In de chaos bij Ajax blijft Ouaali stoïcijns opleiden: 'Baal wel van geval-Brobbey'
Niet vaak geeft Saïd Ouaali, hoofd jeugdopleiding bij Ajax, een interview. Want, zo is zijn opvatting: de spelers moeten op het podium staan, niet de mensen daaromheen. In aanloop naar de Future Cup, die dit paasweekend wordt afgewerkt, maakt de baas van de befaamde opleiding een uitzondering.
De voorbereidingen op het prestigieuze jeugdtoernooi zijn vrijdag in volle gang op De Toekomst als Ouaali gaat zitten in zijn kantoor. Achter hem prijken foto's van jeugdspelers die furore maakten bij de Future Cup en vervolgens zijn doorgebroken in het eerste van Ajax. Matthijs de Ligt, Ryan Gravenberch, Noussair Mazraoui, Donny van de Beek, Abdelhak Nouri en Sergiño Dest zijn de bekendste namen.
"De wand raakt steeds voller, dus daar kan ik alleen maar tevreden over zijn. Ons hoofddoel is en blijft zoveel mogelijk spelers af te leveren aan het eerste elftal. Zo'n twee à drie per seizoen."
Ajax beleeft een turbulent en teleurstellend jaar, met op veel vlakken onduidelijkheid. Trainer John Heitinga uitte vorige week nog zijn zorgen over het uitblijven van beslissingen op technisch vlak.
Met de aanstelling van Jan van Halst als voetbalcommissaris en de aanstaande komst van technisch directeur Sven Mislintat worden steeds meer belangrijke posten binnen de organisatie ingevuld.
"Ik kan alleen maar beamen dat er behoefte is aan rust. Maar het is vaker onrustig geweest bij Ajax, dus ik ben wel wat gewend. Op mijn werkzaamheden heeft het niet zoveel invloed. We focussen ons op het klaarstomen van talenten."
Leven in teken van opleiden
Ouaali schopte het zelf als profvoetballer tot het eerste van Haarlem en hield zich op jonge leeftijd al bezig met het opleiden van jeugd. Ouaali, die de sportopleidingen CIOS en ALO afrondde, zette zijn eerste stappen als jeugdtrainer bij Xanthos, een kleine voetbalclub in de Watergraafsmeer in Amsterdam (inmiddels failliet).
"Ik kon daar de theorie die ik leerde op school gelijk in de praktijk brengen. Dan pas heb je er wat aan", zegt Ouaali die naast zijn werk voor Ajax ook nog iedere woensdag les geeft op een school voor moeilijk opvoedbare kinderen.
Hij trad in 2012 als jeugdtrainer in dienst bij Ajax, werd daarna coördinator van de bovenbouw en staat sinds 2016 aan het hoofd van de opleiding. Ouaali was in eerste instantie de tijdelijke opvolger van de met ruzie vertrokken Wim Jonk. "Dennis Bergkamp kwam na een aantal maanden naar me toe en zei dat hij heel tevreden was. Hij vroeg me of ik geïnteresseerd was in een vaste aanstelling. Dat zag ik als grote eer."
Wars van gekonkel
De inmiddels 53-jarige Ouaali, wars van gekonkel en machtsspelletjes die bij Ajax vroeg of laat de kop opsteken, is binnen de organisatie een baken van rust. Hij gaat stoïcijns door met zijn missie om de jeugdopleiding van Ajax toonaangevend te houden. En met succes: de Amsterdammers voerden in 2022 voor de tweede keer op rij de lijst aan met meeste opgeleide spelers in de hoogste clubcompetities in Europa (85 spelers).
"Dat is natuurlijk mooi, maar het is niet ons hoofddoel", stipt Ouaali gelijk aan. Bij zijn aanstelling kreeg hij van algemeen directeur Edwin van der Sar als belangrijkste taak ervoor te zorgen dat spelers de stap naar het eerste elftal makkelijker zouden maken. Daar viel namelijk nog winst te boeken.
