Afgezwaaide sporticonen Wüst, Dumoulin en 'Kromo' genieten van hun vrijheid

De een had het ruim van tevoren aangekondigd, de twee anderen kwamen plots met hun afscheid. Sportjaar 2022 markeert - onder meer - het einde van de imposante carrières van schaatsster Ireen Wüst, zwemster Ranomi Kromowidjojo en wielrenner Tom Dumoulin.

Stuk voor stuk onvervalste iconen uit de Nederlandse sporthistorie. Er bestaat immers niet zonder reden een Ranomi Plantsoen in Sauwerd, Ireen Wüst IJsbaan in Tilburg en Tom Dumoulin Bike Park in Sittard-Geleen. Meer dan logisch dus dat het drietal vanavond nog eens extra in het zonnetje wordt gezet bij het Sportgala in Amsterdam. Een eindejaarsfeest waar ze ook alle drie al eens een Jaap Eden (de prijs voor sporter van het jaar) hebben mogen ophalen. Uiteraard.

In aanloop naar het Sportgala sprak de NOS met het drietal.

Kromowidjojo, in 2012 goed voor twee prestigieuze olympische titels, en Wüst, present op vijf Winterspelen en telkens thuiskomend met individueel goud, hebben er zelfs twee. Dumoulin, die niet zonder trots prijsgeeft dat de zijne in de woonkamer prijkt, dankt het beeldje aan zijn eindzege in de Giro d'Italia in 2017, het jaar waarin hij ook wereldkampioen tijdrijden werd.

Nachtkaars

Waar beide vrouwen hun carrière met een ferm uitroepteken afsloten - 'Kromo' eind 2021 met een wereldtitel op 50 meter vlinderslag kortebaan, terwijl Wüst begin dit jaar in Peking naar olympisch goud op de 1.500 meter snelde - ging die van Dumoulin als een nachtkaars uit. Afgestapt in Clásica San Sebastián. Van de gehoopte 'knal' op het WK tijdrijden kwam het niet meer.

"Het is gelopen zoals het is gelopen", kijkt hij zonder berouw terug. "Natuurlijk had ik het grandioos willen afsluiten. Dat is het droombeeld. Maar het is anders gelopen en daar heb ik geen spijt van. Ik was bij de WK in Australië, maar het kriebelde totaal niet. Ik kon gewoon niet meer. Ik maakte mezelf er ongelukkig mee."

Bekijk hieronder een reportage met Tom Dumoulin bij de WK wielrennen.

Kromowidjojo nam wel afscheid met een klinkend resultaat, al werd pas een maand later duidelijk dat het een slotakkoord betrof. "Het stoppen was een heel proces en ik ben blij dat het mijn eigen keuze is geweest. Dat ik bij mijn laatste toernooi een wereldtitel veroverde, stemt mij natuurlijk tevreden, maar dat was nooit mijn drijfveer. Mensen zeiden: waarom stop je nu opeens, je bent in vorm? Maar ik ben er juist blij mee. Ik heb het mooi afgesloten zo."

Bijna janken

Ook Wüst wist nog een keer te vlammen in haar - aangekondigde - laatste seizoen. "Ik heb heel erg van dat laatste jaar genoten. In de zomer al zelfs. Het was geen afscheidstournee, maar ik was mij er wel heel bewust van dat alles de laatste keer was."

Na het razendknappe olympisch goud in februari volgde een maand later nog een laatste 1.500 meter bij de wereldbekerfinale in Heerenveen. "Iedereen ging zo hard juichen", herinnert ze zich nog levendig. "Ik moest al bijna janken voordat ik ging starten. Ik dacht: ik ga wel weer op het bankje zitten, ik kan het niet zo."

Bekijk hieronder het afscheid van Ireen Wüst en Sven Kramer in Thialf.

De gedachten gaan ook naar hoe het ooit begon. "Mijn eerste olympisch goud in 2008 weet ik nog heel goed", haalt Kromowidjojo het estafettesucces in Peking terug, tien dagen voor haar 18de verjaardag. "Ik keek mijn ogen uit, maar was ook al heel gedreven en heel volwassen voor mijn leeftijd. Ik wist wat ik ervoor moest doen. Het was een grote feestroes, maar ik dacht toen wel: dit is pas het begin, ik ga voor meer."

