Inflatie op slechts 0,2 procent? 'Sterk vertekend beeld'
In de maand september is de inflatie verder teruggelopen. In een eerste voorlopige berekening komt het Centraal Bureau voor de Statistiek nog maar net op een positief inflatiecijfer uit, namelijk op 0,2 procent. Dat betekent dat het gemiddelde prijspeil voor september 2023 0,2 procent hoger ligt dan een jaar geleden, september 2022.
Sinds oktober 2022 daalt de inflatie, op het percentage van de maand mei na. Dat de inflatie nu terugloopt heeft vooral te maken met het feit dat brandstof ruim 38 procent goedkoper is dan een jaar geleden. Dan gaat het vooral om de prijs van gas. Dat heeft een sterke invloed op de afvlakking van de inflatie. De prijs van boodschappen ligt nog wel 10 procent hoger dan een jaar geleden.
Dat gemiddeld genomen de prijzen aanzienlijk minder hard stijgen dan een jaar geleden, lag in de lijn der verwachting: in september 2022 bereikte de inflatie een recordhoogte van 14,5 procent. Dat was toen voornamelijk het gevolg van een prijsstijging van energie.
Andere rekenmethode
De meest recente cijfers zijn niet een op een te vergelijken met het percentages van een jaar geleden. Sinds juni gebruikt het CBS gebruikt een nieuwe rekenmethode. Daarin wordt de prijs van nieuwe energiecontracten gedempt door de bestaande.
De nieuwe methode levert een realistischer beeld op van de gemiddelde kostenstijgingen voor elke Nederlander. Op 10 oktober publiceert het CBS het definitieve inflatiecijfer.
Juist nu het inflatiepercentage zo laag uitvalt, komen er vragen op over het wisselen van de rekenmethode. Volgens Hugo Erken, hoofdeconoom Nederland van Rabobank levert dit veel verwarring op. Als je met het de nieuwe methode de inflatie van september 2022 opnieuw zou berekenen, komt Erken uit op een inflatiecijfer 7,8 procent in plaats van 14,5.
Erken wijst erop dat er belangrijke beslissingen zijn gebaseerd zijn op te hoge inflatiepercentages. Hij noemt daarbij de invoering van het prijsplafond en de looneis van de vakbond. "Vorig jaar zagen we dat de politiek halsoverkop steunmaatregelen nam, omdat de koopkracht van huishoudens enorm zou worden uitgehold. In de praktijk viel dat nog wel mee."
'Crisis niet bezworen'
Als je het prijspeil van september 2022 naar beneden zou bijstellen, zou het dit jaar juist hoger uitvallen dan nu berekend door het CBS, zegt Erken. Rabobank gaat uit van een inflatiecijfer van 7,5 procent voor september 2023. "Door het lage inflatiepercentage dat het CBS nu noemt, ontstaat onterecht het beeld dat we nu de inflatiecrisis hebben bezworen. De statistieken laten echter een ander beeld zien dan zich daadwerkelijk in de economie manifesteert."
Het lage inflatiecijfer correspondeert dus terecht niet met het wat de winkelde Nederlander ervaart. "Mensen hebben het relatief zwaar. In de praktijk hebben ze iedere maand een heel hoge rekening te betalen en dat voelen ze wel degelijk in hun portemonnee." De vertekening van het beeld zal nog aanhouden, zegt Erken. Hij verwacht dat na oktober juist de CBS-inflatiecijfers weer zullen oplopen omdat vanaf november 2022 juist energie weer goedkoper werd.