Pierre Kartner was verslaafd aan het lied

• Petra Steenhoff

  redacteur Online

"Ik moet mijn beste liedje nog schrijven", zei Pierre Kartner in april 2020 op zijn 85ste verjaardag. Het kenmerkte de onuitputtelijke werklust van de man die als Vader Abraham wereldwijd miljoenen platen verkocht en die vele succesvolle nummers schreef voor andere artiesten uit binnen- en buitenland. Vandaag werd bekend dat de zanger, tekstschrijver en componist is overleden op 87-jarige leeftijd.

Wie kan er niet meezingen met In 't kleine café aan de haven of 't Smurfenlied? Het nummer over de blauwe stripfiguurtjes werd wereldwijd meer dan 25 miljoen keer verkocht en In 't kleine café aan de haven werd ruim 250 keer gecoverd en geldt tegenwoordig onder de titel The Red Rose Café internationaal als evergreen.

Een overzicht van zijn werk:

De eerste tekenen van zijn artistieke ambitie werden zichtbaar toen de 8-jarige Pierre meedeed aan een songfestival op de AVRO-radio en won. Kartner leerde zichzelf gitaar en piano spelen en probeerde in de jaren 60 liedjes aan de man te brengen, onder meer bij de platenmaatschappij van zangeres Annie de Reuver.

Daarmee had hij wisselend succes, maar toen Corry en de Rekels zich aandienden in 1970 ging het ineens lopen. Huilen is voor jou te laat, door Kartner geschreven, gecomponeerd en meegezongen, was voor Corry Konings ook het begin van haar carrière. Het nummer is een van de best verkochte Nederlandstalige singles.

De Clown en Manuela

Ook zanger Ben Cramer kwam, al snel na zijn debuut, in Kartners stal terecht. Hij zong onder meer een liedje van Kartner op het Eurovisiesongfestival; De oude muzikant. Ook vertaalde Kartner een Frans nummer voor hem dat werd uitgebracht onder de titel De Clown.

In 2010 zong Sieneke nogmaals een lied van Kartner op de Eurovisie-bühne (Ik ben verliefd (Sha-la-lie)), maar erg hoog eindigde ze niet.

Voor Jacques Herb bewerkte Kartner Manuela, een smartlap die Herb zijn hele leven bleef zingen. Een nummer 1-hit scoorde Kartner zelf in duet met het meisje Wilma met Zou het erg zijn lieve opa.

De opa in kwestie was toen al het alter ego van Kartner, Vader Abraham. De figuur ontstond toen Kartner nog in de jaren 60 als Lord Wanhoop schunnige liedjes zong, zoals Bij Lily Marleen kijk je zomaar door haar kanten bloesje heen. Voor het carnaval van 1970 schreef hij Vader Abraham had zeven zonen en bij gebrek aan uitvoerende artiesten besloot hij het zelf te brengen. Met de kenmerkende bolhoed, maar toen nog met aanplakbaard.

Politiebescherming

Als uitvoerend artiest bleef hij vervolgens Vader Abraham. Hij zong levensliedjes en speelde in op de actualiteit, onder meer met voetballiedjes. In 1974 zong politicus Hendrik Koekoek, leider van de rechts-populistische Boerenpartij, mee op zijn carnavalskraker Den Uyl is in den Olie. Het werd nummer 1. In 1975 kwam Kartner in problemen door het lied Wat doen we met die Arabieren hier. Het werd vanwege z'n discriminerende karakter uit de handel genomen en Kartner kreeg een tijdlang dag en nacht politiebescherming.

Zijn bekendste nummer In 't kleine café aan de haven schreef Kartner toen hij in de haven van Hoorn een tijd had zitten wachten in een café. Het nummer is vertaald en uitgebracht in een groot aantal landen.

Het kleine café aan de haven:

In 1977 werd hem gevraagd een liedje te maken om de Smurfen van de Belgische striptekenaar Peyo te promoten. Kartner deed zelf alle stemmetjes op 't Smurfenlied en het werd een wereldhit. Tot in Japan en Peru verschenen er versies van.

't Smurfenlied:

Afgezien van een liedje over inlegkruisjes scoorde Kartner minder sinds de jaren 80, hoewel hij altijd een graag geziene gast bleef in het schnabbelcircuit. Hij beklaagde zich erover dat er weinig media-aandacht was voor zijn muziek. "Men ziet mij als de volkszanger, volksschrijver. Ik ben misschien wel een beetje ondergewaardeerd", zei hij in 2020 nog tegen BN De Stem. Op zijn eigen site werd hij omschreven als "aanbeden door zijn fans, verguisd door zijn tegenstanders".

Aan zijn prijzenkast was dat niet te merken. Naast onder meer een Edison, een Gouden Harp en een koninklijke onderscheiding werd hem door vakgenoten in 2014 de Buma oeuvre-award toegekend. Daarnaast was Pierre Kartner zonder twijfel een van de succesvolste Nederlandse artiesten en producers.

"Verslaafd aan het lied" noemde hij zichzelf in een interview in Trouw in de jaren 90. "Het leven is voor mij een tube tandpasta, er zit altijd nog wel iets in, als je erin knijpt. Tot erop een keer niets meer uitkomt. Ooit zal ik ergens in Giethoorn op een podium doodvallen, terwijl ik De clown sta te zingen."