Instagram beticht van censureren pro-Palestijnse posts, 'moeilijk hard te maken'
Een groeiende groep gebruikers van Instagram beschuldigt het platform ervan pro-Palestijnse content niet of nauwelijks zichtbaar te maken. Critici spreken van censuur. Meta, eigenaar van Facebook en Instagram, heeft vergelijkbare beschuldigingen eerder tegengesproken.
Shadow banning is de term waar de kritiek om draait. Het betekent dat gebruikers, reacties, video's of berichten bewust niet of minder goed zichtbaar zijn voor de rest van het publiek op Instagram, Facebook of andere kanalen.
Dat overkwam naar eigen zeggen onderzoeksjournalist Azmat Khan nadat zij een story had geplaatst op Instagram over de oorlog in Gaza. "Veel collega's en bevriende journalisten hebben hetzelfde gemeld. Het is een enorme bedreiging voor de informatievoorziening en geloofwaardige journalistiek", zegt de Pulitzerprijs-winnaar op X.
Ook de Marokkaans-Nederlandse voetballer Noussair Mazraoui zegt dat er sprake is van shadow banning. De speler van Bayern München deelde gisteren een video waarin hij Palestijnen de overwinning toewenst in het conflict met Israël.
De ex-Ajacied stelt dat de stories die hij, Hakim Ziyech (ex-Ajax) en Zakaria Aboukhlal (ex-AZ) plaatsen alleen zichtbaar zijn als iemand hun profiel bezoekt. Normaal gesproken verschijnt zulke content ook in de tijdlijn van volgers. "Ze proberen ons monddood te maken. Het is letterlijk wij tegen de wereld", wordt Mazraoui geciteerd door het ANP. Ook schrijvers en influencers hebben de kwestie aangekaart op sociale media.
'Technische problemen'
Volgens Meta had de stories-functie van Instagram last van technische problemen. "Deze bug heeft wereldwijd gevolgen gehad en had niets te maken met het onderwerp van de content", zei Meta-woordvoerder Andy Stone gisteren op X. Het probleem zou inmiddels verholpen zijn.
Meta is door de NOS gevraagd of er sprake is geweest van shadow banning bij pro-Palestijnse posts op Instagram. Het Amerikaanse concern heeft daar niet op gereageerd.
Roep om uitleg
Is er nu sprake geweest van shadow banning van pro-Palestijnse content? Dat valt volgens Michael Klos, universitair docent recht, lastig vast te stellen.
"Het is moeilijk hard te maken, omdat er allerlei oorzaken kunnen zijn waarom bepaalde content beter of slechter zichtbaar is. Maar het feit dat mensen zich er zorgen over maken, maakt dat het platform er uitleg over zou moeten geven. Je moet wel duidelijk maken dat je de vrijheid van meningsuiting serieus neemt."
Het is bijvoorbeeld niet zomaar toegestaan voor socialemediakanalen om reacties minder of niet zichtbaar te maken als de gebruiker de regels van het platform heeft overtreden. "In dat geval is het platform wettelijk verplicht om de persoon daarover te informeren via een melding", zegt Klos.
Eerder zei Meta-topman Mark Zuckerburg dat zijn bedrijf niet doet aan shadow banning. Wel zei hij dat sommige content "kleiner gehouden" wordt.
Het bedrijf weegt af welke informatie, plaatjes of video's voorrang krijgen, met als doel de gebruiker zo lang mogelijk op het platform te houden. "Je ziet dat Instagram gebruikt wordt voor mooie plaatjes, heerlijk eten, dingen die fijn zijn om naar te kijken", zegt Peter Kerkhof, hoogleraar sociale media aan de Vrije Universiteit. "Dat is heel anders dan X, dat veel meer gericht is op politiek."
Politieke voorkeur
Deze afwegingen, al dan niet gemaakt door het algoritme, versterken het idee van sommige gebruikers dat socialemediaplatforms politieke voorkeuren hebben. Dat is ook te zien op een platform als TikTok, waarvan duidelijk is geworden dat bepaalde content beperkt werd.
Kerkhof: "Uiteindelijk is Meta een Amerikaans bedrijf, dus kunnen mensen concluderen dat, omdat de VS pro-Israël is, Meta dat ook is. Maar zelf zegt het bedrijf dus van niet."
Hijzelf denkt overigens dat er in het recente conflict tussen Hamas en Israël wel sprake is geweest van shadow banning. "Maar juist omdat het zo ondoorzichtig is, denk ik dat de mate waarin het gebeurt gemakkelijk overschat wordt."
