5700 overtredingen in slachthuizen in zes maanden: 'Het moet beter'

In slachthuizen gaat nog steeds heel veel mis. De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA), die toezicht houdt op het werk in de slachthuizen, constateerde in de eerste zes maanden van vorig jaar 5700 incidenten. In 401 gevallen volgde een waarschuwing of een boete.

De meeste tekortkomingen hadden betrekking op hygiëne, maar ook op het gebied van dierenwelzijn werd een groot aantal fouten geconstateerd. Zo werden dieren niet goed bedwelmd. Ook komt het veel voor dat door onzorgvuldig werken van slachters de inhoud van de darmen van geslachte dieren op het vlees komt.

In Nederland zijn 39 grote slachthuizen die onder permanent toezicht van de NVWA staan. Toezichthouders en inspecteurs zijn daar voortdurend aanwezig. Het gaat om 16 pluimveeslachterijen en 23 zogeheten roodvleesslachthuizen waar varkens, runderen, kalveren, schapen, geiten en paarden worden geslacht. De NVWA-cijfers hebben betrekking op die grote slachthuizen. Misstanden in middelgrote en kleine slachterijen zitten er niet in.

Moet beter

Van de 5700 tekortkomingen gingen er meer dan 1400 over dierenwelzijn. Volgens inspecteur-generaal Gerard Bakker van de NVWA laten de cijfers zien dat slachthuizen niet genoeg doen om dierenwelzijn en voedselveiligheid te waarborgen. "Het gaat te vaak mis en het moet beter."

Hij benadrukt dat de veranderingen die nodig zijn uit het bedrijfsleven zelf moeten komen. "Daar waar het bedrijfsleven tekortschiet, grijpen we in."

50.000 controles

Het aantal controles in de slachthuizen is de afgelopen tijd flink uitgebreid. Het waren er in de eerste helft van vorig jaar ruim 50.000. Een jaar eerder waren dat er nog minder 43.000. Dat is volgens NVWA-woordvoerder Bjorn Elsebrock mogelijk doordat het aantal controleurs is uitgebreid. Ook wordt er meer ingezet op cameratoezicht in slachterijen.

Er werden in de eerste zes maanden van het jaar 184 boetes opgelegd. Dat waren er flink minder dan in de laatste helft van 2021 en ongeveer net zo veel als in de eerste helft van dat jaar.

Het aantal waarschuwingen lag met 217 lager dan vorig jaar.

Wakker Dier schrikt van het grote aantal incidenten. Campagnemedewerker en persvoorlichter Collin Molenaar zegt dat uit de cijfers blijkt dat maar in een klein aantal gevallen maatregelen worden opgelegd. Die zijn voor de sector geen aanleiding om de bedrijfsvoering te veranderen. "Als je fouten blijft maken, moet je dat voelen in je portemonnee. De hoogte van de boetes moet worden aangepast aan het leed dat de dieren wordt aangedaan."

Belangrijk probleem is volgens Molenaar dat medewerkers van slachthuizen te snel moeten werken. "De slachtlijn staat te snel. Dat werkt fouten in de hand en er is ook geen tijd om fouten te herstellen."

Hij noemt de rapportage van de NVWA om moedeloos van te worden. "Er is voor slachthuizen nu geen reden om iets te veranderen, ze blijven naar de centen kijken."

NVWA'er Elsebrock vindt ook dat het te vaak misgaat, maar spreekt tegen dat er niet streng genoeg wordt opgetreden. Zo werd vorige week nog de toestemming ingetrokken van een pluimveeslachter in Limburg om op hoge snelheid te slachten. Het bedrijf is ook onder verscherpt toezicht geplaatst.

Politiek persbericht

Gert-Jan Oplaat van Nepluvi, de Vereniging van de Nederlandse Pluimveeverwerkende Industrie, spreekt tegen dat er op grote schaal dingen misgaan. Voor wat betreft de pluimveeslachterijen is het aantal controles sinds 2019 met meer dan 50 procent toegenomen. "En het aantal waarschuwingen en boetes is gedaald." Die zijn volgens hem ook lang niet allemaal voor ernstige gevallen. "Het gaat ook om een sticker die aan de ene kant van de deur zit, terwijl hij eigenlijk aan de andere kant moet."

Oplaat spreekt van een "politiek persbericht", waarmee de NVWA de eigen tekortkomingen probeert te camoufleren. Volgens de Nepluvi-voorzitter hindert de toezichthouder de bedrijfsvoering van de pluimveeslachterijen doordat ze heel vaak geen veterinair medewerker beschikbaar hebben voor het verplichte toezicht. Dat betekent dat slachterijen minder dieren kunnen slachten dan ze willen.