Aan de medische frontlinie in Oekraïne: Illia en Alex bevoorraden veldhospitalen
"Een röntgenapparaat, een beademingsapparaat, een apparaat om bloed en infuus te verwarmen, desinfectie, een lamp..." Illia Kovaltsjoek beschrijft de wensenlijst die hij vanochtend van een brigade heeft binnengekregen. De IT'er uit Dnipro verzamelt en vervoert benodigdheden voor de dokters aan het front in Oekraïne, van pleisters tot brancards.
Het netwerk van veldhospitalen direct achter het front vormt een belangrijk onderdeel van de Oekraïense oorlogsinspanning. In de zogeheten 'stabilisatie-eenheden' worden gewonde militairen opgelapt of 'gestabiliseerd' om verplaatst te kunnen worden naar een ziekenhuis. Ook burgers die aan het front gewond raken, worden hier geholpen.
In de operatiekamers aan het front is alles tijdelijk en verplaatsbaar. Illia en zijn compagnon Alex laten in deze vlog zien hoe hun dag eruitziet:
Kovaltsjoek komt niet uit een militair milieu, maar had vóór de Russische invasie in Oekraïne wel veel chirurgen en traumatologen in zijn vriendenkring. "Ik had snel door dat zij veel hulp nodig hadden vanwege de continue stroom aan patiënten." Hij zette een website op en begon geld in te zamelen, onder meer via een Nederlandse hulporganisatie voor Oekraïners.
Inmiddels pendelt hij voortdurend tussen Dnipro, de vierde stad van Oekraïne, en het front om de stabilisatie-eenheden te bevoorraden. "We helpen vooral veldhospitalen bij het front, daar kunnen we meer voor betekenen dan de grote stadsziekenhuizen", vertelt Kovaltsjoek trots. "We zijn overal al geweest, van Cherson in het zuiden tot Izjoem in het noorden."
Tegenoffensief
Ook de 'stabilisatie-eenheden' bewegen voortdurend. Zodra het front verschuift, moeten ook de mobiele doktersteams verhuizen. "Alles moet snel te verplaatsen zijn en in een mum van tijd in een truck geladen kunnen worden." Direct achter het front hangt voortdurend de dreiging van dodelijke beschietingen en bombardementen. Regelmatig vallen er slachtoffers onder het medisch personeel.
De teams nemen vaak hun intrek in een verlaten gebouw, waar ze een naar omstandigheden schone operatiekamer proberen in te richten. "We krijgen daarom ook verzoeken om bijvoorbeeld stoelen en tafels te leveren", vertelt Kovaltsjoek. Met lege dozen of planken hout worden operatietafels in elkaar getimmerd.
Het meest waardevolle cadeau voor een medisch team blijkt het mobiele röntgenapparaat. "Het helpt enorm als een gewonde van het front komt en meteen duidelijk wordt wat er aan de hand is." Dat scheelt veel tijd, en daarmee levens. "Het zou fijn zijn als iedere stabilisatie-eenheid er één zou hebben", droomt Kovaltsjoek hardop.
Hoewel de IT'er en zijn vriend voortdurend nabij het front opereren, krijgen zij naar eigen zeggen niet echt een beeld van het verloop van het Oekraïense tegenoffensief. "Het is moeilijk te plaatsen. Soms is het stil, even later verandert er opeens veel." Zo nu en dan is er tijd om bij te kletsen met de lokale teams. "Maar dat gesprek kan opeens voorbij zijn als er auto's met gewonden arriveren."
Shell shock
Veel van de verwondingen zijn het gevolg van schrapnel, granaatscherven. "Als je snel handelt, kan je de verwondingen snel herstellen, maar soms overlijden mensen nog voor ze op de operatietafel liggen", vertelt Kolvatsjoek. Tijdens zijn bezorgingen ziet hij geregeld opengereten lichaamsdelen. Dat went, zegt hij nuchter.
Het doet pijn om te zien dat Oekraïne de beste mensen verliest en Rusland de slechtste.
Nog vaker worden mensen getroffen door shellshock, een trauma dat ontstaat als gevolg van oorlogshandelingen. Dat uit zich in fysieke en psychische symptomen. Berucht zijn de starende, verlamde militairen die uit de loopgraven van de Eerste Wereldoorlog kwamen.
Het is emotioneel zwaar werk, erkent Kovaltsjoek. "Het is nu niet het moment om daarop te reflecteren. Je ziet voortdurend verwoeste en verlaten huizen, iemands dierbare plekje. En het doet pijn om te zien dat Oekraïne de beste mensen verliest en Rusland juist de slechtsten die ze hebben. Daarom voelt het goed om iets voor onze troepen te kunnen doen."
