Adil wil eerste Saudische profrenster worden: 'Moeder dacht dat het bevlieging was'

• Arthur Huizinga

  redacteur wielrennen

Buiten de woning van Mathieu van der Poel zijn er niet veel redenen om stil te houden in 's-Gravenwezel. Er is een café, een dorpsplein groot genoeg voor een kermis en er is een kerk, waar een rondje omheen gefietst kan worden.

Meer heb je in Vlaanderen niet nodig voor een zomers wielerspektakel. Een spektakel zonder Van der Poel. Die is namelijk met een privévliegtuig van zijn vakantieadres in Spanje opgehaald om deze zondag zijn regenboogtrui en bijpassende witte broek te showen in Etten-Leur.

Toch is het een historische dag voor 's-Gravenwezel. Voor het eerst staat namelijk een wielrenster uit Saudi-Arabië aan de start in het dorp bij Antwerpen. Haar naam: Moroj Adil.

De temperatuur voelt Saudisch aan. Voor de rest is alles vreemd voor de 24-jarige Moroj. En dat is ook de bedoeling. "Ik wil de eerste Saudische profwielrenster worden", vertelt ze. "Ik ben hier om te leren. Hoe je bochten moet aansnijden in een peloton of hoe je over kasseien moet rijden. Mijn doel is om in 2026 grote wedstrijden te kunnen rijden. Mijn droom? Ooit Parijs-Roubaix rijden."

In haar wit-blauwe outfit van Jayco-AlUla oogt ze als een prof. Maar al bij de start is te zien dat ze pas anderhalf jaar op de fiets zit. Ze stuntelt met haar pedaal en moet meteen in de achtervolging.

Na vijf van de vijfentwintig rondjes zit haar wedstrijd erop. Ze is gelost en wordt uit koers genomen.

Toch lacht Adil haar tanden bloot als ze haar fiets neerzet naast café Hof van Wezel ter hoogte van de finishlijn. Ze is tevreden. "Ik weet dat ik geen profwielrenster ben. Ik wil profrenster worden, maar ik sta nog helemaal aan het begin. Het ging al beter dan aan het begin van de week."

Niet doorsnee

De Saudische oliedollars nemen in rap tempo de sportwereld over, ook in het wielrennen. Maar zelfs met al het geld van de wereld ben je niet zomaar prof. Die weg is nog heel lang, zeker voor Saudische vrouwen.

In 2013 werd per koninklijk decreet pas toegestaan dat vrouwen in het land mochten fietsen, onder begeleiding. Nog altijd zijn er maar een handvol vrouwen die aan wielerwedstrijden meedoen. Onder wie Adil.

"Wielrenner zijn gaat niet om geld", weet Adil. "Het gaat ook niet om de beste fiets. Het gaat om jou."

Adil is geen doorsnee Saudische. Ze spreekt vloeiend Engels, met een aanstekelijk enthousiasme. Voor de foto schudt ze eerst nog even haar lange, zwarte haren los.

Maar vergis je niet. "Ik ben opgegroeid in de 'heilige stad' Mekka. Daar is het nog veel conservatiever dan in grote steden als Djedda of Riyad. Als ik bij mijn familie op bezoek ga, draag ik ook een hijab zoals iedereen. Als ik fiets, dan voel ik me vrij. Ook al krijg ik soms nog wel opmerkingen naar mijn hoofd."

"Ik heb geluk dat mijn familie me op alle fronten steunt", vervolgt ze. "Mijn ouders zijn altijd begripvol geweest. Mijn oudste zus is duikinstructrice en mijn jongste zusje doet aan kunstschaatsen. Ja, wij hebben ook ijsbanen in Saudi-Arabië. Mijn zusje droomt van de Olympische Spelen. Onze ouders hebben ons geleerd, dat we ons nooit hoefden te schamen voor onze keuzen."

Drie jaar geleden overleed haar vader. "Ik was echt een vaderskindje. Toen hij overleed, raakte ik in een zware depressie. Ik merkte dat ik op de fiets mijn hoofd kon leegmaken. We reden met de auto naar Djedda, waar vrouwen op een eilandje voor de kust 's avonds mochten fietsen. Ik werd door iedereen aangestaard, maar ik vond het zo leuk dat ik me inschreef voor een wedstrijd."

