Kabinet voert asieloverleg op, maar eind verdeeldheid niet in zicht
Er is een nieuwe fase aangebroken in het asieloverleg binnen het kabinet. Dat klonk althans vandaag voor de schermen, maar daarachter was te horen dat het "muur- en muurvast" zit en dat de partijen het niet eens zijn over wat het probleem nou is.
Het kabinetsoverleg over "grip krijgen" op de toenemende migratiestroom is al maanden bezig en wordt in aanloop naar de zomer opgevoerd. Vandaag spraken de betrokken bewindspersonen voor het eerst met de premier en vicepremiers erbij. "Een volgende fase", zei staatssecretaris Eric van der Burg naderhand.
Het kabinet is er nog niet uit, maar gaat wel "in de richting van keuzes". Zo duidde de staatssecretaris voor Asiel en Migratie de stand van zaken. Maar te horen was daarnaast dat er voorlopig geen resultaat te verwachten valt, omdat de coalitie hopeloos verdeeld is.
Onhoudbaar of niet
VVD en CDA staan op dit thema lijnrecht tegenover D66 en vooral ChristenUnie. De eerste twee partijen willen de instroom terugdringen omdat die "onhoudbaar" is. Maar dat vinden de andere twee partijen niet.
Dat de instroom hoger lijkt te worden, blijkt uit recente prognoses. Veel meer mensen gaan hier de komende jaren asiel aanvragen dan het Nederlandse systeem aankan. En het piept en kraakt nu al - denk aan de taferelen in Ter Apel een jaar geleden.
Reden genoeg dus om hier in Nederland de instroom aan te pakken, vinden VVD en CDA. En daar komt voor de liberalen nog bij dat partijleider Rutte aan zijn achterban heeft beloofd "iets" aan de instroom te gaan doen. Over een paar weken is er een VVD-partijcongres, en het zou prettig zijn als hij dan resultaat kan laten zien.
De maakbaarheid dat wij even bepalen hoeveel mensen er op de vlucht komen...
Maar dat de instroom te hoog zou zijn, daar wil coalitiepartner ChristenUnie helemaal niets van weten. "De maakbaarheid dat wij even bepalen hoeveel mensen er op de vlucht komen...", stelt Kamerlid Don Ceder. "Zo zit de wereld niet in elkaar." Hij pleit dan ook voor meer en betere opvang in Nederland met behulp van de spreidingswet (die er voorlopig niet is) en door de aanmeldcapaciteit uit te breiden.
Verder hebben ChristenUnie en D66 hun vizier vooral op Europa gericht. Daar moet de verdeling van asielzoekers beter worden geregeld, vinden zij. "De weg voorwaarts is Europees", aldus Ceder.
Ondertussen is al wel door ambtenaren een document opgesteld met ideeën hoe Nederland de instroom kan terugdringen. Overigens is daar tijdens de bijeenkomst vandaag niet eens over gesproken, zeggen betrokkenen. En de materie is zo gevoelig dat niemand wil zeggen wat überhaupt de opties zijn.
We moeten kijken wat Nederland nou zoveel aantrekkelijker maakt dan andere landen.
Een voor de hand liggende optie op de lijst is een CDA-plan (waar VVD mee instemt) dat de afgelopen maanden steeds terugkomt. Namelijk de invoering van een zogenoemd twee-statussen-stelsel, waarin onderscheid wordt gemaakt tussen vluchtelingen die permanent mogen blijven en mensen die tijdelijk bescherming nodig hebben.
Onze twee buurlanden hebben dat onderscheid wel. Dat Nederland dat niet heeft, maakt ons land aantrekkelijker voor asielzoekers, is de redenering. "We moeten kijken wat Nederland nou zoveel aantrekkelijker maakt dan andere landen", stelt VVD-Kamerlid Ruben Brekelmans.
Overigens had ons land tot de eeuwwisseling al een asielsysteem met twee categorieën. Destijds werd het afgeschaft, onder meer omdat het tot een hausse aan rechtszaken leidde van mensen met een tijdelijke status die 'permanent' wilden worden.
Pestmaatregelen
De andere twee coalitiepartijen staan dan ook niet te juichen. "Ik zie niet hoe dit zou passen. Het creëert meer druk op de uitvoering", zegt Ceder, die het woord "pestmaatregelen" in de mond neemt. D66 is wat minder stellig in de afwijzing, maar vindt dat het plan eerst maar eens getoetst moet worden aan wetten, internationale verdragen en uitvoerbaarheid.
De verdeeldheid is exemplarisch voor de tweedeling in de coalitie, waar voorlopig dus nog geen eind aan komt. Dat bleek ook wel tussen de regels door, toen het overleg vandaag klaar was. "We nemen er de tijd voor", zei staatssecretaris Van der Burg. "We gaan elkaar intensief spreken de komende weken", zei CDA-minister Hugo de Jonge. Premier Rutte ontweek alle vragen en riep slechts dat "we heel goede discussies hebben".
