Tubbergen deed verrast over azc, maar wist al dat dwang een optie was
De gemeente Tubbergen wist al weken dat het gedwongen dreigde te worden om een asielzoekerscentrum te hebben in Albergen. De gemeente is daar vorig jaar herhaaldelijk voor gewaarschuwd door het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA), blijkt uit documenten die RTV Oost heeft verkregen door een beroep te doen op de Wet Open Overheid.
"Het kwam als een totale verrassing. We zijn overrompeld", zei wethouder Bekhuis van Tubbergen op 16 augustus 2022 bij RTV Oost. Staatssecretaris Van der Burg had toen net bekendgemaakt dat hij hotel 't Elshuys in Albergen (gemeente Tubbergen) had aangewezen als toekomstig azc voor 300 mensen. Het besluit viel niet goed in het dorp. Eind augustus werd brand gesticht bij het hotel.
Uit de documenten blijkt dat de gemeente al vier maanden in gesprek was met het COA over het hotel. Die gesprekken startten in april, waarbij het college van Tubbergen "niet direct afwijzend" tegenover de plannen stond. Wel waren er zorgen over het aantal asielzoekers dat het COA wilde huisvesten, dan nog 200.
Dwang-optie op tafel
De gemeente werd terughoudender, maar het COA zette door. Begin juni 2022 kwam de 'dwang-optie' op tafel. "Aangekondigd dat als ze niet meewerken, dat dwang dan reëel is en ze dan hun regie kwijtraken", aldus COA-bestuurder Joeri Kapteijns in een interne memo.
Een paar dagen later, op zaterdag 11 juni, scheef Kapteijns aan collega's: "Ik heb de wethouder onder druk gezet om aanstaande dinsdag in het college een uitspraak te doen of ze mee willen werken aan asielopvang (...) Zo niet, dan heb ik aangegeven dat dwingend instrumentarium ingezet zou kunnen worden door het Rijk."
Op 15 juni worden deze appjes heen en weer gestuurd:
De gemeente meldt vervolgens op 21 juni dat Tubbergen niet meewerkt aan de azc-plannen. "De gemeente is aangegeven dat als men niet wil meewerken, de mogelijkheid bestaat dat er dwang ingezet wordt vanuit het Rijk. Desondanks is de gemeente niet van standpunt veranderd", aldus het COA.
In een reactie op het openbaar maken van de documenten, zegt de gemeente Tubbergen nu: "Het Rijk heeft de invoering van de dwangwet besproken, maar deze was op het moment dat dit speelde nog niet ingevoerd. De gemeente was in de veronderstelling dat wij in gesprek waren met het COA over een mogelijke oplossingsrichting."
Het toekomstig azc in Albergen staat vijf maanden later nog altijd leeg. "We hebben tegen elkaar gezegd dat we zorgvuldig en samen met omwonenden tot afspraken willen komen over de opvang in Albergen. Dat heeft tijd nodig gehad", aldus een woordvoerder van het COA. "Het streven is voor de zomer de eerste asielzoekers in Albergen kunnen huisvesten."
