Regionaal ov staakt vanaf vandaag: 'Wij willen het liever ook niet'

Bij het streekvervoer in het hele land wordt vanaf vandaag een volle werkweek gestaakt. Tot en met vrijdag rijden er minder bussen en treinen.

De vakbonden organiseren de staking nadat overleg met de werkgevers is geklapt. Vijf vragen en antwoorden over de staking in het openbaar vervoer deze week.

Wat kunnen we verwachten?

Het gaat om een staking onder buschauffeurs en treinpersoneel in het streekvervoer. Volgens vakbond FNV zal de staking vooral in de regio Dordrecht, de Achterhoek en Limburg te voelen zijn. Daar zijn vervoerders Keolis en Arriva voor een belangrijk deel verantwoordelijk voor het treinverkeer.

Keolis heeft ook buslijnen. Qbuzz heeft in Groningen en Drenthe buslijnen, opereert in Utrecht met bussen en trams en verzorgt een treinverbinding tussen Dordrecht en Geldermalsen. In die regio's heeft de FNV naar eigen zeggen veel actieve leden die meedoen met de staking.

Personeel van de Nederlandse Spoorwegen doet niet mee en het spoorbedrijf zegt geen extra drukte te verwachten in de treinen. ANWB waarschuwt wel voor extra (lokale) drukte op de weg.

Hoeveel stakingen hebben we gehad de afgelopen tijd?

De vorige staking was nog geen maand geleden, op 19 en 20 januari. Streekbussen en regionale treinen reden toen voor een deel niet. Dat leidde tot uitval in grote delen van Brabant. Daar reed volgens de werkgevers ongeveer driekwart van de bussen niet. In het noorden was weinig van de staking te merken.

Een maand daarvoor was het ook al raak - toen alleen in het noorden van ons land. Regionale machinisten en conducteurs legden drie dagen lang het werk neer. Volgens de vakbonden was de actiebereidheid toen hoog, en daar gaan ze bij de staking van deze week opnieuw van uit.

Volgens Kees de Vos, woordvoerder van vakbond CNV, hebben eerdere stakingen altijd een, twee of drie dagen geduurd. Hij erkent dat deze staking erg lang is, maar spreekt van een "stevige hoop" dat dat genoeg is om werkgevers van gedachten te laten veranderen.

Waarom nu wéér een staking?

Bij eerdere stakingen was het loonaanbod van de werkgevers 5 procent. Inmiddels zijn ze gestegen naar 8, met nog eens 3 procent volgend jaar april. Maar dat is volgens vakbond FNV niet genoeg. Volgens bestuurder Streekvervoer Edwin Kuiper zit het probleem niet in de verhoging voor dit jaar. Probleem is vooral dat werknemers volgend jaar de gestegen inflatie "zelf moeten opvangen".

De loonsverhoging moet volgens de vakbond naar 10 procent dit jaar, en voor 2024 naar 4 procent.

Wat speelt er nog meer?

Naast loon zijn werkdruk, ziekteverzuim en vervroegd stoppen met werken belangrijk, aldus CNV'er De Vos.

Arriva zegt wel te willen overleggen over die punten. In een plan van de werkgevers staat een voorstel voor het vervroegd uittreden van chauffeurs. Een werknemer die eerder wil stoppen en dat ook financieel voor elkaar kan krijgen, zou met de oude cao twee jaar voor de AOW-leeftijd kunnen stoppen. Volgens CNV is dat een van de punten waarover nog geen overeenstemming is.

Komen er nog meer stakingen in de toekomst?

De vakbonden hebben goede hoop dat er deze week een reactie komt van de werkgevers. Mocht dat niet zo zijn, dan sluiten ze verdere stakingen niet uit. CNV: "De reizigers hebben er natuurlijk veel last van en dat willen we liever niet. Maar als er geen teken van de werkgevers komt, gaan we vrijdag weer plannen."

Kuiper van de FNV staat er ook zo in: "Als werkgevers de hakken in het zand zetten, dan sluiten we niks uit."

Een woordvoerder van Arriva laat weten: "Dit is het laatste voorstel. Dat geldt tot maandag, daarna ligt er niks meer op tafel."