Zo begon haar wielerdroom. Een keuze, waarmee ze tegen de stroom inging. "Ik was al begonnen aan een studie medicijnen, maar ben gestopt om wielrenster te worden. In de cultuur van Saudi-Arabië wil niemand 'professioneel sporter' worden, zeker meisjes niet", legt ze uit. "Iedereen wordt geacht om goede cijfers te halen op school, een goede universitaire opleiding te volgen en daarna een goede baan te zoeken. Dan ben je succesvol."

"Mijn moeder dacht dat het een bevlieging zou zijn, maar ze heeft nooit een probleem gemaakt van mijn keuze. Laatst was ze met mijn zus op vakantie in Como en daar zag ze overal wielrenners. Toen belde ze mij en vroeg heel trots: kun jij dat ook?"

Adil verhuisde naar Al Ula, de regio in het noorden van Saudi-Arabië die door de overheid is aangewezen als fietsregio. "In Al Ula bestaat nu een kleine wielergemeenschap. De mensen zijn gewend aan wielrenners. Daar kan ik gewoon in mijn wielerkleding rondlopen zonder dat iemand er iets van zegt. In Mekka kan dat niet, daar is alles nog veel strikter."

Wielerbroertjes

In februari maakte Adil na de Saudi Tour kennis met Jayco-AlUla, de Australische ploeg van onder anderen Dylan Groenewegen die gesponsord wordt door de Saudische overheid. Later werd ze uitgenodigd voor een trainingskamp in Girona. Inmiddels wordt ze vanuit de ploeg begeleid met materiaal, trainingsschema's en voedingsadviezen.

De kennis die Adil opdoet, geeft ze gretig door aan anderen. Zoals de 16-jarige Mohammed Majrashi en de 17-jarige Jehad Al Hassan, die bij de WK in Glasgow begin augustus de enige Saudische deelnemers waren in de juniorenwedstrijd.

Adils ogen beginnen te stralen als het over hen gaat. "Mohammed en Rejad zijn als broertjes voor mij", vertelt ze. "Ik was een maand met ze op trainingskamp in Valencia. Mohammed zag bij het ontbijt dat andere renners hun eten aan het afwegen waren. Vervolgens zette hij zijn bord ook elke ochtend op die weegschaal. Alleen schepte hij nog steeds gewoon op waar hij zin in had. Toen heb ik hem verteld dat je beter broccoli en avocado kan eten."

Nederlandse mentor

In de Belgische koers ziet ze hoe haar Australische 'ploeggenote' Alyssa Polites de hoofdprijs pakt. De Nederlandse Nina Kessler, die al drie kermiskoersen op rij had gewonnen, wint de sprint om de derde plaats.

Routinier Kessler reed dit jaar onder meer de Vuelta, de Giro en de Tour. Nu maakte ze Adil wegwijs tijdens haar 'snuffelstage in de wereld van de kermiskoersen'. "Ik was een beetje haar mentor hier in België", vertelt Kessler.

"Voor ons was het ook wel een dingetje, zo'n meisje uit Saudi-Arabië. Wat kun je wel en niet zeggen? Maar we hebben hartstikke leuke gesprekken gehad. Moroj is juist heel open. Alleen gemasseerd worden door een mannelijke masseur was een probleem."

Dat de Saudische nog niet het niveau heeft om prof te worden, weet Kessler ook wel. "Ze wil alles weten, hoe je bochten aansnijdt, hoe je tactisch moet rijden en ook wat je moet eten. Laatst kwamen we terug van een trainingsrit. Toen we thuiskwamen had ze voor ons gekookt: pasta met zelfgemaakte tomatensaus. Moroj heeft nog een lange weg te gaan, maar het is hartstikke mooi dat ze het probeert."

Rolmodel

Adils grootste sportprestatie tot nu toe is de voltooiing van de Neom Titan Desert, een vierdaagse mountainbikewedstrijd afgelopen november door de woestijn van Al Ula. Daar zal in 2028 het WK gravel georganiseerd worden. "Daar moet ik bij zijn!", zegt ze resoluut.

"Of ik een rolmodel wil zijn voor meisjes in Saudi-Arabië? Ja. En nee. Ik wil andere vrouwen graag inspireren. Maar laat mij eerst maar eens proberen om op profniveau te komen. Dat is al moeilijk genoeg."

In deze explainer wordt uitgelegd wat Saudi-Arabië in de komende jaren allemaal van plan is op sportgebied en waarom het land dat doet: