Britse IS-bruid krijgt staatsburgerschap ook in beroep niet terug

Een vrouw die in het Verenigd Koninkrijk is geboren en op haar 15de naar Syrië vertrok om zich bij Islamitische Staat aan te sluiten, krijgt de Britse nationaliteit niet terug. Dat heeft de rechter besloten in het laatste beroep van de vrouw. Dat betekent dat de vrouw niet kan terugkeren naar Groot-Brittannië. Haar advocaten leggen zich niet neer bij de uitspraak.

De Britse regering trok het staatsburgerschap van Shamima Begum in 2019 in vanwege de nationale veiligheid. Dat was niet lang nadat ze door journalisten was aangetroffen in een detentiekamp in Syrië.

De zaak werd behandeld door een rechter van de Speciale Beroepscommissie Immigratie, een Brits tribunaal dat beroepszaken tegen het afnemen van het staatsburgerschap behandelt.

Het ministerie van Binnenlandse Zaken juicht de uitspraak toe. "De hoogste prioriteit voor de regering is het garanderen van de veiligheid van het Verenigd Koninkrijk en we zullen alle beslissingen die op dat vlak worden genomen krachtig verdedigen."

Mensenhandel

Begum zit vast in het al-Roj-detentiekamp in Noordoost-Syrië. Volgens haar heeft het ministerie niet goed onderzocht of ze als minderjarige slachtoffer was van mensenhandel. De rechter noemt het vermoeden dat ze voor seksuele uitbuiting naar Syrië is gesmokkeld geloofwaardig en zegt dat de staat fouten heeft gemaakt met betrekking tot haar reis van Londen via Turkije naar Syrië in 2015. Maar het feit dat ze mogelijk slachtoffer is van mensenhandel, vindt hij niet genoeg reden om haar haar paspoort terug te geven.

Volgens haar advocaten werd Begum Syrië binnengesmokkeld met behulp van een Canadees die voor IS werkte. Dat werd al in 2015 gezegd. Die tussenpersoon is er volgens de regering niet verantwoordelijk voor dat Begum de reis naar Syrië ondernam. De meeste Syriëgangers reisden via een tussenpersoon, aldus de regering. De rechter zegt daarentegen dat het een "logische aanname" is dat de mensen die Begum en haar vrienden hielpen met de reis hen ook hebben aangemoedigd.

Begum is volgens de landsadvocaten vier jaar in gebied van de terroristische organisatie IS geweest, tot het zogenoemde kalifaat in 2019 ineenstortte. Het is onmogelijk dat iemand die in 2015 naar Syrië reisde niet wist wat IS daar deed, zei een medewerker van de Britse inlichtingendienst tijdens het proces.

Nederlandse Syriëganger

In Groot-Brittannië woedt een felle discussie over de vraag of Begum zich willens en wetens bij IS heeft aangesloten of dat ze als kind niet wist waar ze aan begon. Ze reisde met twee schoolvriendinnen naar Syrië.

In Syrië trouwde Begum met de Nederlandse Syriëganger Yago Riedijk. Ze kregen drie kinderen, die alle drie jong overleden. Riedijk gaf zich in februari 2019 over en zit in een Koerdische gevangenis. Hij is in Nederland bij verstek veroordeeld omdat hij zich heeft aangesloten bij een terroristische organisatie. Begum kwam met duizenden andere buitenlandse vrouwen en hun kinderen terecht in al-Roj. Ze is nu 23.

Honderden vrouwen zijn inmiddels terug naar hun geboorteland of wachten op repatriëring. Groot-Brittannië is een van de weinige landen die nauwelijks vrouwen terughalen uit Noordoost-Syrië, zegt Reprieve, een groep advocaten die strijdt tegen mensenrechtenschendingen.