Saudische woestijn wordt groen, teken van de Dag des Oordeels?

• Soehayla Halouchi

  redacteur Online

Hevige regenval, groene bergtoppen en zelfs overstromingen: het normaal droge Saudi-Arabië kreeg de afgelopen maanden te maken met veel nattigheid. Dat staat volgens deskundigen niet los van klimaatverandering.

Want waar de bergen rondom de heilige plekken Mekka en Medina normaal zwart of bruin zijn, kleuren ze na de regenval van de afgelopen tijd groen. Beelden van dit zeldzame fenomeen gaan rond op sociale media, met name in de islamitische gemeenschap, en die maakt de koppeling met de Dag des Oordeels.

Eerst de beelden, bekijk ze hier zelf:

Moslims geloven, net als andere abrahamitische religies, in het einde van de wereld en de Dag des Oordeels. Volgens een overlevering van de profeet Mohammed zijn er verschillende tekenen dat die dag eraan komt. Dat 'het land van de Arabieren' terug zou gaan naar veel groen en rivieren, zoals het ooit was, is daar één van.

Volgens klimaatwetenschappers heeft de hevige regenval te maken met veranderende weersomstandigheden. Saudi-Arabië heeft een woestijnklimaat en op sommige plekken een semi-droog klimaat, legt Michelle van Vliet uit. Ze is hoogleraar fysische hydrologie aan de Universiteit Utrecht. In de regio rond Mekka valt gemiddeld 112 millimeter regen per jaar. In Nederland ligt dat rond de 870 millimeter.

Normaal valt er rond Mekka dus relatief weinig regen, veel minder dan de afgelopen maanden in die regio. "Je kan van één extreme regenbui in december in Saudi-Arabië niet persé zeggen dat die komt door klimaatverandering. Het weer is immers altijd grillig, maar de kans op dit soort extremen wordt overal ter wereld groter", zegt Leo Meyer, directeur van ClimateContact, dat kennis over klimaatverandering toegankelijker wil maken.

"Door de opwarming van de aarde in de laatste halve eeuw wordt er meer waterdamp vastgehouden. Die damp moet ook ergens neerdalen", legt Meyer uit.

"De verdeling van die neerslag over verschillende regio's verandert in ruimte, maar ook in tijd. Dat betekent heel heftige neerslag, maar op sommige plekken ook heel heftige droogte", voegt Van Vliet toe. "En dat die uitersten steeds extremer worden, heeft ook weer te maken met klimaatverandering."

Natuur reageert direct

Waar doorgaans niets groeit, kan ineens spontane bloei ontstaan. Dat gebeurde eerder ook na een periode van zeldzame regen in de Atacamawoestijn in Chili. Planten in droge gebieden overleven het extreme weer niet, maar verspreiden wel hun zaden. Die kunnen plotseling ontkiemen, zelfs bij een relatief korte bui.

Mekka en Medina, waar veel van deze plotse weersveranderingen zijn waargenomen, zijn voor moslims heilige gebieden. Daarom maakten de beelden vooral in die gemeenschap veel los. Hoewel de meeste moslims de verandering niet direct toeschrijven aan het geloof, wordt een overlevering of hadith van de profeet Mohammed veel aangehaald.

'Green Arabia'

Dat Saudi-Arabië nu groen kleurt, zou horen bij een van de beschreven tekens voor de Dag des Oordeels uit zo'n hadith. Onder moslimgeleerden is er discussie over deze tekens, legt Umar Ryad uit, hoogleraar arabistiek en islamkunde aan de universiteit van Leuven.

Sommige theologen zien ze als voorspellingen en wonderen van het woord van God in de Koran. Maar volgens Ryad zijn er veel moslimgeleerden die de hadiths, die jarenlang worden overgeleverd, niet altijd even betrouwbaar vinden. "Daarom moet men er voorzichtig mee zijn", zegt hij.

"In de tijd van de prehistorie was Arabië groen, zegt Ryad. "Daar wordt nu veel archeologisch onderzoek naar gedaan. Bijvoorbeeld het project van Green Arabia, waar wetenschappers op zoek gaan naar de groene oorsprong van het gebied."