VN: stabiliteit Zuid-Sudan in gevaar, land worstelt met uitvoeren machtsdeling

Zuid-Sudan heeft te maken met aanhoudende geweldsuitbarstingen omdat het nog altijd worstelt met het uitvoeren van de fragiele machtsdelingsovereenkomst uit 2018. Dat schrijven experts van de Verenigde Naties in een nieuw rapport.

Rivaliserende militaire groepen moeten één leger worden, er moet een nieuwe grondwet komen en de eerste verkiezingen als onafhankelijk land moeten eind volgend jaar plaatsvinden. Maar Zuid-Sudan heeft daar veel moeite mee en dat brengt de stabiliteit in gevaar, zeggen de experts.

Instabiliteit na machtsdeling

Het land werd in 2011 na een langlopend conflict onafhankelijk van Sudan en is daarmee nog altijd het jongste land ter wereld. Twee jaar later brak er een burgeroorlog uit door een tweestrijd tussen president Kiir en zijn voormalige vicepresident Machar, maar ook door etnische verschillen tussen groepen. Tienduizenden mensen kwamen om het leven.

In 2018 tekenden Kiir en rebellenleider Machar een vredesovereenkomst, waarmee een eenheidsregering werd gevormd waar ze beiden in zitten. Volgens de overeenkomst hadden er in februari van dit jaar verkiezingen moeten zijn, maar die werden in augustus vorig jaar uitgesteld naar volgend jaar december.

De VN-experts noemen het positief dat de eenheidsregering het vooralsnog heeft overleefd, dat een aantal wetten de weg naar een nieuwe grondwet hebben vrijgemaakt en dat 55.000 militairen zijn opgeleid voor een nieuw leger. Aan de andere kant krijgen veel militairen geen salaris en zijn duizenden van hen gedeserteerd. Ook lijken ze aan te sluiten bij bestaande militaire groepen, in plaats van deel uit te maken van een nieuw leger, zoals de bedoeling was.

Daarbovenop kampt het land met het hoogste aantal ontheemden sinds het ondertekenen van het vredesakkoord. Twee derde van de populatie heeft humanitaire hulp nodig. Volgens de VN-experts hebben de meeste Zuid-Sudanezen geen tastbare vooruitgang gezien sinds de ondertekening in 2018.