Oud-premiers en presidenten in brief aan EU: zet Iraanse Garde op terreurlijst

Meer dan honderd voormalige premiers, presidenten en andere prominente politici hebben een brief ondertekend waarin de Europese Unie wordt opgeroepen de Iraanse Revolutionaire Garde op de terreurlijst te zetten. De brief is opgemaakt door de National Council of Resistance of Iran, de organisatie die zich opwerpt als Iraanse oppositie in het buitenland.

Onder de ondertekenaars zijn de Belgische oud-premier Guy Verhofstadt, voormalig premier Liz Truss van het Verenigd Koninkrijk en de Amerikaanse oud-vicepresident Mike Pence. Ook oud-voorzitters Juncker en Prodi van de Europese Commissie sloten zich aan alsmede drie Nobelprijswinnaars, de Colombiaanse oud-president Manuel Santos, de Costaricaan Oscar Arias Sánches en de Poolse vakbondsleider Walesa.

Vanuit Nederland is de brief ondertekend door voormalig premier Jan Peter Balkenende.

Hardere aanpak gevraagd

De ondertekenaars verwijten de internationale gemeenschap "decennia van stilzwijgen waardoor een cultuur van straffeloosheid is aangewakkerd". In de brief wordt opgeroepen tot solidariteit met het Iraanse volk. In het land wordt sinds vorig jaar hevig gedemonstreerd tegen het regime.

Behalve de EU is de brief is gericht aan de Amerikaanse president Biden, het Verenigd Koninkrijk en Canada. In de oproep wordt om een hardere aanpak gevraagd van de Iraanse Revolutionaire Garde (IRGC), het elitekorps dat machtiger is dan het leger en de voorbije maanden regelmatig hard optrad tegen demonstranten.

De politieke discussie rond de status van de IRGC is in Brussel niet nieuw. Het Europees parlement stemde afgelopen januari nog voor een resolutie om de Revolutionaire Garde op de lijst te zetten. Maar volgens EU-buitenlandcoördinator Josep Borrell was dit zonder tussenkomst van een rechtbank uit een van de lidstaten niet zomaar mogelijk.

Hoekstra

Minister Hoekstra van Buitenlandse Zaken gaf in januari aan dat Nederland graag had gewild dat de Revolutionaire Garde op de terreurlijst was gezet. Maar volgens de minister was het destijds niet waarschijnlijk dat er in Nederland een rechterlijke uitspraak zou komen waarmee de EU de organisatie alsnog op de lijst kan zetten.

De Verenigde Staten merkten de Revolutionaire Garde in 2019, onder president Trump, wel aan als terroristische organisatie.

Grote protesten

Sinds september vorig jaar is het onrustig in Iran. In die maand braken grootschalige protesten uit. De directe aanleiding hiervoor was de dood van de 22-jarige Koerdisch-Iraanse Jina Mahsa Amini. Zij werd aangehouden door de Iraanse autoriteiten omdat zij haar hoofddoek niet volgens de strikte voorschriften zou hebben gedragen en kwam te overlijden in een politiecel. Al snel gingen de protesten over de algehele woede over het Iraanse regime.

De voorbije maanden kwamen met regelmaat berichten over executies door het regime naar buiten. Vorige week werden nog drie mannen geëxecuteerd die betrokken zouden zijn geweest bij de dood van een agent en twee leden van een regeringsmilitie tijdens een van de protesten vorig jaar. Of die beschuldigingen kloppen was volgens mensenrechtenorganisatie Amnesty nog maar de vraag. Volgens Amnesty had het drietal geen eerlijk proces gehad.