Bedrijven, stichtingen en kerken moeten van banken meebetalen aan witwasonderzoek

Banken hebben in snel tempo een nieuwe toeslag ingevoerd voor zakelijke klanten. Onder meer bedrijven, goede doelen en kerken moeten voortaan een maandelijks bedrag betalen voor de kosten die banken maken voor de controle op witwassen en terrorismefinanciering.

ABN Amro, ING en SNS hebben de afgelopen maanden de zogenoemde 'kosten klantonderzoek' ingevoerd. Rabobank begint als laatste grote bank er volgende week mee.

Het betekent dat verenigingen, stichtingen en mensen met een bv maandelijks enkele euro's van hun rekening zien verdwijnen voor de kosten die de banken maken. Iemand met meerdere rekeningen moet per rekening betalen. Dat levert de banken jaarlijks tientallen miljoenen euro's op.

"We hebben de afgelopen jaren gezien dat de kosten voor banken behoorlijk zijn gestegen", zegt Helène Erftemeijer van de Nederlandse Vereniging van Banken. "13.000 mensen bij banken doen dit klantonderzoek. Die gestegen kosten vinden we nu ook terug in de rekeningen van de klant."

"Bizar en belachelijk", zegt een woordvoerder van VNO-NCW en MKB Nederland over de nieuwe heffing. "Ondernemers hebben al veel last van de witwasmaatregelen van banken omdat ze strenger zijn dan strikt genomen zou moeten. En nu wordt de rekening ook nog eens neergelegd bij ondernemers."

Ook kerkgenootschappen klagen over de kosten, omdat ze bij sommige banken meer moeten betalen dan stichtingen. "Alle extra kosten zijn voor parochies, die grotendeels moeten bestaan van vrijwillige bijdragen van kerkleden, te veel", zegt woordvoerder Anna Kruse van de Rooms-Katholieke Kerk. "Dat kerken ondanks hun waarde voor de maatschappij extra moeten betalen mede door wetgeving die eigenlijk niet voor hen van toepassing is, is ongewenst."

Mensen die hun pensioen in eigen beheer hebben en daarvoor een bv hebben opgericht, moeten ook maandelijks betalen voor de controle op witwassen. Jacques Lansbergen uit Berkel en Rodenrijs kreeg een brief van de Rabobank over de hogere kosten. Hij diende bezwaar in. "Ik werd een beetje boos en dat is nog zacht uitgedrukt", zegt Lansbergen. "Ik moet bijna 120 euro per jaar extra betalen voor de rekening van een bv die ik alleen gebruik voor mijn pensioen."

"Wat heb ik als Nederlandse pensioen-bv te maken met witwaspraktijken? Als één bankmedewerker één keer per maand naar mijn afschrift kijkt, dan ziet die daar één regel pensioen op staan. En dan moet ik gaan betalen voor klantonderzoek."

Zijn bezwaar werd afgewezen. Hij overweegt zijn rekening op te zeggen, maar heeft inmiddels gezien dat andere banken deze kosten ook rekenen.

Identificeren

Helène Erftemeijer van de Nederlandse Vereniging van Banken zegt dat het logisch is dat ook mensen met een pensioen-bv extra betalen. "We moeten de klant identificeren, verifiëren, doel en aard van de relatie en diverse risicofactoren nagaan. Daar hoort ook herkomst van de middelen bij. Er zijn veel vragen te stellen door banken en soms moeten die worden herhaald."

De banken pleiten voor soepelere regels voor sectoren waar de risico's op witwassen minder zijn. "Op die manier kunnen we de kosten verlagen en dat komt weer ten goede aan de klant", zegt Erftemeijer. De banken spreken onder meer met toezichthouder De Nederlandsche Bank over mogelijkheden om de kosten van de controles te verlagen.