Politiek worstelt met steun voor gebruikers blokverwarming

• Marleen de Rooy

  Politiek verslaggever

Het kabinet heeft grote moeite met het vinden van een oplossing voor mensen die een gezamenlijke verwarmingsketel hebben, zogenoemde blokverwarming.

Hun gezamenlijke ketel verdeelt de warmte over alle bewoners. Het prijsplafond dat de overheid heeft bedacht om mensen te helpen, is voor hen geen oplossing, omdat zij met zijn allen veel meer gebruiken dan een gemiddeld gezin. Boven het prijsplafond geldt de marktprijs voor energie.

In Nederland zijn volgens cijfers van de Nederlandse vereniging voor verbruiksafhankelijke energie 600.000 woningen met blokverwarming. Het gaat met name om grote flats die in de jaren 60 zijn gebouwd, maar ook veel andere woongroepen hebben dit type aansluiting.

"Dit zijn vaak oude flats, die zo'n verwarming hebben," legt Kamerlid Pieter Omtzigt uit. "Ook vaak appartementen waar mensen met een minder goed inkomen wonen. Als je ervoor wilt zorgen dat mensen niet onder het bestaansminimum komen, dan zal je deze groep gewoon moeten helpen."

Het probleem speelt onder meer in de Rotterdamse wijk Oud-Charlois, waar een woongemeenschap met kunstenaars en zzp'ers in de culturele sector zit. Zij betalen nu ongeveer 35 euro per huishouden aan energiekosten, dat wordt straks gemiddeld 200 euro.

"Eerst dachten we: dat is mooi geregeld met dat prijsplafond", zegt bewoner Nathan van der Meijden. "Toen kwamen we erachter dat we in een woonvorm wonen die eigenlijk niet wordt meegerekend. We voelen ons wel vergeten."

En daar worstelt de hele gemeenschap mee:

De bewoners zoeken naar manieren om te besparen op de kosten, maar dat is lastig. Juist omdat er de afgelopen jaren ook al veel is gedaan aan verduurzaming. "We hebben zonnepanelen, het is allemaal heel goed geïsoleerd", zegt Nienke de Wijk, die de administratie doet namens de woongroep. "Dus nee, het verbruik kan hier niet veel lager. Behalve dat we stoppen met douchen."

De motie van Kamerlid Omtzigt om ook mensen die in zulke situaties zitten te helpen is door een meerderheid in de Tweede Kamer aangenomen. Maar de grote vraag is: hoe zit het met de uitwerking?

De ChristenUnie denkt aan een vast bedrag per inwoner. "Een oplossing voor november en december zou kunnen zijn: iedereen die blokverwarming heeft 190 euro per maand teruggeven", zegt Pieter Grinwis van de ChristenUnie. Ideaal is het alleen niet, erkent hij, "want dan is er helemaal geen prikkel om minder energie te verbruiken".

Snelle besluitvorming

Verder zijn er praktische problemen. Zo heeft geen enkele instantie goede informatie over wie er blokverwarming heeft. Energiebedrijven weten bijvoorbeeld niet of er veel wordt verbruikt op een aansluiting, omdat iemand een zwembad heeft óf omdat er honderd mensen gebruik van maken. Gemeenten en de Belastingdienst zeggen deze gegevens ook niet paraat te hebben.

Dat over dit soort zaken niet goed is nagedacht, heeft volgens Omtzigt te maken met de snelle besluitvorming. "Als je binnen drie dagen iets moet uitzoeken wat voor 8 miljoen huishoudens werkt, maak je fouten. Dan vergeet je stadsverwarming en blokverwarming. Een goed plan maken kost gewoon een paar maanden tijd."

Het kabinet heeft toegezegd om binnenkort met een voorstel te komen hoe deze mensen toch geholpen kunnen worden.