Milieuorganisaties verliezen zaak: negeren stikstofneerslag bij bouwproject mag deels

• Sarah Bürmann

  redacteur Binnenland

De overheid mag stikstof die verder dan 25 kilometer van de bron neerkomt bij het verlenen van vergunningen buiten beschouwing blijven laten. Dat oordeelt de Raad van State in een slepende stikstofrechtszaak tussen milieuorganisaties en het kabinet. Milieuorganisaties vinden dat stikstofneerslag die verder dan 25 kilometer van de bron neerslaat ook mee moet tellen.

De hoogste bestuursrechter gaat mee in de redenering van het kabinet dat stikstof die buiten een zone van 25 kilometer terechtkomt niet gemakkelijk te linken is aan de bron. Wel wijst de rechter erop dat de overheid maatregelen moet nemen om verslechtering van beschermde natuur tegen te gaan die veroorzaakt wordt door de totale stikstofneerslag.

De uitspraak gaat over de aansluiting van snelweg A15 op de A12 bij Arnhem, een zaak die al jaren voortsleept. De aanleg en het gebruik van het nieuwe stuk snelweg veroorzaken stikstofneerslag in natuur die toch al zwaar overbelast is. Een deel daarvan slaat neer binnen een straal van 25 kilometer. Om die stikstofneerslag te compenseren zijn meerdere boerderijen opgekocht.

Maar ook verder weg komt stikstof in de natuur terecht, maar daar is geen compensatie voor geregeld. Dat hoeft niet vanwege de rekengrens die door het vorige kabinet is ingevoerd. Die schrijft voor dat alleen de gevolgen voor beschermde natuur binnen een straal van 25 kilometer onderzocht en gecompenseerd hoeven te worden. De Raad van State vindt dat die rekengrens "aanvaardbaar" is.

'Lichtpuntje'

Premier Rutte zegt in een eerste reactie dat de uitspraak gunstig is voor het kabinet. Volgens het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat is er door het oordeel "meer houvast en richting voor de vergunningverlening, niet alleen voor infrastructuur, maar ook voor andere projecten."

Bouwend Nederland noemt het nieuws een "lichtpuntje" in het stikstofdossier: "Lopende en nieuwe bouwprojecten hoeven door de uitspraak geen nieuwe vertraging op te lopen", zegt voorzitter Arno Visser. Hij roept het kabinet op zich nu volledig te richten op de uitvoering van het stikstofbeleid.

Minister Van der Wal voor Natuur en Stikstof is blij dat er nu duidelijkheid is: "Maar dat wil niet zeggen dat we daarmee uit de knel zijn. De huidige staat van de natuur zorgt er nog steeds voor dat er weinig ruimte is voor nieuwe vergunningsverlening."

Geen nieuwe hobbel

In de bouwwereld werd vol spanning gekeken naar de uitspraak, omdat een streep door de rekengrens bouwen nog moeilijker zou maken. Er zou uitgebreider onderzoek en meer stikstofruimte nodig zijn als de milieuorganisaties de zaak hadden gewonnen. Dan zou het bijvoorbeeld kunnen dat een project in Groningen op zoek moet naar schaarse stikstofruimte in Limburg om een vergunning te krijgen.

In november zette de Raad van State een streep door de zogenoemde bouwvrijstelling. Daardoor was meer stikstofonderzoek nodig voor bouwprojecten en werd het krijgen van een vergunning moeilijker. Dat de rekengrens in stand blijft, betekent dat bouwen niet nog een hobbel tegenkomt.

Of de verbinding tussen snelweg A12 en A15 bij Arnhem kan doorgaan is nog niet duidelijk. De Raad van State doet daar later definitief uitspraak over.