Nieuw pensioenstelsel? Bijna miljoen werknemers bouwen geen pensioen op
In de Tweede Kamer werd gisteren druk gedebatteerd over een nieuw pensioenstelsel. Werknemers zonder pensioen zijn een van de belangrijke thema's in het pensioendebat. Bijna één miljoen werknemers bouwen helemaal geen aanvullend pensioen op.
Het gaat dan niet om zzp'ers, die hun pensioen zelf moeten regelen, maar om mensen in dienst bij een bedrijf zonder pensioenregeling. Callcenters zijn bijvoorbeeld een branche waar dat voorkomt.
"Bijna iedere andere werkgever betaalt pensioen, hoezo hier niet?", vraagt callcentermedewerker William zich af (niet zijn echte naam, om problemen met de werkgever te voorkomen). "Het probleem ligt deels ook bij de opdrachtgevers. We hebben voor de GGD gewerkt en nu voor een groot Amerikaans bedrijf. Die gaan ook akkoord met deze werkomstandigheden."
William stopt volgende maand, hij heeft het werk dan ongeveer een jaar gedaan. "Dat je geen pensioen opbouwt is zeker een reden om weg te gaan. Voor mezelf maak ik me niet veel zorgen, ik studeer nog. Maar er werken ook oudere mensen die gezinnen hebben, voor hen is dit niet oké."
Zelf sparen
De 27-jarige Mindy werkt sinds 2019 bij een callcenter. "Ik vind het zorgwekkend dat ik geen pensioen opbouw en voor mijn toekomst zelf iets moet verzinnen." Ze heeft overwogen ergens anders te gaan werken. "Maar de sfeer is goed, ik vind het verder een heel fijne werkgever."
Een bank heeft de klantenservice deels aan het callcenter uitbesteed. "Collega's in dienst bij de bank krijgen wel pensioen. Ik doe hetzelfde werk en bouw geen pensioen op. Dat is wel raar."
Ze heeft onlangs loonsverhoging gekregen. Daardoor houdt ze nu geld over om dan zelf maar te sparen voor haar pensioen. Daar is ze vorige maand mee begonnen.
Waar geen pensioen?
Het Centraal Bureau voor de Statistiek berekende dat er in 2019 936.000 werknemers zonder pensioenregeling waren. Dat was toen 13 procent van alle werknemers.
Het gaat vaak om kleine startende bedrijven, met niet zoveel werknemers. Die hebben zich dan nog niet aangesloten bij een bedrijfstakpensioenfonds. Maar soms zijn het ook hele sectoren, zoals callcenters dus.
Ook is er soms een wachttijd: pas na een bepaalde periode bouw je pensioen op. In de uitzendbranche was dat 26 weken. Dit jaar is dat verkort naar 8 weken. Ook begint een pensioenregeling meestal pas als je 21 bent. Jongere werknemers bouwen dan geen pensioen op.
Overigens hebben de callcenters net een nieuw cao-eindbod gedaan aan de vakbonden. Daarin is voor het eerst wel sprake van een pensioenregeling. "Hoe het pensioen eruit komt te zien is nog niet duidelijk. Daar komen nog gesprekken over", zegt Elly Heemskerk van vakbond FNV.
Volgens haar hebben juist callcentermedewerkers behoefte aan een pensioenregeling, vanwege de lage lonen. "Als je zelf moet sparen voor later, dan moet je wel heel zuinig leven. Ik denk dat dat mensen niet lukt."
'Speelde in die tijd niet'
De 68-jarige Tonny Boerema-Hersevoort heeft vanaf haar zestiende gewerkt, eerst in winkels en in de jaren 70 en 80 als tandartsassistent. Maar ze bouwde nooit pensioen op. "Bij de tandarts was ik gewoon in vaste dienst, fulltime. Maar er werd toen niet gesproken over pensioen. Het speelde in die tijd niet."
Daarna werkte ze nog als zelfstandige pedicure, zonder geld te sparen voor pensioen. Ze leeft nu van de AOW en een nabestaandenpensioen van haar overleden man. "Ik kan normaal rondkomen, maar ik moet geen gekke dingen doen. Het is wel een verschil met mijn zus. Die werkte bij een bank en bouwde wel pensioen op."
Minister Schouten wil maatregelen nemen om het aantal werknemers zonder pensioen te halveren. Zo zouden werkgevers het actief moeten melden als er geen pensioenregeling is, zei ze vorige maand in een Kamerbrief. Ook moet het voor kleinere bedrijven makkelijker worden om een pensioen te regelen.
Hoe het precies verdergaat met de nieuwe pensioenwet, werd ook gisteren na een urenlang Kamerdebat niet duidelijk. Het debat is nu opnieuw geschorst. Volgende week bepaalt de Tweede Kamer wanneer het wordt vervolgd. Ook GroenLinks en de PvdA willen nu wachten op een wetenschappelijk advies dat van invloed kan zijn op de rekenmodellen van pensioenfondsen. De steun van die oppositiepartijen is cruciaal om ook in de Eerste Kamer een meerderheid achter de wet te krijgen.
