Statenleden van Forum en afsplitsingen veruit het meest afwezig bij vergaderingen

• Hugo van der Parre

  Research-redacteur

Statenleden van Forum voor Democratie en zijn afsplitsingen hebben de afgelopen vier jaar veruit het meest verzuimd bij vergaderingen van Provinciale Staten. Ze waren met 15 procent van de zetels goed voor ruim een derde van alle absenties, veel meer dan verhoudingsgewijs verwacht mocht worden. Dat blijkt uit onderzoek van de NOS en de regionale omroepen over de afgelopen bestuursperiode.

Bij de provinciale statenverkiezingen in 2019 was Forum voor Democratie de grote winnaar met 86 zetels. Daar zijn er nog maar 23 van over. De partij kreeg vanwege allerlei schandalen te kampen met tal van afsplitsingen en er werden veel nieuwe fracties, lijsten en groepen gevormd. In enkele gevallen leidde het zelfs tot de oprichting van nieuwe partijen. De belangrijkste zijn Groep Otten, JA21, OCL (Overijssel) en SVL (Limburg). Daarnaast zijn er nog een twintigtal afsplitsers die als groep, lijst of fractie in de Provinciale Staten zitten of zaten.

Sinds de installatie van de Provinciale Staten in alle provincies eind maart 2019 meldde 1296 keer iemand zich afwezig voor een vergadering. Daarvan kwam 444 keer (34,3 procent) voor rekening van iemand van Forum of een van zijn talloze afsplitsingen, terwijl ze bij elkaar vijftien procent van de zetels bezetten.

Vertegenwoordigers van Denk, dat in 2019 bij elkaar vier Statenzetels haalde, verzuimen relatief ook veel. Daarbij moet worden aangetekend dat 17 van de 41 absenties voor rekening komen van één lid, Hanane Bittich. Zij splitste zich in oktober 2020 na een langdurige afwezigheid af van de partij en begon een eigen lijst, om daarna overigens opnieuw langdurig weg te blijven bij vergaderingen. Inmiddels is ze gestopt als Statenlid.

(Ex-)Forum vult de Top Tien

Forum voor Democratie en zijn nakomelingen domineren ook de lijst van individuele Statenleden die het meest afwezig zijn. De absentie-top-tien bestaat uit negen (ex-)Forumpolitici en Hanane Bittich, ooit van Denk. Het Gelderse Statenlid Krijn Mout (nu Groep De Kok) heeft bij 20 van de 47 Statenvergaderingen verstek laten gaan. Daarmee is hij koploper. Mout zei eerder in De Gelderlander dat hij door zijn baan in het ziekenhuis, hij is anesthesie-verpleegkundige, weinig tijd overhoudt voor de politiek. De Noord-Hollander Robert Baljeu is ook twintig keer weggebleven, maar deed dat op vijftig vergaderingen.

In onderstaande tabel staan de tien grootste verzuimers met daarbij de partij die ze (destijds) vertegenwoordigden. Sommigen zijn vanuit Forum naar nieuwe fracties gegaan, waar ze opnieuw verzuimden. De cijfers 20/47 staan voor 20 absenties op 47 vergaderingen.

Verhoudingsgewijs heeft ook ex-Forum-lid Caroline Persenaire (nu Groep Otten) veel verzuimd. Zij miste bijna de helft van de vergaderingen in Zuid-Holland. Hans Smolders, Armita Taheri, Eddy Kuiper en de eerder genoemde Bittich hebben inmiddels om verschillende redenen hun Statenzetel opgegeven. Gideon van Meijeren blijft daarmee over als enige actief Forumlid in de top-10. Hij is naast Statenlid ook Tweede Kamerlid en zit in de gemeenteraad van Den Haag.

Forum voor Democratie zegt in een reactie op de cijfers dat hun Statenleden geen beroepspolitici zijn en "een bredere invulling aan het statenlidmaatschap geven dan alleen de aanwezigheid bij commissievergaderingen". Statenleden hebben naast hun statenlidmaatschap nog andere maatschappelijke verplichtingen. "In veel gevallen gaat het om succesvolle ondernemers en mensen die met hun voeten in de klei staan. Ze staan midden in de samenleving en hebben daardoor een unieke invalshoek op de problemen en oplossingen van onze tijd", aldus de partij.

Uit het absentie-onderzoek blijkt verder dat er flinke verschillen in opkomst zijn tussen de provincies. Het verzuim is veruit het laagst in Friesland: het verzuimcijfer ligt daar op 2,7 procent (52 absenties op 1935 keer dat Statenleden aanwezig zouden moeten zijn). Ook Groningen en Utrecht zitten een stuk onder het landelijk gemiddelde van 5,5 procent. In deze provincies is dus sprake van een behoorlijk trouwe opkomst bij vergaderingen.

In Drenthe wordt het meest verzuimd: 7,2 procent. De tendens is daar omhoog. In Limburg gaat het daarentegen de goede kant op. In acht jaar is de absentie gedaald van 9,2 naar 5,9 procent, een plek in de middenmoot.