Foppe de Haan analyseert: 'Louis van Gaal is te dogmatisch gebleken'
62 wedstrijden, 163 doelpunten, 20 penalty's, één hattrick, twee topscorers. Het is, met nog twee wedstrijden te gaan, de tussenbalans van het WK voetbal 2022.
Maar hoe leuk waren de 27 voorafgaande speeldagen in Qatar nou werkelijk? Twee oudgedienden uit het Nederlandse voetbal, de 79-jarige Foppe de Haan en de nog negen jaar oudere Piet de Visser, laten in het slotweekeinde hun licht schijnen over het veelbesproken WK in het Midden-Oosten.
De Haan bijt aan de vooravond van de troostfinale tussen Kroatië en Marokko het spits af. "Voetbal is veel meer dan tactiek, het is ook emotie. Louis van Gaal is te dogmatisch gebleken."
Wat is u het meest bijgebleven van dit WK?
"Dat het in Qatar is gehouden. Eigenlijk heeft dat elke dag door mijn hoofd gespeeld. Waarom is dat WK in 's hemelsnaam daar? Dat vergeet ik nooit meer, denk ik."
"Dit was het slechtste dat de FIFA heeft kunnen bedenken. Ik heb het boek '90 minuten oorlog' gelezen, over de geschiedenis van het WK voetbal. Dan kom je erachter dat er vanaf de eerste editie van het WK voetbal al gedoe is over het toernooi. Het gaat altijd over politiek en omkoping. Maar deze keer is het wel heel erg geweest."
"De keuze voor Qatar heeft me voor een deel het plezier in het WK ontnomen. Dat komt ook omdat het in de winter werd gehouden. Het was voor mij geen topevenement, laat ik het zo zeggen."
"Ik heb ook niet alle wedstrijden gekeken. Soms heb ik gewacht tot de pauze van een wedstrijd. Dan keek ik wat de tussenstand was en als ik het dan interessant vond, zette ik de televisie aan."
"Soms heb je WK's dat je denkt van: wauw! Dan gebeuren er dingen die geheel nieuw zijn. Zaken die opvallen. Daar was geen sprake van, zeker niet bij het Nederlands elftal. Nou ja, behalve die slotfase van Nederland-Argentinië dan. Dat Oranje ineens met twee lange spitsen ging spelen."
"Toch was ook dat niet verrassend. Toen ik in 1981 op de trainerscursus zat, heb ik een keer les gehad van Johan Cruijff. Op een gegeven moment ging het over écht pressievoetbal en vertelde hij hetzelfde verhaal. Twee spitsen, één man erachter. Dus zo nieuw is het ook allemaal niet."
Van welke wedstrijd heeft u het meest genoten?
"Engeland-Frankrijk vond ik echt mooi. Een klassieke clash. En de halve finale Frankrijk-Marokko, daar heb ik ook van genoten. Zoals die Marokkanen speelden nadat ze 1-0 achter kwamen, dat vond ik écht interessant."
"De wijze waarop Marokko de meeste wedstrijden verdedigde, zo wilde Nederland ook spelen. Als een blok verdedigen en dan eruit komen. Die Marokkanen kwamen er weliswaar niet altijd goed uit, maar verdedigend was het fantastisch. Zoals het als een harmonica voortdurend heen en weer schoof richting bal en ondertussen de ruimtes klein hield. Dat deden ze goed."
"Als je dat vergelijkt met hoe Nederland het in de eerste helft tegen de Verenigde Staten deed. Ze stonden bijna met de kont in de eigen goal. Dat deden die Marokkanen nooit. Ze stonden bijna altijd een dubbele zestien meter van het doel af."
"Als trainer heb ik mijn ploeg ook weleens zo willen laten spelen. Het is alleen ontzettend moeilijk om dat voor elkaar te krijgen. Alle spelers moeten hetzelfde idee hebben en hartstikkene goed naar elkaar kijken wat er gebeurt. Daar speelde Sofyan Amrabat een heel grote rol in. Die was echt goed, ja."
"Ik vond Marokko over het algemeen beter spelen dan Nederland. Al beschikten ze niet over een speler als Cody Gakpo, die een doelpunt kan maken. Hakim Ziyech is een goede speler, maar niet iemand die gemakkelijk scoort. Hij bereidt veel voor, maar dan moet je vervolgens wel iemand hebben die het afmaakt."
