EU-commissaris Timmermans: maximaal 1,5 graad opwarming nog steeds mogelijk
Wie moet er betalen voor de schade voor natuurrampen die veroorzaakt worden door klimaatverandering? Het is een van de belangrijkste onderwerpen van gesprek op de klimaattop in het Egyptische Sharm El Sheik. Daar komen over twee weken alle wereldspelers bij elkaar.
Namens de Europese Unie leidt Eurocommissaris Frans Timmermans de gesprekken. De EU onderhandelt als blok. Vandaag kreeg hij van de Europese ministers van Klimaat zijn mandaat mee, dat Timmermans omschrijft als "bruggen bouwen en de hele internationale gemeenschap bij elkaar krijgen".
Dat wordt nog een hele klus. Vorig jaar ging de top vooral over het 'in leven houden' van de mogelijkheid om de aarde niet meer dan anderhalve graad op te laten warmen. Steeds meer klimaatwetenschappers twijfelen inmiddels openlijk aan de haalbaarheid daarvan, maar de Eurocommissaris blijft voorzichtig positief. "Dat kan nog steeds", zegt hij. "We moeten de landen houden aan de afspraken die gemaakt zijn in Glasgow".
De EU loopt voorop als het gaat om het terugbrengen van de uitstoot van broeikasgassen. De Unie heeft zich verplicht om per 2030 tenminste 55 procent minder uitstoot te hebben ten opzichte van 1990. Dat goede voorbeeld doet volgen, hoopt Timmermans. "Veel zal afhangen van de opstelling van China en India. We moeten samenwerken met hen om ook daar de uitstoot terug te brengen."
Hoe wordt klimaatverandering aangepakt? In deze video legt NOSop3 uit hoe in het verleden het klimaat altijd al wel veranderde, maar in het heden zorgelijk snel. En: hoe ziet de toekomst eruit?
Vorig jaar waren alle ogen van de wereld gericht op Glasgow, nu is er minder aandacht voor de klimaattop. De EU is druk met de oorlog in Oekraïne, waarvan de gevolgen ook grote consequenties hebben voor het klimaat. Want omdat Rusland de gaskraan bijna dicht draaide, nemen veel landen hun toevlucht tot kolen, die veel meer CO2 uitstoten bij verbranding en die veel vervuilender zijn.
Het baart Timmermans zorgen, maar hij wijst erop dat de Europese klimaatdoelen niet in de knel komen: er is juist ook meer aandacht dan ooit tevoren voor investeringen in hernieuwbare energie. "Als je versneld overstapt naar energie uit wind, zon en waterkracht, dan hou je het gebruik van de extra kolen vrij kort, en komen je doelstellingen om de uitstoot omlaag te brengen niet in gevaar."
Ook de Russen komen naar Sharm El Sheik. De Europese Unie zal vanwege de oorlog in Oekraïne niet met de Russische delegatie praten. Dat is beleid. Maar Timmermans gaat wel goed naar de Russen luisteren, "want het is een vergadering van de Verenigde Naties", zegt hij. Volgens hem is het misschien wel het enige punt waarop ze zich mogelijk nog enigszins constructief opstellen, omdat ze zelf ook veel last hebben van klimaatverandering.
Speciaal fonds
Een onderwerp dat dit jaar veel aandacht gaat krijgen gaat over het zogenoemde 'Loss and damage'. Er zijn steeds meer natuurrampen door klimaatverandering. Wat moet er gebeuren om de schade te beperken, en wie is daarvoor verantwoordelijk? Kleine eilandstaten die dreigen te verdwijnen en andere kwetsbare landen willen een speciaal fonds dat hen compenseert.
Het punt staat volgens Timmermans met steun van de EU wel op de agenda, maar andere rijke landen, waaronder de Verenigde Staten, willen niet vooruitlopen op de uitkomst van die discussie. Dan kunnen ze door de armere landen concreet worden aangesproken op hun verantwoordelijkheid en moeten ze daar mogelijk financieel voor opdraaien, wat ze juist willen vermijden.
Wakker geworden
"Wel agenderen dus, en de uitkomst redelijk openhouden", is de oplossing volgens Timmermans in deze discussie. Hij denkt wel aan concrete maatregelen als een wereldwijd waarschuwingssysteem , dat veel vroeger en preciezer laat weten als gevaarlijk weer dreigt. Volgens de Eurocommissaris rekent voorzitter Egypte op de steun van de EU als bruggenbouwer in deze discussie.
"Als je ziet hoe extreem afhoudend de Amerikanen vorig jaar nog in deze discussie stonden, zijn we al echt opgeschoten, maar natuurlijk zou ik sneller willen. Maar door de hoeveelheid natuurrampen van afgelopen jaar is iedereen wel wakker geworden."
Zijn dit soort klimaatconferenties nog wel de manier om verandering voor elkaar te krijgen? "Het is ons in Glasgow gelukt, dus ik zou niet weten waarom het ons dit jaar niet weer zou lukken, ook onder deze heel moeilijke omstandigheden. We mogen niet opgeven."
