Noodkreet zorgverleners: zorg voor kinderen en zwangeren in azc's moet beter

Kinderen en zwangere vrouwen die wonen in een asielzoekerscentrum krijgen niet de zorg die ze nodig hebben en die ook minimaal vereist is. Ruim tien zorgverleners, onder wie kinderartsen, psychiaters en gynaecologen, hebben daarom een brandbrief gestuurd aan de staatssecretarissen van Justitie en Volksgezondheid met de boodschap: de zorg moet echt beter.

Ondanks meerdere alarmerende inspectierapporten en waarschuwingen van het Rode Kruis is er nog weinig verbeterd, zegt Petra de Jong van de branchevereniging voor jeugdartsen. Ze schetst hoe alarmerend de situatie is. "Bij zwangere asielzoekers is de kans op overlijden van een baby voor, tijdens of na de bevalling zeven keer zo groot als bij andere zwangeren", zegt ze.

Dat kinderen extra kwetsbaar zijn, staat ook in tal van rapporten. De kinderrechtenorganisatie Defence for Children trok hierover deze week nog aan de bel.

Ondervoeding en bloedarmoede

De Jong ziet twee hoofdoorzaken voor de ondermaatse zorg: de toegankelijkheid en de kwaliteit. De juiste weg naar zorg vinden is voor veel asielzoekers lastig.

Zo worden niet alle asielzoekerscentra door dezelfde organisatie gerund en worden gezinnen vaak verplaatst. Ook kan niet op alle locaties dezelfde zorg worden geboden. Hierdoor is het lastig om de problemen in kaart te brengen, laat staan om er wat aan te doen, merkt De Jong.

Bij de verplaatsingen gaat soms cruciale informatie verloren, of mensen komen te laat bij de juiste zorgverlener, waardoor een patiënt veel meer zorg nodig heeft dan als er eerder was ingegrepen. Dat is niet alleen slecht voor de betreffende asielzoekers, maar ook onnodig duur en belastend voor de zorgcapaciteit, zeggen de briefschrijvers.

In de brief wordt het voorbeeld genoemd van een meisje van vijf dat in drie maanden tijd drie keer verplaatst wordt, waarbij zij telkens niet in beeld komt bij zorgverleners. Uiteindelijk wordt ze met spoed opgenomen in het ziekenhuis met bloedarmoede en ernstige ondervoeding.

Structureel overleg

"We proberen alles te doen wat binnen onze mogelijkheden ligt", zegt De Jong, die denkt dat er vooral meer personeel nodig is. "Er is een verdubbeling van de instroom, maar wij hebben niet twee keer zoveel mensen."

Ze is zich bewust van de flinke personeelsdruk in de zorg en benadrukt dat efficiëntie nodig is. "We steken de hand ook in eigen boezem. Wij moeten bijvoorbeeld ook zorgen voor een goede dossieroverdracht." Maar dan nog is het bijna niet te doen, zegt ze.

Daarom zou het beperken of helemaal stoppen met het verplaatsen van zwangeren en kinderen een goede oplossing zijn. Ook pleiten de opstellers van de brief voor een overkoepelende instantie om versnippering tegen te gaan.

"Deze instantie kan de taak krijgen te signaleren waar de knelpunten zich bevinden, multidisciplinaire oplossingen te creëren en af te stemmen met verantwoordelijke opvanginstanties."

De briefschrijvers willen in gesprek over hun bevindingen en willen daarnaast dat er een structureel overleg komt met de ministeries van Volksgezondheid en Justitie en Veiligheid.