Japan viert Pride terwijl druk op legaliseren homohuwelijk groeit
Een monnik en een dragqueen staan te kletsen over religie en seksualiteit naast een neon-boeddha met een stralenkrans van regenboogkleuren. Verderop staat een levensgrote diversiteitsmascotte, in de vorm van een ei met een hanenkam, handjes en knuffels te geven aan bezoekers die in de rij staan om een selfie te nemen.
Het is de tweede dag van de Rainbow Pride in Japan, die voor het eerst in drie jaar weer georganiseerd wordt. Duizenden mensen zijn naar een park in het centrum van Tokio gekomen om hun seksualiteit te vieren.
Het is een feest met lekker eten, dansende koppels en optredens van bekende Japanse muzikanten. Lhbti-activisten houden toespraken over de groeiende acceptatie van seksuele minderheden. Maar ondanks het kleurrijke decor en vrolijke toeschouwers klinkt een serieuze noot door in de woorden die door de speakers galmen: het homohuwelijk is namelijk nog steeds verboden in Japan.
Generatiekloof bij acceptatie homohuwelijk
In een opiniepeiling eerder dit jaar is gebleken dat bijna twee derde van de Japanners voor het homohuwelijk is. Onder jongeren is de steun het hoogst, rond de 90 procent van twintigers zegt dat het gelegaliseerd moet worden.
"Ik wil ook trouwen," zegt Daiki Yoshioka. Hij was finalist van de Mr. Gay Japan-wedstrijd, een competitie van jonge homorechtenactivisten. Nu deelt hij als vrijwilliger flyers uit met daarop een hulplijn voor mensen die met hun seksualiteit in de knoop zitten. "De mentale stress die je ervaart in Japan is groot. Het is aan het veranderen, maar er is nog steeds een groot stigma waar we vanaf moeten."
Het is de oudere generatie conservatieve politici die het homohuwelijk tegenhouden. "Ik wil niet naast ze wonen", verklaarde een topadviseur van premier Kishida voor een groep journalisten. "Ik wil ze niet eens zien", vervolgde hij ongegeneerd. Het veroorzaakte een landelijke rel en hij werd op staande voet ontslagen. Binnen de regende LDP-partij waren er politici die de man verdedigden; hij zou het niet kwaad bedoeld hebben.
In een poging de gemoederen te bedaren introduceerde het kabinet een antidiscriminatiewet, waarmee seksuele minderheden beschermd moesten worden. Door inmenging van conservatieve politici, en in de loop van meerdere debatten in het parlement, is er weinig van overgebleven. Zelfs als de wet wordt goedgekeurd, zijn de belangrijkste wetteksten al geschrapt. Daarbovenop is er een opvallende omissie: het homohuwelijk.
Geregistreerd partnerschap zonder rechten
Vanwege het ontbreken van landelijke wetgeving zijn gemeentes zelf aan de slag gegaan. Rond de 65 procent van de Japanse bevolking woont nu in een stad of dorp waar er homokoppels gebruik kunnen maken van geregistreerd partnerschap. Het zou discriminatie moeten voorkomen bij het huren van een huis en lokale belastingvoordelen opleveren. Het klinkt veelbelovend, maar biedt weinig bescherming.
In de praktijk mogen bedrijven en organisaties vooralsnog discrimineren op basis van seksualiteit. Homokoppels kunnen moeilijk hypotheken afsluiten, kinderen adopteren en in sommige gevallen worden ze zelfs buitengesloten als hun partner in het ziekenhuis ligt.
"Ik wil dat Japan verandert", zegt Yuki Furihata. Ze is naar de Pride gekomen om haar vrienden te steunen. "Maar toen ik bij de vorige verkiezingen wilde gaan stemmen, was er geen enkele politicus in mijn district die over het homohuwelijk wilde praten", vervolgt ze. "Voor wie moet ik dan stemmen? Ik weet het gewoon niet."
Langs een kant van het Pride-terrein staat een rij tentjes opgezet door ambassades uit verschillende landen. De Nederlandse ambassade is ook aanwezig. Die zegt lhbti-rechten hoog op de agenda te hebben staan in de diplomatieke relaties met Japan.
De Amerikaanse ambassadeur heeft deze maand bij een toespraak in Tokio ook kritiek geleverd. "Je uitspreken en actie ondernemen voor lhbti-mensen is duidelijk beleid van de regering-Biden", verklaarde hij.
Japan is het enige land in de G7 - de groep van grootste industrielanden - die geen homohuwelijk of nationaal geregistreerd partnerschap heeft. Door binnenlandse activisten wordt dat gezien als een schande.
"We moeten nog een ontwikkeld land worden als het gaat om de liefde", zegt Chizuru Azuma, Japanse actrice. Ze probeert met haar bekendheid op de Pride bewustzijn voor homorechten te verspreiden. "In Japan hoor je steeds meer mensen die zich uitspreken, en zelfs binnen de LDP zijn er een paar politici om. De druk groeit."
