Recordaantal werken van Vermeer koninklijk getoond in Rijksmuseum

• 

  Rachel de Meijer

  Redacteur

Voor de medewerkers van het Rijksmuseum is het een emotioneel moment, zo veel Vermeers samen in één tentoonstelling. Ze hadden nooit gedacht de tentoonstelling uit 1996 in het Mauritshuis te kunnen overtreffen, want schilderijen van Johannes Vermeer zijn voor musea absolute topstukken die ze niet graag uitlenen.

Toch lukte het een groot deel van zijn werk naar Amsterdam te halen, waarvan er zeven nooit eerder aan het Nederlandse publiek zijn getoond.

Pieter Roelofs, hoofd schilder- en beeldhouwkunst van het Rijksmuseum, vertelt over de expositie:

"De belangstelling is overweldigend", zegt Elles Kamphuis van het museum. "Cameraploegen van over de hele wereld, van CNN tot Al Jazeera, komen de tentoonstelling vastleggen. Maar ook het publiek weet ons te vinden: in de voorverkoop zijn al 200.000 tickets besteld."

Om aan al die belangstelling tegemoet te komen, verruimt het museum de openingstijden. "We houden de kaartverkoop in de gaten en afhankelijk daarvan bepalen we of het museum nog verder open kan en of we daar voldoende personeel voor hebben."

Vooraf tijdslot reserveren

Net als in de coronaperiode moet iedereen vooraf een tijdslot reserveren, zodat de drukte gereguleerd wordt. Het museum heeft geleerd van de tentoonstelling Late Rembrandt, die meer dan een half miljoen bezoekers trok. Toen kon iedereen vrij naar binnen, waardoor het zo druk werd dat bezoekers klaagden dat ze nauwelijks een glimp van de werken opvingen.

"Om zoveel mogelijk mensen de kans te geven deze unieke tentoonstelling op een prettige manier te bezoeken is het museum ook drie avonden per week geopend," zegt Kamphuis.

De schilderijen krijgen de ruimte, zodat het publiek ook de ruimte krijgt de werken goed te bekijken. Het was volgens het museum een flinke uitdaging om het kleine oeuvre van Vermeer zo op te hangen dat de werken hun intimiteit niet verliezen. De Franse architect en ontwerper Jean-Michel Wilmotte werd aangetrokken om die klus te klaren.

In koninklijk velours

Alle tien zalen van de Philipsvleugel, de tijdelijke tentoonstellingsruimte, zijn gebruikt voor de opstelling. Velours gordijnen in de kleuren auberginerood, diepgroen en blauw scheiden de werken van elkaar. Zelfs de hekjes voor de schilderijen zijn bekleed met de fluwelen stof.

Aan de hand van elf thema's wordt het werk van de Delftse schilder toegelicht. In de eerste zaal hangen de enige twee stadsgezichten. In de tweede zaal hangt vroeg werk: grote doeken die bijna allemaal religieus van aard zijn. De zalen erna tonen de schilderijen waar de meeste mensen Vermeer van kennen: verstilde introverte scènes binnenshuis met vrouwenfiguren, op wie het kenmerkende kleurrijke licht valt.

Rond Vermeer hangt mysterie, ook omdat hij maar zo weinig heeft geschilderd. De bijna koninklijke inrichting met het door fluwelen gordijnen gedempte geluid vergroot dat mysterie, ondanks de heldere begeleidende teksten die zijn werk verklaren.

Vrijdag 10 februari opent de tentoonstelling voor publiek.