Hoge Raad: rechter mag Frans bewijs uit gehackte cryptotelefoons gebruiken
Nederlandse rechters mogen erop vertrouwen dat in Frankrijk ontsleutelde berichten uit gehackte cryptotelefoons als bewijs kunnen dienen in strafzaken. Dat oordeelt de Hoge Raad vandaag nadat de rechtbanken in Leeuwarden en Zwolle daarom hadden gevraagd.
Hiermee volgt de cassatierechter het advies van de advocaat-generaal (AG), die vorige maand stelde dat rechters zelf geen onderzoek hoeven te doen naar de vraag of bewijs rechtmatig is verkregen door Franse autoriteiten.
De Hoge Raad zegt dat het 'interstatelijk vertrouwensbeginsel' van toepassing is. Dat gaat uit van het algemene vertrouwen in het rechtssysteem van de andere staat en maakt nader onderzoek onnodig.
Frans bewijs
"Dit is alleen anders als in het buitenland definitief is komen vast te staan dat het daar verrichte onderzoek niet in overeenstemming met de geldende regels is verricht", schrijft de Hoge Raad.
De rechtbanken in Zwolle en Leeuwarden wachtten op het oordeel van de Hoge Raad voordat verschillende drugszaken konden worden behandeld. In die zaken is bewijsmateriaal verkregen uit ontsleutelde informatie van berichtendiensten EncroChat en SkyECC.
De Franse autoriteiten die de berichten van criminelen live konden meelezen, deelden die vervolgens met collega's in Nederland.
Zaken worden voortgezet
In Zwolle ging het om een drugszaak met in totaal dertien verdachten die in verband worden gebracht met drugslabs in onder meer Wildervank in Groningen en Didam in Gelderland.
Bij de rechtbank Noord-Nederland gaat het om een zaak over internationale drugshandel in Nederland en Duitsland, met verdachten uit Leeuwarden en Eindhoven.
Advocaten kritisch
Advocaten zijn kritisch over het gebruik van die chatberichten als bewijs. Een groep advocaten stuurde in oktober een brandbrief waarin ze "het maatschappelijk nut van nieuwe, geavanceerde opsporingsmethoden" onderschrijven, maar ook stellen dat het volgens hen ontbreekt aan transparantie.
Hierdoor staat het recht op een eerlijk proces en het recht op privacy op het spel, schreven de advocaten.
Justitie gebruikt EncroChat- en Sky ECC-berichten in vele tientallen strafzaken als bewijs. De politie kreeg het chatverkeer van criminelen in 2020 en 2021 in handen na hacks in Frankrijk. Hoe dat precies is gegaan, blijft onduidelijk. Vast staat dat Nederland en Frankrijk nauw samenwerkten.