Zwart flutframe

De Groningse zwemster was zich al snel bewust van haar talenten. Dumoulin kwam daar een beetje toevallig achter, toen hij als 19-jarige met de nationale beloftenselectie mee mocht naar de Nations Cup in Portugal. "Ik had nog geen platte prijs gereden en had nog nooit een tijdrit gereden. Ik had ook geen tijdritfiets. Die heb ik daar geleend. En ik won, mijn allereerste overwinning. Toen dacht ik wel: wow, dit kan ik blijkbaar."

Kort daarop was de 'Baby Giro', de Ronde van Italië voor beloften. "Daar werden we de hele week helemaal zoek gereden. Ik had net een nieuwe fiets gekocht, een Chinees frame zonder logo. Zwart flutframe. Wielen in gezet, stuurtje erop. Won ik de tijdrit. Dat was wel mijn doorbraak. Toen meldden de verschillende wielerploeg zich. Die fiets heb ik trouwens nog steeds."

Wüst laat de tijd teruggaan naar december 2005, naar het olympisch kwalificatietoernooi voor de Spelen van een paar weken later. "Alle schaatssters hadden een beschermde status. Dus ik moest winnen om überhaupt naar Turijn te kunnen. En toen won ik de 1.000, 1.500 en 3.000 meter. En mijn eerste internationale overwinning was dus Turijn", verwijst ze naar haar formidabele gouden race op de 3.000 meter. Wüst was pas negentien jaar.

Wijntje op dinsdagavond

Inmiddels geniet het trio van 'niets meer moeten en veel kunnen'. "Ik ben altijd met tijd bezig geweest, maar ik heb nu heel bewust ritme en regelmaat losgelaten", vertelt Kromowidjojo, die nog helemaal in de wolken is van haar in september voltrokken huwelijk met de eveneens met topzwemmen gestopte Ferry Weertman. "Ik dwong mezelf niet constant op de klok te kijken. Ik heb bewust gekozen geen plan te hebben."

Toch heeft ze wel iets in haar achterhoofd zitten. "Ik ben al vanaf 2014 bezig met: dit stopt ooit. Ik vind dat daar meer aandacht voor zou moeten zijn. Een topsporter zou tijdens z'n carrière al een beetje moeten nadenken over: wat vind ik leuk? Misschien elke week een kwartiertje daarover praten. Zou ik leuk vinden om te begeleiden. Ik ben altijd wel maatschappelijk bewust geweest. Er is meer dan sport."

Wüst mist evenmin het houvast dat het leven van een topsporter kenmerkt. "Dat ik dat houvast nu niet meer heb, vind ik juist onwijs lekker. Dat het nu allemaal niet meer uitmaakt. En niet zo strak is. Dat ik ga hardlopen als ik wil hardlopen en ga mountainbiken als ik wil mountainbiken. Of dat ik op dinsdagavond een wijntje ga drinken als ik dat wil. Toch lekker!"

Geen haast

En ondertussen is ze met diverse dingen bezig. "Ik sta open voor alles wat op mijn pad komt. Bij TalentNED ben ik topsportmentor. Ik ondersteun de trainers en coaches met het ontwikkelen van de talenten. Op mentaal vlak, maar ook fysiek en technisch. En verder geef ik presentaties en na de kerst ga ik de analyse doen bij de NOS. Ik ga ook nog een master in coaching doen aan de Johan Cruyff University."

Dumoulin laat eenzelfde geluid horen. "Ik ben vooral nog even van het leven aan het genieten, van mijn vrije tijd. Voor het eerst in mijn leven, voor mijn gevoel."

"Ik ben wel voorzichtig aan het kijken wat ik volgend jaar wil gaan doen. Maar heb geen haast. Wat komt, dat komt. Ik denk dat het toch wel iets in het wielrennen zal zijn. Daar liggen toch mijn hart en mijn passie. Maar ik kan mij ook indenken dat het ooit anders is."