Europese Commissie wil met reeks voorstellen energie-impasse doorbreken
De Europese Commissie heeft nieuwe voorstellen gedaan om de hoge energieprijzen te drukken, in een poging de al maanden durende patstelling tussen EU-landen te doorbreken. Donderdag en vrijdag is er in Brussel een EU-top. De regeringsleiders van alle landen moeten het dan nog eens worden over de plannen.
Als het aan de Europese Commissie ligt, gaan EU-landen samen gas inkopen. Ook moet er een andere richtprijs voor vloeibaar gas (lng) komen. Verder wil de Commissie een beter vangnet als de crisis zich verscherpt en huishoudens en ziekenhuizen bijvoorbeeld zonder energie komen te zitten.
Eerder nam de EU al maatregelen tegen de hoge energieprijzen. Volgens Commissievoorzitter Von der Leyen zijn de landen inmiddels goed voorbereid voor komende winter. De gasvoorraden zijn op peil. Het is daarom nu het moment om verdere stappen te zetten naar wat zij noemt een Energie-unie.
Afgelopen zomer dreven EU-landen de gasprijs op door bij het vullen van hun gasvoorraden tegen elkaar op te bieden. Dat wil de Commissie in de toekomst, vanaf het nieuwe vulseizoen in de lente, voorkomen met een gezamenlijke inkoop. In ieder geval 15 procent van de Europese gasvoorraad moet gezamenlijk worden ingekocht.
De hoge prijs van pijpleidinggas bepaalt nu ook de prijs van lng, zei Von der Leyen. Dat wil de Commissie vanaf volgend voorjaar loskoppelen. Tot die nieuwe richtprijs voor lng er is, zou er dan mogelijk een prijsplafond moeten komen voor gas. Onder welke voorwaarden is nog onduidelijk.
Over zo'n maximumprijs voor gas liggen de landen al maanden met elkaar overhoop. Een meerderheid van de EU, waaronder lidstaten als Italië, Frankrijk en België, vinden dat zo'n maximumprijs nodig is. Duitsland en Nederland waren tot nu toe tegen.
Zij zijn onder meer bang dat goedkoper gas leidt tot meer gebruik, met tekorten als gevolg. Ook vrezen ze dat aardgasproducenten meer gas aan Azië gaan verkopen als landen daar een hogere prijs willen betalen.
Solidariteit
Bij een noodsituatie moeten landen worden verplicht energie te delen, zo wil de Commissie. Daarvoor wordt een modelovereenkomst gemaakt die landen nu al moeten tekenen.
De Commissie wil ook geld uit de EU-begroting beschikbaar stellen aan landen die energiemaatregelen nemen. Daarbij gaat het bijvoorbeeld om investeringen in hernieuwbare energie. Daar is 40 miljard euro voor beschikbaar.
De exorbitant hoge energieprijzen hangen voor een belangrijk deel samen met de Europese afhankelijkheid van Russisch gas. Rusland heeft de gastoevoer naar Europa de afgelopen maanden sterk verminderd als straf voor de Europese steun aan Oekraïne.
