Ambitieus, maar ook lichtgeraakt: beoogd PvdA/GL-leider Frans Timmermans
Frans Timmermans heeft een lange staat van dienst als politicus. Sinds 2014 is hij lid van de Europese Commissie, maar nu hij vrijwel zeker lijsttrekker wordt van de nieuwe combinatie PvdA/GroenLinks lijkt hij terug te keren naar Den Haag.
De Limburger Timmermans staat bekend als zeer gedreven, ambitieus en welbespraakt, al klinken ook geregeld minder positieve typeringen als onwrikbaar en lichtgeraakt. Het leiderschap van een nieuwe politieke beweging lijkt goed bij zijn ambities te passen, net als zijn streven premier te worden. Toen hij zich aanmeldde als lijsttrekker zei hij dat "we in Nederland meer naar elkaar toe moeten groeien in plaats van uit elkaar".
Timmermans (62) heeft al heel lang met buitenlands beleid te maken. Dat begon in zekere zin al in zijn kinderjaren: zijn vader werkte als kanselier in de diplomatieke dienst en de jonge Frans bracht een deel van zijn jeugd door in het buitenland. Misschien mede daardoor spreekt hij veel verschillende talen, waaronder Russisch.
Timmermans, die onder meer een middelbare school in Rome bezocht, studeerde Frans, geschiedenis en Europees recht. Na zijn studie werkte hij als ambtenaar op het ministerie van Buitenlandse Zaken. Verder was hij onder meer tweede secretaris op de ambassade in Moskou, medewerker van Eurocommissaris Hans van den Broek en secretaris van de Hoge Commissaris voor de Nationale Minderheden, Max van der Stoel.
Europese grondwet
Hij werd in 1998 lid van de Tweede Kamer voor de PvdA. Als Kamerlid hield hij zich vooral bezig met buitenlandse zaken en defensie. Timmermans, een overtuigd Europeaan, was nauw betrokken bij het opstellen van een Europese grondwet en hij was ook een van de initiatiefnemers van het referendum in Nederland daarover. Toen die volksraadpleging in 2005 werd gehouden, keerde de meerderheid van de deelnemers zich tegen de grondwet, een tegenvaller voor Timmermans.
De Limburger bleef Kamerlid tot 2012, een periode die voor drie jaar werd onderbroken toen hij staatssecretaris was in het vierde kabinet-Balkenende. Hij zette zich er als staatssecretaris onder meer voor in om het draagvlak bij de bevolking voor de Europese integratie te vergroten.
Als minister van Buitenlandse Zaken bouwde hij in binnen- en buitenland gezag op. In 2014 leverden uitspraken over de ramp met de MH17 hem echter niet alleen bewondering op, maar ook kritiek. Zo sprak hij onder meer over een zuurstofmasker dat een inzittende zou hebben opgezet, daarmee suggererend dat slachtoffers zich op het moment van de ramp zouden hebben gerealiseerd dat er iets ergs gebeurde. Hij maakte daar later excuses voor.
Klimaatpaus
Sinds 2014 is Timmermans vicevoorzitter van de Europese Commissie. In die rol leverde hij scherpe kritiek op Hongarije en Polen, die volgens hem maatregelen namen die de rechtsstaat aantasten. In zijn huidige functie bij de Commissie staat Timmermans bekend als "klimaatpaus": hij was de drijvende kracht achter de Green Deal, een reeks initiatieven voor vergroening en verduurzaming.
Zo wordt wettelijk vastgelegd dat de Europese Unie in 2030 55 procent minder broeikasgassen uitstoot dan in 1990. Nog maar kort geleden nam de Commissie een belangrijke horde: het Europees Parlement stemde toen in met de natuurherstelwet, die bepaalt dat de lidstaten zich moeten inspannen om te voorkomen dat natuurgebieden achteruitgaan. Overigens moest de wet wel worden afgezwakt om er genoeg steun voor te krijgen.
Bij de Europese verkiezingen van 2019 was Timmermans 'Spitzenkandidat' voor de Europese sociaaldemocraten. Dat betekent dat hij hun kandidaat was voor het voorzitterschap van de Europese Commissie. Onder aanvoering van lijsttrekker Timmermans werd de PvdA verrassend de grootste Nederlandse partij in Europa, maar tot zijn diepe teleurstelling greep Timmermans na ingewikkelde onderhandelingen naast de 'hoofdprijs': hij werd geen Commissievoorzitter, maar bleef eerste vicepresident. Naar verluidt kon hij dat aanvankelijk maar moeilijk verkroppen. Die functie geeft hij binnenkort dus op.
Dit is een eerdere reportage van Nieuwsuur over de loopbaan van Frans Timmermans:
Timmermans heeft zich ook geregeld bemoeid met interne partij-aangelegenheden in de PvdA. In 2012 speelde hij als Kamerlid een belangrijke rol in de discussie over het functioneren van toenmalig partijleider Cohen. Hij schreef toen in een e-mail aan partijgenoten dat Cohen en partijvoorzitter Spekman de PvdA te veel in de richting van de SP dreven.
Hij pleitte voor een meer traditionele sociaaldemocratische benadering. De mail veroorzaakte ophef in de partij en droeg uiteindelijk bij aan het opstappen van Cohen.
De beoogde PvdA-lijsttrekker zoekt vaak en graag de publiciteit. Zijn aanhangers prijzen hem voor zijn betrokken welsprekendheid, maar geregeld wordt hem ook ijdelheid verweten. In het openbaar belijdt hij vaak zijn liefde voor wielrennen en voetbal. Timmermans is fan van Roda JC (uit Kerkrade) en AS Roma.
