Grote reeks droneaanvallen in Rusland: 'Poetin onderschat de Oekraïners'

Een reeks droneaanvallen in het hele land, waaronder een aanval op een luchthaven, honderden kilometers van Oekraïne. Rusland maakte vandaag melding van mogelijk de grootste gecoördineerde droneaanval op Russisch grondgebied sinds de Russische invasie in Oekraïne vorig jaar.

Moskou beschuldigt Oekraïne ervan achter de droneaanvallen te zitten, maar Oekraïne heeft hiervoor zoals gebruikelijk geen verantwoordelijkheid opgeëist.

Deze kaart toont de locaties van de droneaanvallen. De meest destructieve lijkt in Pskov te zijn geweest, vlak bij de grens met Estland:

Bij de aanval in Pskov zijn volgens Russische bronnen vier militaire vliegtuigen beschadigd geraakt, maar mogelijk is de schade groter. Alle vluchten van en naar de luchthaven zijn geannuleerd totdat de precieze schade is vastgesteld. Op Pskov zouden tien tot twintig drones zijn afgestuurd.

Verder meldden Russische defensiefunctionarissen dat er meerdere drones zijn neergeschoten boven Orjol en Brjansk, plaatsen die dicht bij Oekraïne liggen. Ook maken ze melding van droneaanvallen in de regio Rjazan en Kaloega, ten zuiden van Moskou.

Hoogleraar oorlogsstudies Frans Osinga noemt vooral de schaalgrootte van de aanval opmerkelijk. "Aanvallen op zes districten en op dat vliegveld met zelfs twintig drones. Dat zegt wat over het strategische bereik van Oekraïne."

Deze aanvallen passen bij eerdere aanvallen diep in Rusland, zegt Osinga. "Het geeft een belangrijk politiek signaal, namelijk dat Rusland kwetsbaar is. Dat zorgt voor een dilemma voor Rusland, dat gedwongen is om de luchtverdediging in het achterland te verbeteren. Hiermee is ook de voorspelling uitgekomen van het hoofd van de Oekraïense inlichtingendienst dat Oekraïne waar dan ook in Rusland doelen kan aanvallen."

Beelden van de aanval in Pskov:

De vliegbasis in Pskov ligt zo'n 600 kilometer van Oekraïne. In een briefing aan journalisten zei een woordvoerder van het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken dat de drones zulke afstanden niet hadden kunnen afleggen zonder informatie uit westerse landen.

Toch acht oud-commandant Landstrijdkrachten Mart de Kruif het niet waarschijnlijk dat het Westen er veel mee van doen heeft. "Dat Rusland dit zegt, komt ook voort uit het idee dat Oekraïne militair inferieur is aan Rusland. Poetin onderschat de Oekraïners. Dat zie je ook aan hoe optimistisch hij aan de oorlog begon, ook gebaseerd op het verloop van de illegale annexatie van de Krim in 2014."

Maar Oekraïne is tot meer in staat dan de Russen willen geloven, zegt De Kruif. "Het land heeft best een moderne wapenindustrie. Het gros van de drones heeft Oekraïne zelf ontwikkeld. Daarbij moet worden gezegd dat de drones niet heel ingewikkeld zijn om te maken."

'Reactie op incidenten'

Oekraïne kiest ook de juiste doelen, zegt De Kruif. "Dat zijn plekken zonder luchtafweer, waardoor je drones niet hoeft te voorzien van zelfverdedigingssystemen. Ze grijpen de Russen waar ze zwak zijn. En vergis je niet: dit is geen operatie die je zomaar even doet. Dit is minutieus voorbereid. President Zelensky had deze aanvallen al aangekondigd, en daar zie je nu het resultaat van."

Zoals gebruikelijk heeft Rusland gezegd dat de golf droneaanvallen op Russisch grondgebied niet onbestraft zal blijven. De Oekraïense luchtverdediging schoot vannacht naar eigen zeggen 28 Russische raketten en vijftien van de zestien drones neer.

Mychajlo Podoljak, adviseur van de Oekraïense president Zelensky, zei daarover dat zulke grootschalige aanvallen een antwoord zijn op de "toenemende incidenten" in Rusland zelf. Podoljak noemde het "opzettelijke aanvallen op de burgerbevolking".

Aanvallen nooit opeisen

De vraag is wat Oekraïne opschiet met dit repeterende patroon. Volgens De Kruif is het resultaat tweeledig. "Allereerst is daar het psychologisch effect. Je laat zien dat je Rusland overal kunt raken. Het tweede effect is dat je hiermee Rusland dwingt om de luchtverdediging van het front naar dieper in Rusland te verplaatsen. Hiermee trek je het initiatief naar je toe."

Toch gaat noch Rusland noch Oekraïne de oorlog winnen met drones, zegt de oud-commandant. "Deze aanvallen zijn onderdeel van een grotere campagne en er gaan er zeker nog meer volgen. Maar elke nieuwe technologie verandert de strijd plaatselijk en tijdelijk. Uiteindelijk win je met de geest en niet met staal."

Voor Kyiv zijn de aanvallen ook riskant omdat ze de steun van het Westen nodig hebben, aldus De Kruif. "Daarom gaan ze deze aanvallen ook nooit opeisen. Op korte termijn is het leuk om je trots te delen, maar op lange termijn helpt het niet en dat weet Zelensky maar al te goed."