Emancipatie vrouwen gaat beter, maar positie nog niet gelijk aan die van mannen

Het gaat beter met de emancipatie van vrouwen in Nederland. Twee op de drie vrouwen zijn nu economisch zelfstandig, wat betekent dat ze een eigen inkomen hebben op minimaal bijstandsniveau. Dat blijkt uit de tweejaarlijkse emancipatiemonitor van het Centraal Bureau voor de Statistiek.

"Vrouwen boeken op bijna alle fronten vooruitgang", zegt hoofdsocioloog Tanja Traag van het CBS. "Van arbeidsparticipatie tot het aantal uren dat ze werken en economische zelfstandigheid." Ook zijn steeds meer vrouwen hoogopgeleid. Maar het is een trage golfbeweging.

Volgens het CBS is er wel nog steeds een gat ten opzichte van mannen. Veel vrouwen willen meer gaan werken als dat financieel noodzakelijk is. Zolang het gezamenlijke inkomen voldoende is, vinden ze dat wel genoeg. Maar als stellen gaan scheiden, zijn veel vrouwen volgens het CBS niet meer "financieel zorgeloos" en daardoor dus kwetsbaar.

Kinderen kantelpunt

Driekwart van de vrouwen die geen onderwijs volgen en jonger dan 65 jaar zijn, vindt het belangrijk zichzelf financieel te kunnen onderhouden. Maar in de praktijk zijn dit er volgens het CBS minder: 66 procent was economisch zelfstandig in 2021. Mannen zijn vaker economisch zelfstandig (81 procent) en hechten daar ook vaker belang aan (87 procent).

"Als mannen en vrouwen jong zijn, nog voordat er kinderen komen, zijn de verschillen relatief klein", zegt Traag. "Maar het krijgen van kinderen is een kantelpunt in de carrière van vrouwen. Dat komt door de klassieke rolverdeling. De meeste mensen vinden het normaal als vrouwen twee tot drie dagen werken als ze kinderen hebben, bij mannen vinden ze werkweken van vier of vijf dagen normaal", zegt Traag.

Nederlandse mannen zijn volgens het CBS relatief meer geëmancipeerd dan mannen in andere Europese landen. Ze doen in verhouding veel in het huishouden en ze besteden ook relatief veel aandacht aan de zorg voor hun kinderen.

Nog lange weg te gaan

Maar volgens Atria, het kennisinstituut voor emancipatie en vrouwengeschiedenis, moeten mannen nog meer gemotiveerd worden om huishoudelijke taken en zorgtaken op zich te nemen, want dan zouden vrouwen kunnen worden gestimuleerd om meer uren te gaan werken. Ruim 19 procent van de mannen is bereid om minder te gaan werken, blijkt uit onderzoek.

Het kenniscentrum zegt verder dat er nog lang geen gelijkheid is tussen mannen en vrouwen. "Als het gaat over werk en inkomen, verdeling van werk en zorg en geweld tegen vrouwen hebben we, ook in Nederland, nog een lange weg te gaan", zegt Atria in een reactie op het CBS-onderzoek.

"Ten opzichte van negen jaar geleden zien we een lichte vooruitgang op een aantal fronten. Maar als we het vergelijken met cijfers uit 2019, zien we veel vaker stagnatie of zelfs achteruitgang. Bijvoorbeeld dat vrouwen na de geboorte van het eerste kind vaker minder uren gaan werken en dat vrouwen met een voltijdbaan vaker een disbalans ervaren tussen werk en privé. En de vertegenwoordiging van vrouwen in het bedrijfsleven blijft achter."