Toezichthouder onderzoekt inzet undercoveragenten door AIVD en MIVD

De toezichthouder op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten (CTIVD) stelt onderzoeken in naar de inzet van agenten door deze diensten. Met agenten worden personen bedoeld die op instructie van deze diensten informatie verzamelen.

Volgens de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD) zijn agenten meestal personen van buiten de eigen organisatie die undercover werken. Om geloofwaardig over te komen, kan het nodig zijn dat zo'n agent de wet overtreedt, aldus de dienst.

Virtuele agenten en journalisten

Een van de CTIVD-onderzoeken richt zich op de inzet van 'virtuele' agenten. Dat zijn agenten die uitsluitend op internet informatie vergaren, bijvoorbeeld door zich aan te melden bij extremistische chatgroepen.

Ook komt er een onderzoek naar het aanwerven van journalisten. Mogelijk houdt dat verband met een artikel van NRC vorig jaar. Daarin werd gesteld dat de AIVD en de militaire tegenhanger MIVD "systematisch" journalisten aanwerven als agent.

De krant sprak zo'n vijftien journalisten die door deze diensten waren benaderd, onder wie onderzoeksjournalist en programmamaker Sinan Can. Hij weigerde en noemde de werkwijze van de diensten kwalijk, omdat journalisten bijvoorbeeld in het Midden-Oosten een groot risico lopen.

Mentale welzijn

Het derde CTIVD-onderzoek richt zich op de invulling van de zorgplicht met betrekking tot het mentale welzijn van hun agenten.

Het werk van een undercoveragent kan mentaal zwaar zijn. Bij de Landelijke Eenheid van de politie deden zich de afgelopen jaren een aantal gevallen van zelfdoding voor die met het werk als undercoveragent in verband werden gebracht.