Onlusten bij universiteit, Khamenei spreekt van 'werk vijanden Iran'

Ook afgelopen weekend zijn op diverse plekken in Iran protestacties en geweld van veiligheidstroepen gemeld. Onder meer bij de Sharif universiteit in de hoofdstad Teheran kwam het gisteren tot confrontaties tussen studenten en ordetroepen, melden zowel staatsmedia als ooggetuigen op sociale media.

Op internet circuleren ongeverifieerde beelden van demonstraties en politie-ingrijpen bij die universiteit. Er zou traangas zijn ingezet om studenten te verjagen. Ooggetuigen spreken van mishandeling door als burgers geklede leden van veiligheidsdiensten. Ook zou een groep studenten en leraren zijn vastgehouden in het pand.

Het is onduidelijk hoe de situatie nu is. Tientallen studenten zouden zijn gearresteerd. In Iraanse staatsmedia wordt alleen melding gemaakt van confrontaties bij de universiteit.

Ayatollah: geen gewone Iraniërs

Iran is al weken het toneel van sociale onrust en protesten gericht tegen de ultraconservatieve leiding van het land. Volgens opperste leider ayatollah Khamenei zijn de onlusten het werk van relschoppers en is er sprake van een vooropgezet plan.

De acties zijn niet spontaan georganiseerd door "gewone Iraniërs", maar door vijanden van Iran, zegt Ali Khamenei vandaag in zijn eerste reactie op de protestbeweging.

Hij noemde expliciet de Verenigde Staten en Israël:

Ook zaterdag waren er berichten van demonstraties op en bij universiteiten in Teheran. Ooggetuigen spreken van jonge vrouwen die zwaaiden met hoofddoeken als protest tegen de verplichting deze te moeten dragen. Dat was ook te zien op videobeelden, maar ook deze filmpjes zijn niet gecontroleerd op echtheid.

'Geweld tegen vrouwen moet stoppen'

Vooral jongeren gaan de straat op voor meer persoonlijke vrijheden. "Ik doe meeom dit soort gedrag van de politie tegen jonge mensen, vooral vrouwen, te laten stoppen", zegt de 19-jarige Fatemeh tegen persbureau AP. Ze verwijst naar het geweld van de zedenpolitie en veiligheidstroepen tegen demonstranten.

Zowel in Isfahan als in Teheran kwam het afgelopen weekend tot protesten:

Directe aanleiding voor de protestgolf was de dood van de 22-jarige Mahsa Amini halverwege september. De Iraans-Koerdische was opgepakt door de moraalpolitie, werd volgens ooggetuigen daarna mishandeld en overleed nadat ze drie dagen in coma had gelegen.

Sindsdien gaan duizenden Iraniërs verspreid over het land de straat op voor meer vrijheden. Vrouwen in het hele land deden uit protest hun sluiers af en knipten hun haar af. De autoriteiten proberen de demonstraties hardhandig neer te slaan.

De 63-jarige leraar Abdolali, die eveneens uit angst voor repressie alleen zijn voornaam geeft, zegt tegen AP dat hij twee keer in zijn voet is geschoten door de politie. Dat gebeurde volgens hem afgelopen weekend bij protestacties in de buurt van de Universiteit van Teheran. "Ik ben hier om mijn dochter te steunen. Ik demonstreerde ook tijdens de Islamitische Revolutie van 1979, die vrede en vrijheid beloofde. Het is tijd om dat waar te maken."

Minstens tientallen doden

Volgens de in Noorwegen gestationeerde mensenrechtenorganisatie IHR zijn inmiddels 133 mensen gedood bij de landelijke demonstraties. Veertig van hen kwamen vorige week om het leven bij onlusten in de zuidoostelijke provincie Sistan en Beloetsjistan

De staatstelevisie meldde vorige week dat er zeker 41 doden zijn gevallen bij alle confrontaties tussen relschoppers en de politie. Volgens persbureau AP zijn zeker 1500 mensen gearresteerd.

De autoriteiten hebben opgeroepen tot kalmte. "Ik vraag iedereen die een reden heeft om te demonstreren ervoor te zorgen dat die protesten niet uitmonden in het destabiliseren van instituties", zegt parlementsvoorzitter Bagher Qalibaf. De Iraanse regering stelt dat relschoppers de dood van Mahsa Amini 'misbruiken' om het land in chaos te storten.