Meer jaarcontracten voor energie, nu afsluiten of afwachten?

• Thom Opheikens

  redacteur Economie

De afgelopen dagen gaat het hard. Her en der waren er al kleine aanbieders die een jaarcontract met vaste prijzen aanboden. Gisteren volgde Energiedirect. En vanaf vandaag biedt ook de grote energieleverancier Essent een contract aan waarin de prijzen voor een jaar vast liggen.

De verwachting is dat andere leveranciers de komende weken volgen. Het betekent dat er na ruim een jaar weer wat te kiezen valt op de energiemarkt. Dat roept de vraag op of het verstandig is om je energietarieven nu vast te leggen. Of is het toch beter om nog even te wachten?

Zekerheid tot na komende winter.

Wie nu een jaarcontract afsluit heeft tot half maart volgend jaar een vast tarief dat rond het prijsplafond ligt. Dat is na een periode met veel onzekerheid voor veel huishoudens ongetwijfeld aanlokkelijk. Het prijsplafond geldt namelijk maar tot een bepaald verbruik, en loopt eind dit jaar af.

"Het is een kwestie van risico afwegen", zegt Martien Visser, lector energietransitie aan de Hanzehogeschool en ook verbonden aan Gasunie. "Ik vergelijk het vaak met de hypotheekrente vastleggen of variabel houden. Een belangrijke vraag is of je het financieel kan dragen als de prijzen hard stijgen."

Daar tegenover staat dat de meeste huishoudens onder het prijsplafond voor hun hele verbruik tegen prijsstijgingen 'beschermd' zijn. "De overheid beschermt je als de prijs verdubbelt, maar wie zich nu vastlegt, profiteer niet van een verdere daling", zegt Visser.

Hieronder zie je de gemiddelde prijs voor een kuub gas

De gasprijs op de groothandelsmarkt waar energiebedrijven hun aankopen doen, laat dit jaar vooral dalingen zien. De gasprijs die leveranciers aan consumenten vragen, volgt met enige vertraging. Maar de gasmarkt blijft nerveus. Zo leidde een staking bij Franse terminals waar vloeibaar gas (LNG) aankomt, vorige week ineens weer tot een sprong omhoog.

Een andere onzekerheid is in hoeverre China dit jaar weer LNG-ladingen naar zich toetrekt. Veel LNG dat in 2022 naar Europa kwam, was oorspronkelijk voor China bedoeld. De Chinezen verkochten deze ladingen door, omdat ze door de coronamaatregelen minder nodig hadden, en Europa betaalde de absolute hoofdprijs.

Een andere belangrijke onzekerheid is in hoeverre de besparingen van gas door industrie en huishoudens standhouden als de prijs blijft dalen.

Wanneer langere contracten?

Om leveranciers zo ver te krijgen dat ze weer langjarige contracten aanbieden, wordt sinds vorig jaar aan nieuwe regelgeving gewerkt. Die moet op 1 april in werking treden, en volgens een woordvoerder van toezichthouder ACM is dat nog altijd de ambitie. "We zijn nu druk aan het kijken of en hoe we dat gaan halen."

Belangrijke nieuwe spelregel is dat het voor consumenten duurder wordt om een energiecontract op te zeggen. Dat betekent minder risico voor de energieleveranciers.

Dat consumenten tegen een geringe boete een contract kunnen opzeggen en overstappen, is volgens leveranciers en kenners de belangrijkste reden dat er zo lang geen contracten met vaste prijzen zijn aangeboden. Bij dalende prijzen zou het al snel interessant zijn om je contract op te zeggen en over te stappen. Dat is een scenario waarbij de leverancier achterblijft met een verlies op duur ingekochte energie.

1 april lijkt alleen erg krap te worden, zeggen Essent en prijsvergelijker Pricewise. "Wij hopen dat de nieuwe regelgeving over enkele maanden kan ingaan", zegt Jasper Houthuijsen, directeur Energymarkets van Essent. "Het is een belangrijke reden dat we nu al een jaarcontract aanbieden. Klanten willen zekerheid nu de prijzen zijn gedaald." Directeur Hans de Kok van prijsvergelijker Pricewise durft geen voorspelling te doen: "Hopelijk nog het tweede of anders het derde kwartaal", zegt hij.

De nieuwe regelgeving leidt waarschijnlijk niet alleen tot een aanbod van meerjarencontracten. Ook de prijs kan omlaag als het risico voor de leverancier afneemt. "Het heeft zeker een dempend effect", zegt Houthuijsen. Als leveranciers minder risico lopen, kunnen ze de prijzen lager houden.