks mogelijk. Tijdens de Arabische Lente protesteerden tienduizenden inwoners tegen onderdrukking. De onrust werd snel de kop ingedrukt.
