'Val 10 kilo af in twee weken' - of doe dat gewoon niet, zeggen diëtisten

• Carmen Dorlo

  redacteur Online

Het is weer de tijd van artikelen met koppen als "Val 10 kilo af in twee weken met dit dieet" en "Pak die kerstkilo's aan door alleen grapefruit te eten". Aan het einde van het jaar komen de goede voornemens op en afvallen is daarvan voor veel mensen veruit de belangrijkste.

Op sociale media wordt opgeroepen juist niet bezig te zijn met afvallen en blij te zijn met wie je bent. Hashtags als #noholidayguilt en #dietculturedropout worden bijvoorbeeld gedeeld.

Ook diëtisten raden af om zulke diëten te gaan volgen. Ze adviseren desgevraagd om de ronkende teksten over snel afvallen te negeren.

Bewust bezig met voeding

"Als je aanpassingen wil doen in je gezondheid, moet dat zijn voor de lange termijn en voor de rest van je leven. Dat ga je niet redden als je je focust op snel afvallen met een dieet", zegt diëtist Dewi de Jong van FitFood Diëtistenpraktijk. "En een verandering van leefstijl hoeft sowieso niet gekoppeld te worden aan een bepaalde dag, maand of jaar. Of je nou 1, 2 of 23 januari begint, dat moet niet uitmaken."

Bewust bezig zijn met voeding is veel belangrijker dan diëten, zegt diëtist Anisa Pilon (NutriHealth). De artikelen en advertenties voor zo'n 'goed voornemen-dieet' passen niet bij deze tijdgeest. "Een voornemen an sich is niet slecht, het kan structuur geven. Er is niks mis met willen afvallen en gezond worden. Maar je moet niet focussen op het afvallen, vaak zit de complexiteit dieper."

Daar is diëtist Mariam Aaras van Voorlichtingsbureau Halalvoeding het mee eens. "Goede voornemens moet je eigenlijk elke dag hebben, niet alleen voor het nieuwe jaar", zegt ze. "Als je beter in je vel wil zitten qua gewicht ga je het met alleen een voornemen niet redden. Je hebt daar veel meer voor nodig. De motivatie moet dieper liggen dan een voornemen, je moet kijken naar je zelfwaardering en hoe je die beter krijgt. De mate waarin we voor onszelf zorgen en zelfwaardering hebben, beïnvloedt ook onze keuze voor gezonde of ongezonde voeding."

Het is belangrijk om eerst te kijken waarom je wil afvallen en of dat überhaupt nodig is, zegt diëtist Dewi de Jong. "Heeft het te maken met onzekerheid? Komt dit door je omgeving? Essentieel is om er eerst achter te komen waar die kritiek op je gewicht vandaan komt. De aandacht moet veel meer gericht worden op gezondheid dan op gewicht."

De diëtisten hebben het in januari meestal drukker in hun praktijk. Dat er meer klanten komen, komt deels door schuldgevoel na het meer en ongezonder eten tijdens de feestdagen. Onnodig, zegt Pilon. "Er is meer paniek over het gewicht na de feestdagen. Terwijl het gewicht op de weegschaal door zo veel dingen beïnvloed kan worden. En ook al is dat gewicht hoger, probeer je geen zorgen te maken."

Aaras ziet ook meer mensen met eetstoornissen in deze periode. Dat heeft volgens haar onder meer te maken met de toename van crashdiëten in deze tijd van het jaar.

Valkuil is je schuldgevoel

Maar wat moet je dan wel doen? Je moet jezelf nooit verplichten af te vallen, zeggen de diëtisten. Wil je gezonder worden? Het kernwoord daarvoor is duurzaamheid, zegt Aaras. "Zorg ervoor dat je je normale structuur terugkrijgt na je vakantie. Sla geen maaltijden over. Net als een auto heb jij ook brandstof nodig voor energie. En het belangrijkste: straf jezelf niet."

Pilon zegt te focussen op de relatie met eten. "Is die slecht of moeizaam en is daar hulp bij nodig? Ga daar dan eerst mee aan de slag." Daarna zou je pas bewuster naar je voeding kunnen kijken, zegt ze.

En morgen, als er veel oliebollen op tafel staan? De Jong: "Bewaak je grenzen en luister naar je lichaam. Creëer die ruimte voor jezelf en geniet van iets lekkers of twee. Pilon gaat nog verder. "Niet bezig zijn met eten. Geniet vooral van alles. De valkuil is je schuldgevoel en dat is niet nodig."