Artsenopleidingen willen van cum laude af: 'Vermindert risico op burn-out'

Bij steeds meer geneeskundeopleidingen verdwijnt het predicaat cum laude. Nog eens drie universiteiten denken over het afschaffen van de eervolle vermelding, nadat de Vrije Universiteit Amsterdam er afgelopen september al mee was gestopt.

Daarmee denken vier van de acht geneeskundeopleidingen in Nederland aan stoppen, of zijn al gestopt. De universiteiten hopen zo vooral de prestatiedruk onder studenten en het risico op een burn-out te verminderen.

Het UMC Utrecht en de medische faculteit in Maastricht zeggen in Trouw dat ze verwachten dat cum laude "uiteindelijk" verdwijnt. Het Erasmus MC (Rotterdam) verwacht dit ook, maar benadrukt wel dat wijzigingen eerst langs de medezeggenschapsraad moeten. Bij de VU blijkt uit een eerste interne evaluatie dat de afschaffing bevalt, zegt de universiteit in de krant.

Uit eerder onderzoek blijkt dat een groot aantal studenten mentale problemen ervaart, zoals uitputtingsklachten, eenzaamheid en prestatiedruk. Bij geneeskundestudenten is het risico op een burn-out vooral hoog, bleek deze maand uit een enquête van de belangenorganisatie De Geneeskundestudent.

'Leg nadruk op leren, in plaats van presteren'

Het Interstedelijk Studenten Overleg (ISO) reageert positief op de aangekondigde afschaffingen. "Hiermee kunnen we afstappen van het onderwijs als cijferfabriek, waarin slechts studenten met de hoogste cijfers komen bovendrijven. We willen de nadruk leggen op leren, in plaats van op presteren", zegt voorzitter Demi Janssen.

Bij de VU hebben ze vorig jaar niet alleen cum laude afgeschaft; in de master worden helemaal geen cijfers meer gegeven. "We merkten dat studenten vanaf dag een bezig zijn met cijfers, en niet met het leerproces. En we willen dat studenten elke dag leren", zegt vice-decaan Christa Boer tegen de NOS. Het is nog te vroeg om het nieuwe systeem te beoordelen, maar volgens Boer blijkt uit eerste evaluaties nu al wel dat studenten iets meer ontspannen zijn. "Het wordt iets minder zwaar als je je niet hoeft te focussen op harde cijfers als het einddoel."

Voor de VU zijn mentale problemen niet de enige reden voor de afschaffing; de universiteit denkt tevens dat studenten betere en meer toekomstbestendige artsen kunnen worden als ze niet strijden voor het predicaat. "Het draait niet meer om de eenling die wil excelleren, maar om iemand die in teamverband wil leren en samenwerken", zei hoofd van de master geneeskunde Hester Daelmans eerder in Het Parool.

Niet iedereen wil van cum laude af

Het ISO hoopt dat de vier andere opleidingen het predicaat uiteindelijk ook in de ban doen. "Wij roepen opleidingen, ook in andere sectoren, op dit goede voorbeeld te volgen."

Maar niet alle universiteiten zijn overtuigd van de voordelen van de afschaffing. Zo blijft de geneeskundestudie in Leiden de eervolle vermelding voorlopig nog uitdelen. Volgens decaan Pancras Hogendoorn willen "lang niet alle studenten van de cum laude af". "Ik ken er ook die zeggen: ik wil mezelf kunnen onderscheiden. Je maakt immers meer kans op een grote onderzoeksbeurs, op een plek bij een gewilde specialiteitsrichting of aan een buitenlandse topuniversiteit."