Meer statiegeldapparaten nodig, inzameling 'ronduit teleurstellend'

Het kabinet wil dat consumenten makkelijker lege flesjes en blikjes kunnen inleveren. Demissionair staatssecretaris Heijnen vindt de inzameling nu niet laagdrempelig genoeg.

Ze heeft gisteren over haar onvrede gepraat met het Afvalfonds Verpakkingen en gezegd dat de situatie snel beter moet. Die partij is opgericht door het bedrijfsleven en regelt de inzameling van plastic flessen en blikjes.

Sinds twee jaar zit er statiegeld op kleine plastic flesjes. Het bedrijfsleven is wettelijk verplicht 90 procent van alle plastic flessen in te nemen. Vorig jaar is maar een percentage van 68 gehaald en Heijnen noemt dat "ronduit teleurstellend". Het bedrijfsleven moet nu met een helder plan komen hoe het de 90 procent alsnog haalt.

Te weinig apparaten

Volgens Heijnen zijn er niet genoeg statiegeldapparaten: "Er is een gedragsverandering nodig van consumenten, maar het moet mensen wel zo makkelijk mogelijk gemaakt worden om in te leveren en statiegeld terug te krijgen."

"Het argument van het bedrijfsleven dat consumenten nog moeten wennen, is echt onzin", zegt Rob Buurman van Recycling Netwerk Benelux. "We hebben voorbeelden in landen als Letland en Litouwen waar in 18 maanden tijd de 90 procent werd gehaald. Maar daar werden inleverpunten verplicht."

In Nederland is het aantal verpakking dat kan worden gerecycled vijf keer verdubbeld sinds kleine flesjes en blikjes eraan zijn toegevoegd. Buurman: "Daarvoor zijn er een paar honderd extra inleverapparaten bijgeplaatst. Dat is gewoon niet te doen."

Volgens Buurman is de huidige situatie niet iets wat Nederland is overkomen. "Het is een logische consequentie van keuzes die gemaakt zijn. Nu is het tijd voor verandering."

Ook op blikjes

Sinds april dit jaar zit er ook statiegeld op blikjes en daar zijn nog geen cijfers over. Maar de staatssecretaris vindt dat ook op dat punt "nog wel plooien zijn glad te strijken". Ook voor blikjes zijn volgens haar niet genoeg automaten en vaak werken ze niet. Er staan geregeld lange rijen.

De invoering van de inzameling van blikjes verliep niet zonder problemen:

Ook ontstaat er zwerfafval, doordat mensen in afvalbakken op zoek gaan naar statiegeldverpakkingen en daarbij ander afval op de grond gooien.

5 van de 400 stations

In het NOS Radio 1 Journaal zei Heijnen dat maar op 5 van de 400 treinstations een inzamelpunt is voor flesjes en blikjes. "Dat is natuurlijk gewoon te weinig. Dus ik roep het Afvalfonds op bijvoorbeeld met de NS in gesprek te gaan om te kijken hoe je dat aantal enorm kunt verhogen." Ze voegde eraan toe dat de automaten soms niet duidelijk zichtbaar zijn: "Op het station in Den Haag staat een automaat verdekt opgesteld, je ziet hem niet goed."

Treinstations zouden een ideale plek zijn voor automaten omdat daar veel mensen langskomen. Ook zijn stations samen met pretparken en bioscopen plekken waar de meeste blikjes worden verkocht. Een woordvoerder van NS zegt dat de inname van blikjes in oktober wordt geëvalueerd.

Ook zegt de NS dat er nog geen verzoek tot uitbreiding ligt van het Afvalfonds: "Zij willen de locaties die het meeste opleveren, dus ze willen ook eerst de evaluatie afwachten."

De staatssecretaris wees er ook op dat de Inspectie Leefomgeving en Transport eventueel boetes kan opleggen, als de afvalbranche niet genoeg doet.