Spreidingswet naar Tweede Kamer, maar nieuwe Eerste Kamer lijkt serieuzer obstakel
Staatssecretaris Eric van der Burg (Asiel en Migratie) hoopt dat zijn wet over spreiding van asielopvang nog dit jaar in werking kan treden. Het kabinet ging vandaag akkoord met het wetsvoorstel. Het gaat nu naar de Tweede Kamer.
De NOS meldde eerder deze week al dat de nieuwe versie van de 'spreidingswet' vrijwel niet verschilt van de vorige. Het is nog steeds de bedoeling dat gemeenten per provincie afspraken maken over het aantal asielzoekers dat ze gaan opvangen. Gemeenten kunnen zelf met plannen komen.
Als ze dat niet doen, kan het kabinet ze uiteindelijk dwingen om mee te werken. Er is ook een soort bonussysteem voor gemeenten die meer doen dan strikt noodzakelijk is. "Dit betekent niet dat dat in iedere gemeente een asielzoekerscentrum komt, maar het kan ook betekenen in vijf van de tien wel en in de andere vijf van de tien weer iets anders", lichtte Van der Burg toe.
'In werking de vrijdag nadat de Eerste Kamer heeft ingestemd'
Het was aanvankelijk de bedoeling dat de spreidingswet al op 1 januari van dit jaar zou ingaan, maar dat is door allerlei discussies tussen de coalitiepartijen op geen stukken na gelukt. De staatssecretaris zei dat de wet in werking treedt "de vrijdag nadat die door de Eerste Kamer is aangenomen." Het zou hem verbazen als dat pas volgend jaar zou zijn. Hij erkende wel dat de wet in de lente en zomer in elk geval niet meer gaat helpen om asielzoekers over het land te spreiden.
Van der Burg is er optimistisch over dat zijn wet het haalt in beide Kamers. Tegen de tijd dat de Eerste Kamer over de wet gaat stemmen, is BBB daar misschien de grootste partij. Volgens de laatste prognose van het ANP kan BBB bij de Eerste Kamerverkiezingen op 30 mei 17 zetels halen. De regeringscoalitie van VVD, CDA, D66 en ChristenUnie komt in die prognose uit op 22.
Op de vraag of er nog onderhandelingsruimte is, antwoordde de staatssecretaris dat hij nu eerst het gesprek aangaat met de Tweede Kamer: "Ervan uitgaande dat de wet daardoorheen komt, ga ik daarna kijken waar ik meerderheden kan krijgen in de Eerste Kamer."
Volgens Van der Burg zou een eerlijke spreiding over het land partijen moeten aanspreken. "Zeker partijen als PvdA en GroenLinks." En hij denkt dat BBB er gevoelig voor zou moeten zijn dat niet alleen provincies in het noorden en oosten dingen moeten doen.
Kritiek Raad van State niet overgenomen vanwege politieke weging
Vorige maand zei de Raad van State, het hoogste adviesorgaan van het kabinet, dat het plan "onnodig complex" was. Van der Burg denkt dat de wet niet door de Tweede Kamer komt als het kabinet de adviezen van de Raad van State een-op-een zou overnemen.
En volgens vicepremier Kaag zouden aanpassingen zoals de Raad voorstelt "een precaire balans verstoren, die juist zorgt voor draagvlak". Kaag vulde aan dat dat "uiteindelijk een politieke weging is".
PvdA en GroenLinks noemden het vandaag ongekend dat de staatssecretaris niets heeft gedaan met de kritiek van de Raad van State en met "alarmerende signalen van de uitvoerders dat deze wet niet gaat werken". De twee partijen kondigen een stevig debat met het kabinet aan, met als inzet een werkende spreidingswet.
BBB-leider Van der Plas herhaalde vanochtend op NPO Radio 1 dat ze "vooralsnog zeker" tegen het wetsvoorstel is: "Inmiddels is bij veel gemeenten en provincies de urgentie duidelijk dat ze moeten meewerken aan asielopvang".
Van der Plas vroeg zich af of het optimisme van Van der Burg reëel is. Ze gaat wel binnenkort met de staatssecretaris praten. Ook Volt liet vandaag weten tegen het voorstel te zijn.
Ook de gemeenten zijn nog altijd zeer kritisch over de effectiviteit en uitvoerbaarheid.
