Te veel kinderen krijgen psychische hulp, vindt kabinet

Staatssecretaris Van Ooijen wil dat minder jongeren professionele hulp krijgen voor psychische problemen. Volgens hem is een "grenzeloze groei" niet te organiseren en niet te betalen. "En we moeten het vooral niet willen".

Hij maakt zich zorgen over het steeds verder oplopende aantal jongeren dat gebruikmaakt van jeugdzorg. Volgens hem is dat aantal in 25 jaar gestegen van 1 op de 27 naar 1 op de 7. "Een hele generatie met professionele hulp; dat mogen we niet laten gebeuren", zegt de staatssecretaris.

Hij benadrukt dat er hulp beschikbaar moet zijn als een kind die nodig heeft. Volgens hem heeft goede zorg voor kinderen en gezinnen met de meest complexe problemen daarbij de hoogste prioriteit. Maar volgens Van Ooijen wordt nu te vaak een oplossing gezocht bij de overheid en bij de jeugdzorg. Hij denkt dat "we het veel meer moeten zoeken bij elkaar".

'Iedereen is weleens onzeker, ook al lijkt alles zonnig op social'

De staatssecretaris wijst op de grote prestatiedruk, waarbij fouten maken gelijk staat aan falen. Hij erkent dat hij als ouder zelf ook hoge verwachtingen heeft en dat hij het ook moeilijk te accepteren vindt "als zijn kind even achterloopt". Maar hij betwijfelt of op alle vragen rondom prestatiedruk een antwoord nodig is. "Vragen en twijfels horen immers bij opgroeien en opvoeden. We moeten beseffen dat iedereen weleens onzeker en somber is, ook al lijkt alles zonnig op social."

Van Ooijen is ook bezorgd over de nieuwste trend, zelfdiagnose via TikTok. "Op die manier heeft iedereen binnen de kortste keren een label en een jeugdzorgvraag. Dat is ongezond voor kinderen, voor gezinnen, voor de samenleving."

De staatssecretaris ziet behalve voor de ouders ook een rol voor sport- en muziekverenigingen, kerken en buurt- en inloophuizen: "Zij bieden essentiële sociale verbanden in ontwikkeling en ondersteuning."

Hervormen jeugdzorg

Dat er vaker nee moet worden gezegd tegen ouders en kinderen die een beroep willen doen op de jeugdzorg is ook een van de onderwerpen die op tafel liggen bij de gesprekken over het hervormen van de jeugdzorg.

Een door het kabinet ingestelde Commissie van Wijzen adviseerde in 2021 al om de reikwijdte van de Jeugdwet te begrenzen door te omschrijven wanneer hulp echt nodig is en wanneer problemen gewoon onderdeel zijn van het normale leven.

In de Jeugdwet, die in 2015 van kracht werd toen de gemeenten verantwoordelijk werden voor de jeugdzorg, staat dat gemeenten de plicht hebben om jeugdhulp en ondersteuning te bieden aan jongeren met bijvoorbeeld een beperking, stoornis, aandoening of opgroeiproblemen.

Volgens een onderzoek van het Verwey-Jonker Instituut, dat in december vorig jaar werd gepubliceerd, worden hulpvragen sindsdien nauwelijks geweigerd.

De staatssecretaris wil vanaf 25 april bijeenkomsten houden met ouders en instanties over begrenzing van de professionele hulp.