Spannende dagen voor Amerikaanse First Republic Bank: wie is de redder?

• André Meinema

  Verslaggever economie

Het leven van de First Republic Bank hangt aan een zijden draadje en de tijd dringt. Op diverse plaatsen in de Verenigde Staten wordt doorlopend koortsachtig overlegd over het overeind houden van de tot voor kort nog solide bank. De vraag is alleen wie wat doet: wie springt bij, andere banken of de overheid? En wie betaalt? Niets doen is geen optie, de bankencrisis waait niet vanzelf over.

De Amerikaanse overheid zit in zijn maag met deze bank in nood. Een bank redden of niet is een moreel dilemma. Banken dienen hun eigen broek op te houden en niet uit de brand geholpen te worden met belastinggeld. Maar een grote bank laten vallen richt heel veel schade aan, leidt tot veel financieel leed en verlies aan vertrouwen in het financieel stelsel.

De regering-Biden heeft dus het liefst dat de financiële sector het probleem oplost. Andere banken en financiële partijen staan er niet onwelwillend tegenover, maar wegen hun financiële risico's.

Er wordt dus wat afgebeld en vergaderd op het hoofdkantoor van First Republic Bank in San Francisco en op hoofdkantoren van diverse grote banken, waaronder gigant JP Morgan, en met overheidsinstanties in Washington, zoals het ministerie van Financiën, de centrale bank Federal Reserve (Fed), en de toezichthouder op banktegoeden, de FDIC.

Onzekerheid ondanks miljardeninjectie

First Republic Bank is een relatief jonge particuliere bank en vermogensbeheerder, opgericht in 1985, en vooral actief in Los Angeles, San Francisco en New York City, met veel spaargeld en hypotheken voor welgestelde Amerikanen. De bank is in problemen gekomen door problemen bij een andere Californische bank, Silicon Valley Bank, en verzwakt door een bankrun en een ingeklapte beurskoers.

Een week na de problemen bij Silicon Valley schoten elf grote Amerikaanse banken - waaronder grootbanken Bank of America, Citigroup en JPMorgan Chase - First Republic te hulp en stortten 30 miljard dollar in de kas van de bank, in de hoop het bedrijf te stabiliseren. Ze waren bang dat als First Republic omvalt andere banken ook in de problemen komen, door hun belangen en bindingen over en weer.

Klanten haalden ondertussen massaal hun spaartegoeden weg, volgens First Republic in maart al voor 102 miljard dollar. De beurskoers van de First Republic verschrompelde en daalde met 95 procent, van 122,50 dollar op 1 maart naar 6,19 dollar afgelopen donderdag.

De beurswaarde van de bank bedraagt nog maar 1,15 miljard dollar, tegen 22 miljard dollar begin maart. Niet alleen voor de aandeelhouders een drama, maar ook voor de bank zelf omdat het eigen vermogen bijna net zo hard slinkt waardoor de financiële problemen nog groter worden.

Het overnemen van First Republic kost veel geld. Het eigen vermogen van First Republic is geslonken, de bezittingen van de bank in waarde gedaald. Dus om de bank overeind te houden moeten er tientallen miljarden bij.

Het liefst zouden banken dan ook willen dat de toezichthouder financieel bijspringt met garantstelling voor de spaartegoeden, zoals ze ook gedaan hebben bij de redding van de Silicon Valley Bank, die uiteindelijk is overgenomen door First Citizens Bank.

Gesprekken over een redding lopen al een paar weken en zijn de laatste dagen alleen maar geïntensiveerd. Het idee lijkt te zijn om er komend weekend uit te komen. De financiële markten zijn dan dicht en zullen daardoor niet als stoorzenders werken.

Veeg teken

Dat een tot voor kort solide en goed functionerende bank in korte tijd wordt leeggetrokken en afgedankt is een veeg teken voor financiële stabiliteit. Blijkbaar zijn banken niet opgewassen tegen plots opspelende twijfels, een bankrun en weglopende beleggers, hoe groot en gezond een bank ook in elkaar steekt.

Wat First Republic vooral parten speelt is de oplopende rente. De bank heeft veel en vaak hoge hypotheken en leningen tegen hele lage rentevoeten in de portefeuille. Door de hogere rente is het onderpand van die leningen, doorgaans obligaties, nu minder waard en telt daarmee minder mee voor de financiële buffers.

Daar bovenop komt nog het verlies van ruim 100 miljard dollar aan spaartegoeden en de dalende beurskoers. Alles bij elkaar nopen die First Republic extra kapitaal aan te trekken, maar geld lenen kost geld en de vraag is wie er nog wil lenen aan een bank in nood.