Nobelprijswinnaars halen uit naar het Rusland van Poetin en het Belarus van Loekasjenko
De drie winnaars van de Nobelprijs voor de Vrede van dit jaar, hebben voorafgaand aan de uitreiking in Oslo uitgehaald naar het Rusland van president Poetin en het Belarus van zijn bondgenoot Loekasjenko.
"Mijn vaderland is een gevangenis", zei de vrouw van Ales Bjaljazki van de Belarussische mensenrechtengroep Vjasna namens haar man, die in de cel zit. "Deze prijs is voor alle verdedigers van mensenrechten, alle burgeractivisten, de tienduizenden Belarussen die zijn geslagen, gemarteld, gearresteerd en in de gevangenis terechtkwamen."
Ze doelde op het neerslaan van de massale protesten van Belarussen tegen dictator Loekasjenko in 2020. Ales Bjaljazki kon zelf niet het woord voeren. Hij zit vast in afwachting van een proces waarin hij een gevangenisstraf van twaalf jaar kan krijgen. Hij wordt beschuldigd van belastingontduiking, maar algemeen wordt aangenomen dat hij om politieke redenen is vastgezet.
Zijn vrouw zei namens haar man dat Poetin de macht in alle voormalige Sovjetrepublieken naar zich toe wil trekken, dus ook die in het binnengevallen Oekraïne. "Ik weet precies wat Oekraïne voor Rusland en Poetin zou moeten zijn: een van Rusland afhankelijke dictatuur, precies zoals in Belarus, waar de stem van het onderdrukte volk wordt genegeerd en geminacht."
Memorial
Vjasna deelt de prijs met de Russische mensenrechtengroep Memorial, gespecialiseerd in onderzoek naar de schending van mensenrechten in de Sovjettijd, met name onder dictator Jozef Stalin. Memorial stond jaren onder verscherpt toezicht van de autoriteiten in hedendaags Rusland. Vorig jaar werd de groep verboden, omdat ze een buitenlandse agent zou zijn, wat wil zeggen dat ze door het buitenland zou worden aangestuurd.
Jan Ratsjinskiy van Memorial wees erop dat de "krankzinnige en criminele oorlog tegen Oekraïne" een gevolg is van het jarenlang bekritiseren door het Kremlin van de geschiedenis en het recht op zelfbeschikking van de Oekraïners.
De derde winnaar, het Oekraïense Center for Civil Liberties, wijst een politieke oplossing voor de oorlog af als dat betekent dat Rusland een deel van het geannexeerde Oekraïense grondgebied mag houden.
"Vechten voor vrede betekent niet dat je buigt voor de druk van de agressor", zei advocaat en woordvoerder Oleksandra Matvitsjoek. "Je hebt geen vrede als een land dat aangevallen wordt zijn wapens neerlegt. Dat is geen vrede maar een bezetting."