"Ik denk dat we daar aardig in geslaagd zijn. Als je kijkt naar de afgelopen jaren zijn er iedere keer meerdere talenten doorgebroken, van wie sommigen nu bij topclubs spelen. Jong Ajax is daarbij heel belangrijk. In de eerste divisie worden de jonge spelers echt gehard, waardoor de stap naar de eredivisie minder groot is. Alle spelers die hier achter me hangen, hebben eerst bij Jong ervaring opgedaan om vervolgens de stap naar het eerste te maken."
Nog altijd is de intentie om op De Toekomst vanuit de filosofie van Johan Cruijff te spelen, zo geeft Ouaali aan. Cruijff zag dertien jaar geleden dat het de verkeerde kant opging met zijn club en ontketende een zogeheten 'Fluwelen Revolutie'. Ajax moest weer terug naar de kern en dat begon bij de levensader van de club: de jeugdopleiding. Belangrijk onderdeel van het plan was dat de nadruk op het individu kwam te liggen en minder op het teamproces.
"Het is natuurlijk leuk dat Jong Ajax een aantal jaar geleden kampioen is geworden van de eerste divisie, maar niet meer dan dat. Wij zijn hier pas echt tevreden als een speler doorbreekt bij het eerste, zijn waarde heeft voor Ajax 1 en vervolgens een mooie stap kan maken."
Nachtmerrie
Het gaat ook wel eens mis. Zo doorliep Brian Brobbey de jeugdopleiding van Ajax en maakte hij ook zijn debuut voor het eerste. Maar op het moment dat Ajax echt de vruchten wilde plukken, koos Brobbey voor een ander pad. De spits liep transfervrij de deur uit naar RB Leipzig.
Afgelopen zomer besloot Ajax om Brobbey, die geen gelukkige tijd kende in Duitsland, voor ruim zestien miljoen euro terug te kopen. Een nachtmerrie voor iedere opleider.
"Natuurlijk baal ik daarvan. Maar die keuze ligt uiteindelijk bij de speler. Wij doen er alles aan om het een speler zoveel mogelijk naar de zin te maken en te behouden. Maar je moet ook bedenken dat sommige spelers dromen van een bepaalde club of carrière. Als zo'n kans zich voordoet, dan is daar weinig aan te doen."
Ouaali en zijn team zijn voortdurend bezig om gevallen zoals Brobbey in de toekomst te voorkomen. "We kijken kritisch naar onszelf hoe we een vroegtijdig vertrek voor kunnen zijn. Bijvoorbeeld door ze al snel een contract aan te bieden. Maar soms is er gewoon geen houden aan. Er zijn ook voorbeelden van spelers die op nog jongere leeftijd vertrekken. Maar er zijn ook veel spelers die na een paar jaar terugkeren naar Ajax. Dat zegt ook wat."
Geen perspectief voor Ünüvar
Terug naar de fotowand achter Ouaali. Daar hangt ook de foto van Naci Ünüvar, jarenlang een van de oogappeltjes van de jeugdopleiding. Het huidige seizoen moest zijn definitieve doorbraak worden, maar omdat hij geen perspectief zag, werd besloten om hem te verhuren aan het Turkse Trabzonspor.
"Of de afgelopen zomer misschien iets te weinig is gekeken naar de jeugd? Dat denk ik niet. Volgens mij zijn er dit jaar ook weer spelers doorgebroken, zoals Kenneth Taylor en Devyne Rensch. Jorrel Hato komt eraan. Daar maak ik me geen zorgen over."
Ondertussen klonk er met name het afgelopen jaar kritiek op het aankoopbeleid van Ajax. Spelers als Lucas Ocampos, Florian Grillitsch en Lorenzo Lucca bleken geen directe versterking en zouden talenten als Ünüvar, maar ook Anass Salah-Eddine, die dit seizoen verhuurd wordt aan FC Twente en het daar goed doet, in de weg staan.
"Ajax wil op het allerhoogste niveau meedoen om de prijzen. Het evenwicht tussen presteren en opleiden zorgt altijd voor een spanningsveld. Dat was in de tijd van Marc Overmars ook al zo. De discussies die we daarover voeren, zijn alleen maar goed. Ik heb weleens gezegd dat ik het liefst elf jeugdspelers in de basis zie, maar dat is niet realistisch. Het is wel mijn taak om op te komen voor de jeugdopleiding, nog altijd het kapitaal van onze club."
