Verzet tegen Europese natuurherstelwet groeit, Timmermans verdedigt zich

Er moet nog uitgebreid over de wet worden onderhandeld, maar nu al kan de natuurherstelwet van Eurocommissaris Frans Timmermans op veel weerstand rekenen. De wet heeft als doel de natuur in de EU te herstellen. Volgens de Europese Commissie is inmiddels 80 procent van de natuur in Europa er slecht aan toe.

Tegenstanders vrezen dat het land verder op slot gaat als deze natuurherstelwet er komt. Vanmiddag was Timmermans in het Europees Parlement om Europarlementariërs te overtuigen van de noodzaak van deze wet. Maar waar gaat de wet nou precies over?

Volgens Timmermans is het belangrijk dat de EU het eens wordt over deze wet, omdat de tijd dringt. "Vorig jaar zag Europa de ergste droogte in decennia. Boeren zagen hun oogst in veel gevallen gehalveerd worden", zei hij in het Europees Parlement.

Nederlands verzet

In Nederland is het verzet tegen de wet groot. Vooral het verslechteringsverbod wekt veel weerstand op. Volgens dit onderdeel van de wet mag de biodiversiteit in bepaalde leefgebieden en zogeheten habitattypen in ieder geval niet verder achteruitgaan. Alle nieuwe activiteiten in deze gebieden, economisch of agrarisch, worden dan vergunningsplichtig en het verlies van natuur moet ergens anders worden gecompenseerd.

Onenigheid is er over waar dat verslechteringsverbod zal gaan gelden en hoe groot dat gebied is. Volgens een analyse van de Commissie gaat het voor het grootste deel, zo'n 3360 vierkante kilometer, om grond die nu al in Natura 2000-gebied ligt. Daar geldt sowieso al een verslechteringsverbod. Gebieden die er door de nieuwe wet bij komen, beslaan volgens de Commissie niet meer dan 198 vierkante kilometer.

Maar daar zijn meerdere politici in Brussel en in Nederland niet gerust op. Onlangs nam de Tweede Kamer een motie aan, ingediend door Caroline van der Plas (BBB), waarin staat dat het Nederlandse kabinet tegen dit verslechteringsverbod moet stemmen.

Meerdere Tweede Kamerleden waren vandaag in Brussel om te praten met onder anderen Timmermans over de effecten van de toekomstige wet.

Van der Plas is enigszins gerustgesteld, omdat haar nu duidelijk is dat uiteindelijk de landen zelf moeten gaan bepalen hoe ze hun eigen natuur herstellen. Toch zijn haar zorgen niet helemaal weg. "Mijn grootste zorg is dat als zo'n wet er eenmaal is, dat Nederland boven op alles nóg strenger wil zijn."

Bovendien lijkt die 198 vierkante kilometer volgens Van der Plas heel weinig, maar kan het wel grote gevolgen hebben en Nederland toch op slot zetten.

Ook Kamerlid Thom van Campen (VVD) heeft zijn zorgen geuit aan Timmermans en Eurocommissaris Sinkevicius (Milieu). Volgens Van Campen is de impact van de wet nog niet te overzien. "Niet elk land is hetzelfde. We leven in een land waar veel mensen wonen en willen ook voedsel blijven produceren. Dan moet je echt kijken wat dit voor Nederland betekent."

'Lijken langs elkaar heen te praten'

Timmermans benadrukte vandaag meerdere keren dat het aan de landen zelf is om te bepalen welke maatregelen genomen moeten worden. Volgens hem lijken voor- en tegenstanders vooral langs elkaar heen te praten. Hij vindt het belangrijk erop te wijzen dat in gebieden met zo'n verslechteringsverbod nog wel bedrijven en boeren kunnen zitten en dat er ook uitzonderingsgronden zijn. Het betekent volgens hem niet dat er niks mogelijk is.

In Nederland wordt intussen er door natuurorganisaties en ecologen juist voor gepleit om de wet niet te vrijblijvend te maken.

"We bungelen in Nederland nog steeds ergens onderaan, qua natuurbescherming", zegt ecoloog en universitair docent Patrick Jansen. Hij stoort zich eraan dat er opnieuw discussie is over de wet. "Zonder wettelijke bescherming delft de natuur meestal het onderspit, omdat kortetermijn- en economische belangen voorgaan."

Volgens Jansen komt de Europese wet bovendien voor een groot deel overeen met klimaat- en natuurherstelplannen die er in Nederland al zijn. Het grote verschil is dat de Europese wetten bindend zijn. "We zetten onze handtekening wel onder de plannen, maar als puntje bij paaltje komt, dan is er verzet."