Hoe verplaats je in het geheim 15 miljard aan goudstaven en geld?
Vandaag maakte De Nederlandsche Bank (DNB) bekend de afgelopen vier weken 15 miljard euro aan goudstaven, munten en biljetten te hebben vervoerd over de Nederlandse wegen. De Nederlandse voorraad goud en biljetten werd verplaatst van de kluis in Haarlem naar het nieuwe Cashcentrum in Zeist.
Wat komt er allemaal kijken bij zo'n waardevol transport, hoe verplaats je in het geheim zoveel geld en goud en, bovenal, hoe zorg je ervoor dat zo weinig mogelijk mensen dat te weten komen?
"Heel simpel. Gewoon je mond houden", zegt kapitein Stan Verberkt van de Koninklijke Marechaussee nuchter. Vandaag reed hij mee met het afsluitende transport van Haarlem naar Zeist.
Je mond houden lijkt misschien simpel, maar zo'n operatie is dat allerminst. Het vergt maanden aan voorbereiding en een samenwerking tussen speciale eenheden bij de Koninklijke Marechaussee, ondersteund door politie en defensie.
Op onderstaande beelden is te zien hoe het transport verliep:
Zo geheim was de hele operatie ook niet, vertelt Coen Voormeulen, divisiedirecteur bij DNB. "We hebben er geen ruchtbaarheid aan gegeven en we hebben ons expres een beetje op de vlakte gehouden. Maar echt geheim in de zin van dat niemand het mocht weten, was het niet", zegt Voormeulen. "We moeten het ook niet hebben van de geheimzinnigheid, het is gewoon goed beveiligd."
Die beveiliging stond onder leiding van de Koninklijke Marechaussee, die zo'n 200.000 kilo in de vorm van goudstaven en munten moest vervoeren, net als biljetten ter waarde van zo'n 4,5 miljard euro. "Onze eenheden doen dit sinds jaar en dag, ze zijn goed uitgerust en op alles voorbereid", zegt Verberkt.
Het is ook niet voor het eerst dat de waardevolle voorraad wordt verplaatst. In november 2020 werden de goudstaven en biljetten vanuit Amsterdam naar Haarlem verplaatst vanwege de renovatie van het kantoor in de hoofdstad. Toen werd alles zelfs op één avond verhuisd, dit keer werd dat gespreid over vier weken.
Het was al bekend dat de voorraden van de DNB tijdelijk opgeslagen zouden worden in de kluizen in Haarlem en wanneer de bouw van het nieuwe DNB-centrum in Zeist klaar zou zijn, wéér zouden worden verhuisd.
In 2019 mochten verslaggevers van Nieuwsuur bij hoge uitzondering een kijkje nemen in de kluizen van De Nederlandsche Bank:
Van de uitrusting en bewapening tot de voertuigen en de routes: niets wordt aan het toeval overgelaten. Maar zo'n colonne valt natuurlijk wel op. Verberkt zag mensen wel kijken langs de weg, maar zij hadden geen idee wat er voorbijkwam. "Het valt natuurlijk ook wel op. Vier van die grote vrachtwagens met daarvoor allerlei motoren en auto's ertussen."
Een lekke band, een boom die omwaait of plotseling een auto die de weg verspert? "Er is zeer goed nagedacht over in welke scenario's je kunt belanden. Iedereen is 100 procent alert en bovendien uitermate goed geschoold en uitgerust", aldus kapitein Verberkt.
Ultieme reserve
Wie het transport gemist heeft, krijgt niet snel een nieuwe kans om de imposante verplaatsing te aanschouwen: er zijn geen plannen om de goudvoorraad nog een keer te verplaatsen. Het nieuwe Cashcentrum in Zeist is zwaarbeveiligd en misschien wel het "zwaarstbeveiligde gebouw van Nederland", stelt de divisiedirecteur van DNB.
De 14.000 goudstaven blijven daar liggen tot ze nodig zijn. Voormeulen: "Het goud is de ultieme reserve als het hele financiële systeem in problemen zou komen en niks meer van waarde is. Dan is het goud altijd nog een hoop geld waard. Daarmee kunnen we dan opnieuw beginnen."