"Daar schortte het in de breedte ook aan bij Oranje. Ik vond Memphis Depay tekortschieten. Steven Bergwijn ook. We kwamen gewoon spitsen tekort. In 2014 had je Arjen Robben en Robin van Persie. Die hielden Oranje in Brazilië recht overeind. Dat hadden we nu niet. Er was te weinig dreiging naar voren."
Hoe komt het dat er geen nieuwe internationale sterren zijn opgestaan dit WK?
"Tsja... Ik vind Kylian Mbappé niet zo slecht, hoor. Al was die in Frankrijk al een idool natuurlijk."
"Ik vind hem een jongen waar nog eenvoud in zit. Die is niet over het paard getild. Toen hij tijdens de warming-up voor de halve finale tegen Marokko een bal over schoot en een toeschouwer op het hoofd raakte, ging hij kijken hoe het met die man gesteld was. Dat gebeurt niet zo vaak. Zoiets valt op."
"Voor het overige heb ik geen spelers gezien die er enorm bovenuit staken. Hoe dat komt? Wanneer je, zeker in Nederland, kijkt naar de trainersopleiding, gaat het voor negentig procent om tactiek. Maar voetbal is zo veel meer dan tactiek. Het is ook emotie. Vrijheid hebben om op het veld dingen te laten zien die je goed kunt."
"Dat zijn we een beetje kwijtgeraakt. Eigenlijk is dat heel jammer. Ooit zal dat wel weer terugkomen. Dat hoop ik, althans."
"Als spelers dat gevoel van vrijheid weer hebben, lef en durf tonen, dan pas krijg je rendement. We vinden met z'n allen Frenkie de Jong een creatieve middenvelder. Maar ik zag dit WK weinig terug van die creativiteit. Hij heeft amper een steekbal gegeven. Terwijl hij dat wel kan. Naar mijn idee speelde hij veel te veel tegen de achterhoede aan, soms zelfs ín de achterhoede. En veel te weinig in de voorhoede."
Welk rapportcijfer krijgt het Nederlands elftal van u?
"Eh... Een 6. Een krappe voldoende. Ik vind dat ze maar een paar momenten echt goed hebben gespeeld, met lef. Voor de rest vond ik het veel te behoudend. Niet Nederlands. Het was te veel bedacht, zou je kunnen zeggen."
"De spelers zaten in een soort stramien waarvan je je kunt afvragen of ze dat aankonden. Het leek soms te moeilijk om er creatief mee om te gaan. Want dat kan ook, hè? Dat je in een soort korset zit. Pas wanneer je alles onder controle hebt, geeft dat ruimte om wat te doen. Daar waren we nog lang niet aan toe."
"Ik zou nóóit voor dit 5-3-2-systeem kiezen. Als je voor vijf verdedigers gaat en je speelt dat spelsysteem al tijden goed, is dat prima. Maar zodra je dat moet ontwikkelen tijdens een WK, gaat het mis."
"Ik denk dat de spelers van het Nederlands elftal echt behoefte hadden aan 4-3-3. Want het is natuurlijk niet zo dat er geen enkel land meer is dat zo speelt. De Engelsen deden het, de Fransen doen het. En Nederland dus niet... Van Gaal is wel een beetje te dogmatisch gebleken, vind ik."
Welk land wordt wereldkampioen?
"Ik denk Frankrijk. En misschien hoop ik het ook wel. Bij mij speelt nog wel wat oud zeer. Van vroeger, welteverstaan. Ik gun het de Argentijnen niet echt. En dat heeft te maken met 1978. Niet met 2022."
"Dat misgunnen heeft wat mij betreft niets te maken met het gedrag van Argentinië in de kwartfinales. Want laten we wel zijn, wij gedroegen ons ook niet zo netjes. Wat misdragen betreft stond het na afloop 1-1."
"De finale wordt ook voor mij Mbappé tegen Messi. Mbappé is een ander type speler dan Messi. Ik denk dat hij, wanneer hij ruimte krijgt, zelfs beter is. Aan de andere kant is Messi soms beslissender, omdat zijn acties zo onverwacht zijn. Bij hem ben je altijd op je hoede. Messi is echt een man van momenten."
"Of ik hem na dit WK ga missen in het landenvoetbal? Laat ik het zo zeggen: meer dan Cristiano Ronaldo, met diens egoïsme en maniertjes."
"Want Messi is natuurlijk wel de geestelijk vader van het tiki-taka. Van het aanvallen door het centrum. Dat is met name door hem ontstaan. Ik gun Messi echt dat hij wereldkampioen wordt. Alleen gun ik het die Fransen meer."
