'Israëlisch bedrijf verkocht spionagesoftware aan Myanmar'

Het Israëlische technologiebedrijf Cognyte Software heeft begin 2021 een deal gesloten om spionagesoftware te verkopen aan het grootste telecombedrijf in Myanmar, MPT. Dat gebeurde vlak voor de staatsgreep van het leger op 1 februari van dat jaar, waarbij regeringsleider Aung San Suu Kyi werd afgezet. Dat blijkt uit documenten die persbureau Reuters heeft ingezien.

Volgens een uitspraak van het Israëlische hooggerechtshof in 2017 was dat verboden en Israël zegt dat het sinds die tijd de verkoop van militaire technologie aan Myanmar niet meer toestaat.

De spionagesoftware kan worden gebruikt om telefoongesprekken af te luisteren, tekstberichten en e-mails te lezen, internetgebruik te volgen en iemands locatie te achterhalen zonder tussenkomst van telecom- of internetproviders.

Roep om onderzoek

Mensenrechtenadvocaat Eitay Mack, die ook aan de basis stond van de uitspraak van het hooggerechtshof, wil dat er een strafrechtelijk onderzoek wordt ingesteld naar de zaak. Hij heeft een klacht ingediend tegen Cognyte en ambtenaren van Defensie en Buitenlandse Zaken die toezicht houden op dergelijke deals. Zij worden beschuldigd van medeplichtigheid aan misdaden tegen de menselijkheid in Myanmar.

De klacht is ingediend uit naam van meer dan 60 mensen, onder wie een voormalig parlementsvoorzitter en prominente activisten, wetenschappers en schrijvers.

Reuters en Mack hebben via de actiegroep Justice for Myanmar een brief ingezien van Myanmar Posts and Telecommunications (MPT) aan lokale toezichthouders. Hierin staat dat Cognyte de aanbesteding voor spionagetechnologie heeft gewonnen, en dat de aankooporder op 30 december 2020 is uitgegaan.

Geen van de betrokken partijen wil antwoord geven op vragen van Reuters. De Israëlische justitie heeft nog niet gereageerd op het verzoek tot een strafrechtelijk onderzoek. Ook de beide betrokken ministeries willen niet reageren.

Rohignya

Wel hebben twee bronnen met kennis van de Myanmarese spionageplannen aan Reuters verteld dat MPT het systeem van Cognyte heeft getest. De junta zou al langer spyware gebruiken zonder daarbij rekening te houden met het beschermen van mensenrechten.

Al voor de militaire coup van 2021 was er in Israël bezorgdheid over de levering van militair materieel aan Myanmar. In het Aziatische land trad het leger hardhandig op tegen de Rohingyaminderheid, die massaal op de vlucht sloeg naar vooral buurland Bangladesh. Duizenden mensen werden omgebracht, en er was ook sprake van andere mensenrechtenschendingen als verkrachting en verdrijving.

Dit optreden was in 2017 de aanleiding voor Mack om het hooggerechtshof te vragen een uitspraak te doen over wapenleveringen aan het land.

Sinds de coup in 2021 heeft het militaire regime volgens de VN duizenden mensen laten ombrengen, onder wie politieke tegenstanders. Oud-president Aung San Suu Kyi werd bij de coup afgezet en is sindsdien verschillende malen veroordeeld, tot in totaal 77 jaar cel.