Raad van State: beter checken op vleermuizen voor isolatie spouwmuur

Bedrijven en woningeigenaren die de spouwmuren van een woning willen isoleren, moeten eerst goed onderzoeken of er geen vleermuizen in zitten. Alleen met een camera tussen de muren kijken is niet voldoende.

Dat heeft de afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State bepaald in een zaak tussen het isolatiebedrijf IsoSun uit Best en de provincie Utrecht. De uitspraak kan gevolgen hebben voor de werkwijze van de hele branche en mogelijk ook voor het tempo waarin huizen in Nederland worden geïsoleerd.

De provincie vond dat het bedrijf niet genoeg onderzoek deed naar de aanwezigheid van vleermuizen in spouwmuren. Voordat het isolatiemateriaal de muren in ging, werd weliswaar met een camera gekeken of er vleermuizen waren, maar dat is volgens de hoogste bestuursrechter niet genoeg. Het bedrijf overtrad de zorgplicht uit de Wet natuurbescherming, stelt de rechter.

Niet groter dan luciferdoosje

Vleermuizen kunnen bij een camera-inspectie over het hoofd worden gezien. De meest voorkomende vleermuissoort, de gewone dwergvleermuis, is namelijk maar zo groot als een luciferdoosje, benadrukken de rechters in hun uitspraak. Bovendien zit in de spouwmuur vaak materiaal als oude isolatie, leidingen of puin, wat het zicht ontneemt.

Isolatiebedrijven moeten daarom een quickscan uitvoeren. Met dit eerste onderzoek wordt nagegaan of er sprake is van open voegen in de muren of een spleet in de dakgoot, waardoor de vleermuizen naar binnen kunnen.

Als er inderdaad kieren of spleten zijn, is er een vervolgonderzoek nodig. Ook moet er meerdere keren worden gecontroleerd op de mogelijke aanwezigheid van vleermuizen, omdat ze gedurende de seizoenen op verschillende plekken verblijven.

Dwangsom

De provincie had het bedrijf uit Best in 2019 een dwangsom opgelegd en opgedragen ecologisch onderzoek te doen naar de aanwezigheid van vleermuizen. Het bedrijf was het daar niet mee eens, maar de hoogste bestuursrechter geeft de provincie nu dus gelijk. Eerder had de rechtbank ook al geoordeeld dat IsoSun niet voldeed aan de zorgplicht voor vleermuizen.

Tijdens de rechtszaak nodigde de Raad van State belanghebbenden en experts uit om hun visie te geven op de zaak. 46 personen en organisaties reageerden, van verenigingen die zich bezighouden met soortenbescherming tot woningcorporaties en andere bedrijven uit de isolatiebranche.

Uit al die reacties concludeert de hoogste bestuursrechter dat er de laatste jaren "veel ontwikkelingen zijn geweest en werkwijzen zijn gevonden voor een grootschaligere aanpak van woningisolatie, waarbij ook de bescherming van vleermuizen wordt betrokken".