Archief geeft schatkaart prijs naar mogelijke nazi-schat in Ommeren

Duizenden archiefstukken worden vanaf vandaag openbaar gemaakt door het Nationaal Archief op de jaarlijkse Openbaarheidsdag. Het gaat onder andere om een schatkaart naar een mogelijke nazi-schat in het Betuwse dorp Ommeren.

De schatkaart komt uit het archief van het Nederlands Beheerinstituut, dat na de oorlog op zoek ging naar Duits vermogen in ons land. Hij is vanaf vandaag door iedereen te bekijken in het Nationaal Archief in Den Haag.

Miljoenen waard

Op de kaart staan aanwijzingen voor een nooit-gevonden schat: vier munitiekisten vol horloges, sieraden, juwelen en briljanten die begraven zouden liggen in het Gelderse Ommeren. "Het is meerdere miljoenen waard", zegt Annet Waalkens van het Nationaal Archief tegen Omroep Gelderland.

De waardevolle buit zou in augustus 1944 bij een filiaal van de Rotterdamsche Bank in Arnhem door Duitse soldaten zijn geroofd. Nadat het gebouw door een voltreffer was geraakt, stopten zij de kostbaarheden in hun jassen. Kisten vol dure spullen zouden later zijn begraven. Er is al verschillende keren tevergeefs naar gezocht.

Juist omdat de schat zoveel waard is, heeft de Nederlandse Staat meerdere keren geprobeerd om hem op te graven. Voor het onderzoek werd een nazi-officier uit Duitsland naar Ommeren gehaald die een schets had waar de schat zou liggen. Zonder resultaat. Ook werd er met een metaaldetector gezocht, zo staat in de stukken te lezen.

'Misschien al opgegraven'

Omroep Gelderland raadpleegde meerdere (amateur)historici en oorlogsdeskundigen over "de schat bij Ommeren", maar die bleek bij iedereen onbekend.

"Het prikkelt natuurlijk wel de fantasie", zegt historicus Joost Rosendaal, voor wie dit verhaal eveneens nieuw is. "Het komt bijna niet voor. Dat er zo'n specifieke kaart is, is bijzonder. Er is nog veel onduidelijk en er zijn nog veel vragen."

Rosendaal heeft geen idee of de schat er nog kan liggen. "Ommeren was een gebied waar nog strijd plaatsvond in die tijd. Het kan zijn dat de schat is begraven en dat hij twee dagen later weer weggehaald is. Ik zou het helemaal niet gek vinden als de schat verdwenen is."

De kaart met de schat werd bewaard bij het Nederlands Archief:

In totaal worden vandaag duizenden archiefstukken vrijgegeven. Alleen al het overzicht van wat er beschikbaar komt is 1278 pagina's lang.

Het gaat onder meer om notulen van de ministerraad maar bijvoorbeeld ook om een verzameling documenten over de misstanden in interneringskampen, waar "foute Nederlanders" na de oorlog werden opgesloten.