Duikbootondernemer: vermiste Titan kan op tijd gevonden worden

Waar is de Titan? Met man en macht zoekt de Amerikaanse kustwacht naar het vermiste duikbootje, in de Atlantische Oceaan op zo'n 700 kilometer van Newfoundland. Volgens Erik Hasselman, directeur van het commerciële duikbootbedrijf U-Boat Worx in Breda, is er binnen vier dagen na de vermissing nog kans dat de vijf inzittenden levend worden teruggevonden.

"Het is een vreselijk verhaal", zegt Hasselman in het NOS Radio 1 Journaal. Over wat er gebeurd kan zijn is nog niet veel duidelijk. "Dit soort vermissingen gebeurt bijna nooit", weet hij. "Een vergelijkbaar iets gebeurde in 1973, met de Pisces III ten zuiden van Ierland. Die bemanning werd na 76 uur gered."

Het duikbootje raakte zondagmiddag vermist, kort nadat het op weg was gegaan naar het wrak van de Titanic, het beroemde schip dat in 1912 zonk op weg van Engeland naar de VS. Van de 2200 opvarenden kwamen er 1500 om het leven.

Aan boord van de Titan zijn een bestuurder en vier passagiers. Enkele dagen geleden twitterde OceanGate Expeditions deze foto's van de deelnemers en de crew van het schip:

De duikboten die Hasselmans bedrijf maakt voldoen aan hoge veiligheidsnormen en hebben een DNV GL-classificatie, een veiligheidskeurmerk. Dat betekent dat de vaartuigen aan allerlei eisen moeten voldoen. "Ik kan niet spreken voor de onderzeeër die nu vermist is, maar duikboten zoals wij die maken, voldoen aan alle internationale normen. Er zitten verschillende veiligheidsmechanismen in: communicatie via spraak-en tekstberichten tot op 5 nautische mijlen en trackingsystemen zodat je weet waar je je bevindt en die informatie is ook beschikbaar aan de oppervlakte."

Een andere mogelijkheid is een boei aan een lang touw die zo'n duikboot naar de oppervlakte kan laten drijven om zijn positie kenbaar te maken. En, misschien wel het belangrijkste: iedere duikboot van U-Boat Worx is "licht positief". Dat betekent dat als alles uitvalt, en zeker na het afwerpen van ballast, het vaartuig vanzelf naar de oppervlakte drijft. Daar is het bootje veel makkelijker op te sporen.

De vraag is echter over hoeveel van die veiligheidsmechanismen en communicatiemiddelen de Titan beschikt. Het onderwatervaartuig heeft in ieder geval niet dat veiligheidskeurmerk, weet Hasselman. "Die voldoet daar niet aan. Dat kan soms, als zo'n duikboot voor een specifiek doel is gebouwd en je het op een of andere manier verzekerd krijgt."

David Pogue, een verslaggever van het Amerikaanse CBS News, maakte de duik met de Titan naar het wrak vorig jaar zelf. De duikboot is volgens hem van binnen niet veel ruimer dan een grote auto en hij verbaasde zich over hoeveel onderdelen van de kleine onderzeeër geïmproviseerd leken te zijn. Zo werd het onderwatervaartuig volgens Pogue, in ieder geval tijdens zijn expeditie, bestuurd met een apparaat dat eruit zag als de controller van een spelcomputer.

Ook de communicatie met de buitenwereld is heel beperkt, merkte Pogue. GPS en radio werkten volgens hem niet onder water. Wel was er contact met het schip dat de expeditie ondersteunt in de vorm van korte tekstberichten over en weer.

Maar om dat te kunnen doen moet het schip, de Polar Prince, zich wel recht boven de duikboot bevinden. Op die manier wordt de Titan naar het wrak van de Titanic geloodst. "Het is duidelijk dat ze nu geen berichten meer krijgen", zegt de CBS-verslaggever.

Een andere voormalige deelnemer, Mike Reiss, vertelde tegen de BBC dat hij een verklaring moest ondertekenen waarin hij aangaf zich bewust te zijn van de risico's. "Een lange tekst waarin de ene na de andere manier wordt opgesomd waarop je om kan komen tijdens de tocht. Het woord 'dood' staat drie keer op de eerste pagina, dus de gedachten daaraan zijn nooit ver weg. Iedereen weet waar hij aan begint."

In deze video is de 'waiver' te zien die deelnemers moeten ondertekenen en hoe er bij de bouw van de onderzeeboot is geïmproviseerd:

Pogue vertelt dat tijdens zijn duik het contact met de Titan ruim twee uur was verbroken. Het Titanic-wrak werd niet gevonden maar de Titan vond wel de weg terug naar het expeditieschip. Pas toen konden ze eruit, want de duikboot is van buitenaf met bouten afgesloten.

"Er is geen manier om te ontsnappen", zegt de verslaggever. "Zelfs als het lukt naar de oppervlakte te komen. Je kan niet uit de onderzeeër zonder een team dat hem van buitenaf openmaakt."

De Amerikaanse kustwacht valt onder de strijdkrachten en werkt op dit moment samen met andere militairen en burgerexperts aan een reddingsplan voor het geval de Titan onder water wordt gevonden. Als de duikboot helemaal naar de bodem is gezonken ziet het er slecht uit, waarschuwt de Britse onderzeebootdeskundige Alistair Greig.

"Er zijn maar weinig reddingsvaartuigen die dieper dan 200 meter kunnen gaan, en duikers zeker niet. Vaartuigen die zijn ontworpen voor het redden van mensen in onderzeeërs kunnen niet in de buurt komen van de diepte waar de Titanic ligt."