NVWA moet optreden tegen de verkoop van filtersigaretten
De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) moet van de rechter binnen zes weken de verkoop aanpakken van filtersigaretten met te veel schadelijke stoffen. Rokers van filtersigaretten krijgen veel meer schadelijke stoffen als teer, nicotine en koolmonoxide binnen dan op grond van de Europese Tabaksrichtlijn mag. Hoe er precies moet worden gehandhaafd, is niet duidelijk.
De wijze waarop de hoeveelheid schadelijke stoffen die rokers binnenkrijgen wordt gemeten, voldoet niet, oordeelt de rechter. Daardoor kan niet worden gewaarborgd dat de filtersigaretten die in Nederland worden verkocht, voldoen aan de maximale waarden voor teer, nicotine en koolmonoxide.
In de meetmethode van de Tabaksrichtlijn wordt geen rekening gehouden met kleine gaatjes die sigarettenfabrikanten in het filter hebben gemaakt. De rookmachine die de sigaretten test, zuigt daardoor ook schone lucht aan, waardoor de schadelijke stoffen worden verdund.
Maar dat gebeurt niet in de praktijk. Rokers drukken die gaatjes dicht met hun lippen en vingers. Zo komt er tot 20 keer meer schadelijke stoffen in de longen dan gemeten. De meetmethode geeft dus een vertekend beeld van de hoeveelheid schadelijke stoffen.
'Uit de schappen'
De praktijk is in het verleden wel vergeleken met het gesjoemel van automerken bij Europese uitstoottest. Daarbij werd tijdens emissietesten software ingezet om de dieselauto's schoner te laten rijden dan ze op de openbare weg deden. In dat emissieschandaal werden miljarden aan boetes uitgedeeld wegens fraude.
Omdat de NVWA zes weken de tijd heeft om te reageren, moeten wat de Stichting Rookpreventie Jeugd betreft alle filtersigaretten nu uit de winkelschappen omdat de hoeveelheden schadelijke stoffen onduidelijk zijn. Dat zegt Wanda de Kanter van de stichting op NPO Radio 1.
"Tabaksfabrikanten zouden nu andere sigaretten moeten maken met minder schadelijke stoffen. Want als je nu zou meten zonder de gaatjes, zitten er meer schadelijke stoffen in een sigaret. Er moeten daarom sigaretten komen die minder schadelijke en verslavend zijn." Ze erkent dat de uitspraak grote gevolgen heeft voor de tabaksindustrie.
NVWA kan in beroep
De branchevereniging van Tabaksfabrikanten zegt in een reactie de uitspraak te gaan bestuderen, maar verwacht dat er op korte termijn niets zal veranderen.
"De sigaretten die in Nederland worden verkocht zijn hetzelfde als de sigaretten die in heel Europa worden verkocht, volgens Europese richtlijnen", zegt directeur Jan Hein Sträter. Ook wijst hij erop dat de NVWA nog in beroep kan gaan tegen deze uitspraak.
Steun van longartsen
Stichting Rookpreventie Jeugd spande een zaak aan tegen de NVWA, nadat die in 2018 had geweigerd om de verkoop van de sjoemelsigaretten aan te pakken. In 2019 werd een bezwaar tegen de weigering afgewezen en daarop stapte de stichting naar de rechter.
Onder meer het Rode Kruis, de gemeente Amsterdam en verschillende kindergeneeskundigen, longartsen, tandartsen en cardiologen steunden de zaak.
