Witte bloemen voor verbrande 'heksen', actie voor Nationaal Heksenmonument
Van Amsterdam tot Appingedam en van Delft tot Harderwijk: overal in het land worden vandaag witte bloemen gelegd op plekken waar ooit 'heksen' zijn verbrand of waar al een lokaal monument is. Een stichting wil op deze manier pleiten voor een landelijk monument.
"De heksenjachten zijn de enige grootschalige historische moordpartij waar we nog lollig over doen", schrijft de stichting Nationaal Heksenmonument van onder meer schrijfster en moderne heks Susan Smit. Volgens de stichting heeft de vervolging van eeuwen geleden zijn sporen nagelaten in hoe vrouwen van nu worden gezien en hoe zij zichzelf zien.
Een fysiek monument in de openbare ruimte moet recht doen aan "dit pijnlijke deel van onze vaderlandse geschiedenis". "Het zal een impuls geven aan bewustwording over wat de heksenvervolging was en wat die teweeg heeft gebracht tot aan nu", schrijft de stichting.
De groep hoopt dat dankzij het monument het bewustzijn over vrouwenhaat groeit en scholieren beter onderwezen worden over de geschiedenis van femicide.
De Schotse premier Nicola Sturgeon heeft vorig jaar, op Internationale Vrouwendag, haar excuses aangeboden voor de heksenvervolging in haar land. Duizenden onschuldige vrouwen werden in Schotland tussen de 16de en 18de eeuw beschuldigd van hekserij, vervolgens gemarteld en op de brandstapel gezet.
In Nederland hebben zeker 250 heksenverbrandingen plaatsgevonden, een relatief klein aantal. De vroegst bekende heksenverbranding was in 1472 in Almen (Gelderland) en de laatste heksenprocessen in Nederland waren rond 1610.
Dat er in Nederland relatief weinig heksen verbrand zijn, is voor de stichting Nationaal Heksenmonument geen argument om niet te herdenken. "Inderdaad zijn er in andere delen van Europa meer slachtoffers gevallen; zo waren er Duitse dorpen waar na afloop van de jachten nog maar één vrouw in leven was. Maar dit maakt de honderden doden op ons eigen grondgebied niet minder belangrijk."
Heksenhysterie
In landen als Zwitserland, Duitsland, Noorwegen, IJsland, Spanje en Engeland zijn al monumenten opgericht voor slachtoffers van de heksenvervolging. Sommige regeringen hebben postuum gratie verleend aan de omgebrachte vrouwen en mannen.
Ook in Nederland zijn er de afgelopen jaren plaatselijke initiatieven geweest. Zo is er in het Groningse Onstwedde een gedenksteen en staan er bij kasteel Limbricht twee standbeelden van 'heks van Limbricht' Entgen Luijten. In Schiedam is een gedenktegel en ook de gemeenteraad van Roermond wil eerherstel voor de ruim zeventig slachtoffers van een uitbraak van heksenhysterie daar.
